Wat mag je niet eten als je zwanger bent?

Je lichaam is perfect aangepast om je baby te ondersteunen, maar het helpt natuurlijk om hiernaast gezond te eten. Maar wat moet je dan eten? En misschien wel belangrijker: wat mag je niet eten tijdens de zwangerschap? Je hebt vast veel vragen: mag je brie als je zwanger bent? En mag je garnalen als je zwanger bent? We hebben deze lijst samengesteld zodat je 100% zeker kunt zijn. 

Specifieke vragen die we beantwoorden over eten tijdens je zwangerschap zijn onder meer:

 

• Wat mag een zwangere vrouw niet eten?
• Welke kaas mag je niet eten als je zwanger bent?
• Welke vis mag je niet eten als je zwanger bent?
• Wat mag je niet drinken als je zwanger bent?
• Hoe kun je gezond eten tijdens je zwangerschap?

Onthoud dat alle zwangerschappen anders zijn en dat ons advies een bezoek aan een arts niet vervangt. Praat met je zorgverlener om eventuele specifieke dieetveranderingen te bespreken.

Wat mag een zwangere vrouw niet eten?

 

Het goede nieuws is dat een gezond dieet tijdens je zwangerschap erg lijkt op een gezond dieet als je niet zwanger bent. Streef zoals altijd naar regelmatige maaltijden, waarbij je voedsel met veel suiker of verzadigd vet tot een minimum beperkt. Fruit, groenten, koolhydraten, eiwitten en calcium in zuivel zijn allemaal waardevol als je zwanger bent.

 

Houd er bij het kiezen van je zuivel rekening mee dat sommige kazen op de lijst staan met dingen die je niet mag eten als je zwanger bent. Bekijk de onderstaande lijst voor meer informatie.

 

Voedingsmiddelen die je om veiligheidsredenen beter vermijdt zijn rauw vlees, lever, rauwe vis of schelpdieren, rauwe eieren, kazen van rauwe melk en ongepasteuriseerde melk of sappen. Hieronder hebben we wat meer details samengebracht als antwoord op de vraag: 'Wat mag je niet eten als je zwanger bent?'¹

 

• Rauwe eieren

Rauwe eieren, en voedingsmiddelen die rauwe of zachtgekookte eieren bevatten, mag je tijdelijk niet eten. Let op dat deze ook in salades, dressings en ijs kunnen voorkomen. Kook eieren acht minuten, zodat ze helemaal gestold zijn.

 

• Rauw vlees en gevogelte 

Rauw vlees kan listeria en parasieten bevatten, en hoort daarom ook op het lijstje van wat een zwangere vrouw niet mag eten. Als je tijdens de zwangerschap vlees eet, hoeft het niet per se heet te zijn wanneer je het eet, maar het moet wel helemaal gaar zijn. Als je op zoek bent naar vleeswaren voor op de boterham, is verpakte ham of cornedbeef prima. Gezouten vlees zoals salami, chorizo, rosbief en prosciutto zijn echter niet gekookt, dus kun je ze best vermijden of grondig koken voordat je ze eet. Rauw vlees als tartaar en carpaccio, en lever zijn ook verboden terrein. Gekoelde patés en vleessmeersels (zoals filet americain) moeten dus ook goed verhit worden en beperk je best tot maximaal 1 boterham per week.

Zorg ervoor dat hele stukken vlees helemaal gaar zijn voor je ze consumeert, en dus niet rood of roze vanbinnen.

 

• Rauwe kiemgroenten en ongewassen groente

Rauwe kiemen zoals luzerne (alfalfa), taugé en radijskiemen kunnen bepaalde ziektes overdragen, dus moeten ze grondig gekookt worden om het risico van bacteriegroei te verminderen. Ditzelfde geldt voor ongewassen groenten of fruit en bereide salades. Ongewassen groente kan bovendien besmet zijn met de parasiet die toxoplasmose veroorzaakt.³ Deze infectieziekte kan erg schadelijk zijn voor je ongeboren kindje, dus is het belangrijk om groente en fruit telkens grondig te wassen voor je ze eet.

 

• Vitamine A-supplementen

Je kunt te veel van het goede hebben. Te veel vitamine A kan slecht zijn voor je ongeboren baby. Daarom moet je, zoals eerder vermeld, lever en paté vermijden. Ook moet je het gebruik van vitamine A- of multivitaminensupplementen vermijden totdat je baby ter wereld is gekomen.⁴

Welke vis mag je niet eten als je zwanger bent?

 

Vis is heel gezond, ook tijdens je zwangerschap. Het Voedingscentrum raadt dan ook aan dat zwangere vrouwen elke week een portie vette vis en een portie magere vis eten.⁷ Wel zijn er diverse vissoorten die je nu beter kunt vermijden:

 

• Vis met kwik. Kwik kan de ontwikkeling van het zenuwstelsel van je ongeboren baby verstoren,8 dus je kunt vis met een hoog kwikgehalte, zoals zwaardvis, makreel en tonijn, beter laten staan.
• Rauwe en gerookte vis. Rauwe en gerookte vis kunnen parasieten en bacteriën bevatten. Zorg er daarom voor dat alle vis die je eet goed verhit is tot minstens 75 °C.⁷

Deze informatie geldt ook voor schaal- en schelpdieren. Als alternatief voor vis kun je ook een Omega-3-supplement innemen. Hieronder beantwoorden we nog een aantal specifieke vragen over populaire soorten vis en schaal- en schelpdieren¹:

 

• Mag je garnalen als je zwanger bent? 

Dit vermijd je best, aangezien garnalen schadelijke stoffen zoals kwik en dioxine kunnen bevatten. Ook verhitte garnalen zijn daarom niet altijd veilig voor je ongeboren kindje.

 

• Mag je gerookte zalm als je zwanger bent?

Alleen als je deze eerst goed verhit. Het roken van vis verwijdert eventuele parasieten en bacteriën niet.

 

• Mag je haring als je zwanger bent?

Omdat je rauwe vis moet vermijden, mag je tijdens je zwangerschap geen rauwe haring, inclusief zoute haring. Zure haring (uit een pot, zoals rolmops), is wel eerst verhit, dus die kun je wel veilig eten. Ook haring uit blik en vers bereide, goed gare haring passen binnen een gezond zwangerschapsdieet.

 

• Mag je mosselen als je zwanger bent?

Ja, goed gare mosselen mag je gerust eten tijdens je zwangerschap. Eet ze echter liefst niet vaker dan een keer per week.⁷

Welke kaas mag je niet eten als je zwanger bent?

 

Zuivel staat in de Schijf van Vijf, maar dat betekent niet dat je alle soorten kaas veilig kunt eten tijdens je zwangerschap. Zo moet je zachte kazen gemaakt van ongepasteuriseerde melk vermijden omdat ze besmet kunnen zijn met listeriabacteriën.²

Als je een echte kaasliefhebber bent en geen negen maanden zonder je favoriete zachte kaas kunt, kun je rauwmelkse kaas koken tot deze gloeiend heet is om de bacteriën te doden. Het is prima om harde kazen te eten, zoals Cheddar of Parmezaanse kaas, zelfs als ze ongepasteuriseerd zijn.¹

 

Hieronder lees je hoe dat van toepassing is op een aantal populaire kaassoorten:

 

• Mag je brie als je zwanger bent?

Zachte kazen zoals brie en camembert mag je alleen eten als ze gemaakt zijn van gepasteuriseerde melk. Dit staat vaak aangegeven op de verpakking – vermijd kazen waar 'rauwe melk' of 'au lait cru' op staat.¹ Je kunt ze wel eten als ze goed verhit zijn.

 

• Mag je mozzarella als je zwanger bent?

Je kunt de meeste mozzarella uit Nederlandse supermarkten veilig eten, omdat deze is gemaakt van gepasteuriseerde melk. Kijk net als bij andere zachte kazen even op de verpakking. Verhitte mozzarella, bijvoorbeeld op een pizza, is ook veilig.

 

• Mag je feta als je zwanger bent?

Feta telt ook als zachte kaas, en dus gelden dezelfde richtlijnen als bij bovengenoemde kazen: check eerst of de feta is gemaakt van gepasteuriseerde melk of verhit deze goed voor het eten.

Wat mag je niet drinken als je zwanger bent?

 

Er zijn ook een aantal dingen die je niet mag drinken tijdens je zwangerschap: 

 

• Alcohol

 

Het Voedingscentrum raadt aan helemaal geen alcohol te drinken als je zwanger bent, omdat alcohol een miskraam, vroeggeboorte of ontwikkelingsproblemen bij je kindje kan veroorzaken.¹

 

• Ongepasteuriseerde melk en sap

 

Net als bij zachte kazen moet je ervoor zorgen dat alle melk of sap die je tijdens de zwangerschap drinkt, gepasteuriseerd is om bacteriën te doden. Houd er zeker rekening mee dat versgeperst sap ook niet gepasteuriseerd

Voedingsmiddelen die afgeraden worden als je zwanger bent

 

Hoewel je ze niet volledig uit je dieet hoeft te bannen, kun je sommige voedingsmiddelen tijdens de zwangerschap beter vermijden om gelukkig en gezond te blijven:

 

• Snoep, gefrituurd eten en fastfood

 

Natuurlijk zul je tijdens de zwangerschap hunkeren naar zoetigheid of fastfood, maar probeer verstandige keuzes te maken en ga op zoek naar gezondere opties.

 

• Te veel cafeïne

 

Het Voedingscentrum adviseert om de dagelijkse inname van cafeïne voor de zekerheid te beperken tot maximaal 200 mg per dag (ongeveer 2 kopjes koffie. Dit geldt ook voor decaf koffie, aangezien dit niet volledig cafeïnevrij is). Dit vermindert het risico op zwangerschapsverlies en baby’s met een laag geboortegewicht.⁵ In dit artikel lees je meer over koffie drinken tijdens zwangerschap en borstvoeding. Kruidenthee of vruchtenthee bevat geen cafeïne, en kan dus veilig gedronken worden.

Gezond eten tijdens de zwangerschap

 

Naast wat je niet mag eten tijdens je zwangerschap, is het ook goed om te weten wat je juist wel moet eten. Zwangerschap is een tijd van intense groei en fysiologische ontwikkeling voor zowel moeder als kind, en je voeding moet je daarbij ondersteunen. Het is altijd nuttig om met je huisarts of een andere zorgverlener te praten om er zeker van te zijn dat jouw lichaam alle juiste voedingsstoffen in de juiste hoeveelheid binnenkrijgt.

 

Hier zijn nog een paar belangrijke tips voor een gezonde, evenwichtige voeding tijdens de zwangerschap:

 

• Eet volkorengranen zoals volkorenbrood en pasta.
  
• Kies voor mager vlees of gevogelte en probeer ongeveer twee porties gekookte vis per week te eten. Denk er wel aan vis te kiezen die weinig kwik bevat.
• Kies voedsel volgens de Schijf van Vijf: groente en fruit; smeer- en bereidingsvetten; vis, peulvruchten, vlees, ei, noten en zuivel; (volkoren)graanproducten en aardappelen; dranken.⁶ Verdeel je bord in tweeën met de ene helft groenten en fruit en de andere helft volkorengranen, eiwitten en vetten.
• Soepen en smoothies zijn handig om meer groenten en fruit aan je dieet toe te voegen.
• Praat met je huisarts over een voedingsplan en prenatale vitamines zoals foliumzuur en ijzer. Tijdens de zwangerschap heb je een grotere behoefte aan sommige vitaminen en mineralen en het is moeilijk om alles wat je nodig hebt alleen uit voedsel te halen.
  
• Streef ernaar enkelvoudig of meervoudig onverzadigde vetten te eten zoals olijfolie en avocado's en beperk verzadigde vetten en 'lege calorieën' zoals snoep of suikerhoudende drankjes.

 

Raadpleeg altijd een arts voordat je aan een specifiek dieet begint.

 

Hopelijk weet je nu wat je niet mag eten als je zwanger bent. Gezond eten is maar een klein onderdeel van de zwangerschap. Blijf op de hoogte van je gezondheid met de Zwangerschap+ mobiele app. De app biedt dagelijkse ondersteuning en helpt je bij elke stap van je zwangerschap.

 

Voor meer informatie over zwangerschap en de zorg voor je baby wanneer deze arriveert, lees je onze tips voor ouders.

¹ Wat kan ik wel en niet eten tijdens mijn zwangerschap?, Voedingscentrum
² Listeria, Voedingscentrum
³ Toxoplasmose tijdens de zwangerschap, 24 baby
⁴ Vitamines tijdens de zwangerschap, Bijwerkingencentrum Lareb
⁵ Hoeveel koffie en thee kun je drinken als je zwanger bent of borstvoeding geeft?, Voedingscentrum
⁶ Wat staat er in de Schijf van Vijf, en wat niet?, Voedingscentrum
⁷ Is het goed om vis te eten tijdens je zwangerschap?, Voedingscentrum 
⁸ Zware metalen in voeding, Voedingscentrum