Gebroken nachten. Permanent donkere kringen om je ogen. En wakker worden terwijl je het liefst weer onder de wol zou kruipen. Zeker in het begin is slaaptekort een veelvoorkomend probleem onder ouders. Als moeder ben je ook nog eens herstellende van je zwangerschap en bevalling. Hoe zorg je ervoor dat je als kersverse moeder voldoende rust en ontspanning pakt? We legden deze vragen voor aan Charlotte Castenmiller, een jeugdverpleegkundige bij GGD West-Brabant die veel ervaring heeft met ‘nieuwe’ ouders.
Wat extra aandacht voor jezelf is goed, maar dat schiet er snel bij in.”
Charlotte Castenmiller
Jeugdverpleegkundige bij GGD West-Brabant
Wat extra aandacht voor jezelf is dus goed, maar dat schiet er volgens Charlotte snel bij in. Hoe dat komt? “Veel moeders hebben de neiging zichzelf te overvragen. Ze stellen niet alleen hoge eisen aan zichzelf als moeder, ze willen ook die leuke, sprankelende partner zijn en het huis perfect aan kant houden. Dat gaat gewoon niet met een kleintje, zeker niet tijdens die eerste, drukke periode. Dat kun je maar beter accepteren, maar juist die acceptatie is voor veel vrouwen lastig.”
Natuurlijk ben je hartstikke verliefd op je baby. Maar er komt ook ontzettend veel op je af. Charlotte ziet veel vrouwen die worstelen met de omslag naar het moederschap. “Het verschil tussen het leven dat je eerst had en die plotselinge verantwoordelijkheid voor je kindje is enorm. Dat verandert van alles aan je gevoelens, je dagelijks leven en natuurlijk je nachtrust. Je moet niet vergeten dat de hormonen nog steeds door je lijf razen. En dat je net een zwangerschap en een bevalling achter de rug hebt. Ook borstvoeding kan in het begin slopend zijn.”
Bij de afronding van de opleiding tot verpleegkundige specialiseerde Charlotte zich in kraam-, kind- en jeugdzorg. Inmiddels is ze alweer twee jaar werkzaam als jeugdverpleegkundige en begeleidt en ondersteunt zij (jonge) ouders bij GGD West-Brabant. Charlotte is daarnaast verbonden aan het Digitaal Consultatiebureau, een digitale service waarbij ouders persoonlijk antwoord krijgen op hun vragen Charlotte heeft altijd met baby’s en kinderen willen werken. Niet voor niets ging haar afstudeerscriptie over de hechting tussen moeder en kind. “Je kunt als ouder zoveel betekenen in een kinderleven. Die basis leg je al voor je baby’tje wordt geboren, in de buik. Ik vind het prachtig dat ik daar op professioneel gebied iets in kan betekenen.” Zelf heeft Charlotte twee dochters, van drie en vijf jaar oud. Ze herkent de gevoelens van moeders dan ook heel goed. “Ik haal er veel voldoening uit als ik merk dat ik andere moeders met mijn kennis, kunde en ervaringen kan helpen. Ik begrijp hun vragen en twijfels, juist omdat ik er zelf nog middenin zit. Dat praat een stuk fijner!”
Loslaten is dus het toverwoord. Maar hoe doe je dat, als je ’s avonds in bed de uren weg ziet tikken en alleen maar kunt denken: “ik moet slapen, ik moet slapen, ik moet slapen”? “Allereerst is het belangrijk dat je je realiseert dat het ontwikkelen van een ritme tijd nodig heeft”, zegt Charlotte. “Je kleintje heeft die eerste maanden een heel eigen patroon en slaapt en eet op de momenten dat hij daar behoefte aan heeft. Je kunt daarin proberen te sturen, maar verwacht er niet teveel van. Want net als je denkt dat je een ritme te pakken hebt, komen er weer regeldagen, verkoudheden of een veranderde voedingsbehoefte. Resultaat? Je bent extra van slag omdat je er zoveel van verwachtte. Het is beter om niet teveel te willen controleren, maar om juist mee te gaan in het ritme van je baby. Pas je aan.” In de praktijk betekent dit dat er best veel momenten zijn waarop je jouw rust kunt pakken. “Ligt je baby te slapen? Ga dan zelf ook even liggen en ga niet met de poetsdoek in de weer. Die tijd kun je beter besteden aan slapen, een boekje lezen of lekker badderen. Dat schoonmaken komt wel weer als je een routine voor jezelf hebt opgebouwd. Vergeet ook niet dat je taken best uit handen mag geven.”
Want voor die routine hoef je natuurlijk niet alleen te zorgen. Als je een betrokken partner hebt die je wilt helpen, is dat fantastisch. “Als moeder wil je vaak alles voor je kleintje doen en gun je je partner soms weinig ruimte. Maar hoe heerlijk is het om iemand te hebben die de zorg met je kan delen? Deel hem dan ook! Zo kun je overdag best een keertje kolven, zodat je partner het ’s nachts van je over kan nemen. Of splits de nachten op als je flesvoeding geeft. Als je het samen doet, weet je dat je die paar uur ononderbroken slaap kunt pakken. En dat je je eventjes volledig aan je eigen nachtrust over kunt geven.”
Hoe heerlijk is het om iemand te hebben die de zorg met je kan delen? Deel hem dan ook!”
Ook tijdens de avonden heb je genoeg kans om dat moment voor jezelf te claimen. “Heb je al de hele dag voor je kindje gezorgd? Gun je partner dan de avond als hij thuiskomt. Je hoeft niet altijd overal bij te zijn of alle verantwoordelijkheid op je te nemen. Zeg bijvoorbeeld dat je even fijn in een lavendelbad gaat liggen. Natuurlijk is het afhankelijk van je bevalling of je al in bad mag, maar het is een heerlijke manier van ontspannen. Of ga lekker vroeg naar bed met een beker warme melk. Zo pak je al een paar uur slaap mee voordat je de nacht ingaat. Die kleine dingetjes kunnen jou de energieboost geven die je nodig hebt. En dat is heel goed voor je rust als moeder.”
Wil je meer weten over de ontwikkeling van het slaapritme van je baby of zoek je handige tips om je baby lekker te laten slapen? Tijdens het Philips AVENT Facebook-spreekuur op 7 maart 2017 kregen we over dit onderwerp een hoop vragen van ouders. Je kunt de antwoorden van onze experts nog eens op je gemak teruglezen.
