Mama of papa van een pasgeboren baby? Dan ken je vast de kleine ongemakken wel, zoals vastzittende boertjes, darmkrampjes of een sporadische spuugsessie op je schone blouse. Heel normaal en niets om je zorgen over te maken. Maar sommige baby’s zijn dag na dag ontroostbaar, wat je ook doet. Ze overstrekken zich of spugen na elke voeding. Deze baby’s kunnen last hebben van koliek, oftewel hevige darmkrampjes, of reflux. Wat is dat precies? En wat is het verschil tussen deze typische babykwalen? We legden deze vragen voor aan Esther Struijk, jeugdverpleegkundige bij Centrum voor Jeugd en Gezin Rijnmond.
De darmkrampjes beginnen meestal tussen de derde en de zesde week na de geboorte en de piekuren vinden vaak in de avond plaats. Als je goed oplet, herken je het volgens Esther meteen. ‘Baby’s met koliek huilen onbedaarlijk en kun je bijna niet kalmeren of troosten. Ze worden rood, ballen hun vuistjes, overstrekken zich of trappelen wild met hun beentjes. De darmpjes zijn meestal de boosdoener. Die zijn nog niet ontwikkeld genoeg en hebben tijd nodig om te rijpen. Maar de oorzaak wordt ook wel gelegd in koemelkallergie of stress en overprikkeling bij de baby.’
Natuurlijk, alle baby’s huilen in de eerste drie maanden van hun leventje, maar baby’s met koliek huilen buitensporig veel. Zoveel zelfs, dat de regel van drie ervoor is bedacht. Huilt een kindje drie uur per dag? Minimaal drie keer per week en ten minste drie weken lang? Dan zou hij last kunnen hebben van deze pijnlijke darmkrampjes.
Baby’s met koliek huilen onbedaarlijk en kun je bijna niet kalmeren of troosten''
Esther Struijk
Jeugdverpleegkundige bij Centrum voor Jeugd en Gezin Rijnmond
Wat de oorzaak ook is, het is niet makkelijk als je kindje op gezette tijden de longetjes uit het lijft gilt en je hem met geen mogelijkheid tot bedaren kan brengen. Een troost? De huilsessies lijken dan wel eeuwig te duren, dat doen ze niet. ‘Bij de meeste baby’s stopt het ontroostbaar huilen rond de drie maanden vanzelf. De darmpjes zijn dan sowieso gerijpt, wat betekent dat je kindje de melk soepeler kan verwerken. Als je kindje blijft huilen, spugen of zich duidelijk onprettig voelt na voedingen, is het verstandig om een huisarts of kinderarts te raadplegen.’
Esther Struijk is jeugdverpleegkundige en zit al vijftien jaar in het vak. Zelf had ze ook een ‘huilbaby’ en ze drukt gestreste ouders graag op het hart dat het allemaal tijdelijk is. ‘Onze dochter was ’s avonds erg onrustig en we zaten al wekenlang elke avond met een huilende baby op de bank. Op een gegeven moment keken we ook echt met angst en beven naar die huiluurtjes uit. En toen sliep ze opeens door, van de een op de andere dag. Die eerste paar maanden zijn dus zeker pittig, maar houd hoop. Er komen betere tijden!’
Dan zou je baby namelijk wel eens last kunnen hebben van reflux. Bij reflux stroomt de melk terug in de slokdarm, iets wat bij baby’s soms voorkomt omdat de sluitspier tussen de slokdarm en de maag nog niet voldoende ontwikkeld is. ‘Je kunt het een beetje vergelijken met zure oprispingen tijdens je zwangerschap, ook bij zwangere vrouwen functioneert het maagklepje niet optimaal’, vertelt Esther. En ook voor baby’s voelt dat terugstromende maagzuur niet prettig. ‘Baby’s met reflux huilen en slikken veel, ze gooien hun tong naar boven en drinken vaak gulzig omdat melk de boel een beetje verzacht. Ze willen alsmaar ‘spoelen’ omdat het zuigen troost biedt, maar daardoor stapelt de melk zich op in het maagje en komt de voeding weer omhoog. Veel spugen en melk opgeven zijn de belangrijkste symptomen waaraan je reflux kunt herkennen, maar elk kindje reageert anders. De één doet echt aan ‘projectielbraken’, terwijl de ander continu een straaltje vocht uit de mond laat lopen. Verborgen reflux is extra lastig te herkennen. Daarbij komt de maaginhoud wel omhoog, maar zakt hij weer terug voordat de baby gaat spugen. Deze kindjes spugen daarom niet of nauwelijks, maar zijn wel onrustig, huilen en slikken veel en hebben vaak de hik. Alleen een kinderarts kan vaststellen of het reflux is en om welke vorm het gaat.’
Baby’s met reflux willen vaak alsmaar ‘spoelen’, omdat het zuigen troost biedt''
Er zijn namelijk verschillende vormen van reflux, vertelt Esther. ‘Bij ongecompliceerde reflux spuugt je baby vaak, maar groeit hij goed en heeft hij verder nergens last van. Bij deze vorm hoeft er niet ingegrepen te worden en groeit je kindje er vanzelf overheen. Maar je hebt ook de gecompliceerde variant, waarbij je baby er beduidend meer last van heeft. Bij deze vorm raakt de slokdarm geïrriteerd en ontstoken, waardoor kindjes veel huilen, slecht slapen en minder gaan drinken of eten. Deze vorm van reflux moet vaak met medicijnen bestreden worden omdat er anders groeiachterstanden kunnen ontstaan.’ Gelukkig ontwikkelt het maagportiertje zich in de loop van het eerste jaar vanzelf, waardoor de klachten verminderen of verdwijnen, benadrukt Esther. En in de tussentijd kun je zeker dingen doen om je kindje te troosten en zich beter te laten voelen. Welke dingen dat zijn? In ons volgende artikel lees je alles over behandelmethoden én handige tips & tricks voor baby’s met reflux.
