Philipsdorp en het

Philips Stadion

Philipsdorp

Van alle woningprojecten die Philips start, spreekt Philipsdorp het meest tot de verbeelding. In de gemeente Strijp verrijst tussen 1910 en 1923 een fabrieksdorp van meer dan 800 woningen op een oppervlakte van ruim 40 hectare. De architectuur gaat uit van een dorps karakter, met veel groen, eigen winkels en sport- en ontspanningsvoorzieningen. De ruime huizen hebben gas- en waterleiding en zijn, nieuw voor de gemeente Strijp, aangesloten op riolering. De eerste straten worden vernoemd naar leden van de familie Philips; Anna, Johanna, Henriëtte, Huberta en Elisabeth, Frederik en De Jongh. Later, onder architectuur van Karel de Bazel, wordt de groene uitstraling van Philipsdorp benadrukt met straatnamen als Berkenstraat, Plantaanplein en Lindelaan. Philipsdorp is internationaal van karakter. De eerste bewoners komen vrijwel allen van buiten Eindhoven; Belgische ovenbouwers en glasblazers uit onder meer Drenthe, Groningen, Oostenrijk en Tsjechië.

Tekening van Philipsdorp door Jan vd Linden, ca 1920.
Rechts de rokende schoorsteen van de Philips’ glasfabrieken. In de voorgrond de spoorlijn.

Foto Links: De kenmerkende toegangspilaren van Philipsdorp. Foto uit ca 1918.
Foto Rechts: Pilaar met op de achtergrond het Philips stadion, 1977.

Sportterrein

Het sportterrein aan de Frederiklaan is het hart van Philipsdorp. De open ruimte van een vijftal hectaren wordt voor velerlei doeleinden benut. Al in 1916 verrijst hier een heus sportpark, met overdekte tribune, kleedlokalen en douches. Verder staat er een muziekkiosk en een koffiepaviljoen. Hier beoefenen de leden van de Philips’ Sportvereniging de atletiek-, voetbal-, korfbal-, tennis-, en gymsport. In de winter wordt er geschaatst en ’s avonds klinken de repetities van de Philips’ Harmonie en het Philips’ Mannenkoor. Naast het sportpark ligt een speelterrein voor de jeugd en is er voor de bewoners van Philipsdorp een veld ingericht met volkstuintjes. Ook staat hier de Philips kleuterschool (1923), de Philips lagere school (1926) en het Philips Ontspanningsgebouw (1929), de voorloper van het latere POC.

Foto links: Philips Sportpark, begin jaren ’20. Met o.a. tribune, koffiepaviljoen en muziekkiosk. Op de achtergrond de schoorstenen van de glasfabrieken.

Foto rechts: IJsbaan, 1942.

Sportterrein en Philips

Het sportterrein is niet alleen de centrale ontmoetingsplek voor de bewoners van Philipsdorp, ook voor het bedrijf Philips vervult het terrein deze functie. Belangrijke festiviteiten in het kader van bedrijfsjubilea spelen zich af op het sportterrein. Zo wordt op zaterdag 17 maart 1934 het 40-jarig jubileum van Anton Philips er op grootse wijze gevierd. De dirigent van de Philips’ Harmonie, Kees van der Weijden, componeert voor de gelegenheid een heuse Philips-mars. De melodie van de Philips-mars komt later terug in het clublied van PSV ‘Voor Rood-Wit gezongen’, eveneens gecomponeerd door Van der Weijden, op tekst van voormalig keeper Jo Vermeulen.

PSV eert op originele wijze Frans Otten bij zijn 25-jarig jubileum, 1949

Philipsdorp en Philips Stadion

De wedstrijden van het voetbalelftal van PSV trekken vanaf het begin toeschouwers van buiten Philipsdorp. De tribune van 1916 maakt in 1933 plaats voor een modern stadion. Twee jaar later, op 26 mei 1935, zien hier het recordaantal van 15.000 toeschouwers PSV met 4-1 van Ajax winnen. De eerste staantribunes worden eind 1944 aangelegd en in 1958 verdwijnt de atletiekbaan. De voetbalclub PSV neemt meer en meer bezit van het Philips Stadion. Tegenwoordig is het stadion met zijn hoge, steile tribunes meer dan ooit het dominante gebouw in Philipsdorp. Op speeldagen biedt “het dorp” gastvrijheid aan 35.0000 gasten. Dat geeft soms wat overlast, maar van oudsher is Philipsdorp een open, internationaal georiënteerde wijk. Philipsdorp staat, samen met PSV, model voor het moderne Eindhoven.

Foto links: De Hulstlaan in Philipsdorp met op de achtergrond het Philips Stadion, 1981.

Foto rechts: Hoek van Frederiklaan en Gagelstraat, 1991.