"We zijn uitvindingen aan het doen die de toekomst gaan veranderen"

"Datawetenschappers, specialisten op het gebied van kunstmatige intelligentie en toptechnologen werken doorlopend samen. We zijn uitvindingen aan het doen die de toekomst gaan veranderen.”

Aldus 'de allergrootste uitvinder van Philips' in een interview het met Eindhovens Dagblad; Mark Johnson heeft bijna 700 patenten op zijn naam staan. Hoe indrukwekkend dat aantal is, licht Octrooiadviseur Hans Helsloot van Octrooicentrum Nederland toe. "Voor een uitvinder in Nederland is tegen de honderd octrooien al heel erg veel."

Meest fantastische plek ter wereld

In een video-interview in het Philips Museum vertelt de geboren Brit over zijn rijke historie bij Philips. "Toen ik hier 35 jaar geleden naar toekwam had ik niet verwacht dat ik nu hier nog in Eindhoven zou zijn. Maar het is gewoon de meest fantastische plek in de wereld als je industrieel onderzoek wilt doen. De cultuur is zó open. Van de werkvloer tot aan het management; iedereen is bereid om zijn kennis te delen."

Philips is in Nederland dan ook de veruit de grootste aanvrager van octrooien, zo blijkt uit een de jaarlijkse publicatie van het Europees Octrooi Bureau.

De honderden patenten van Mark zijn terug te vinden in tandenborstels, scheerapparaten, beeldschermen, pleisters met sensoren en CT-scanners. De huidige focus op gezondheidstechnologie heeft veel impact op zijn werk als uitvinder.

"Vroeger maakte Philips vooral apparaten. Die gingen in een doos. En die verkochten we. CD’s in een kleine doos, CT-scanners in een hele groot doos. Dat was ons speelveld. Maar Philips leeft nu in een complexere wereld. Een soort ecosysteem van de medische wereld waarin we alles moeten samenbrengen."

De innovaties van Philips dragen nu allemaal bij aan gehele gezondheidscontinuüm – van een gezonde levensstijl en preventie tot diagnostiek, behandeling en nazorg: "Dus bijvoorbeeld, hoe kun je patiënten thuis goed monitoren? Hoe kun je mensen helpen om hun gebit schoon te houden? Of, als je een complexe situatie krijgt met heel veel verschillende diagnoses, hoe combineer je die tot één medische beslissing?"

"Dat zijn allemaal situaties die anders zijn dan wat we hier gewend zijn. Het zijn andere problemen, die vragen om andere oplossingen. En als je een oplossing hebt voor een probleem, dan heb je een patent."

Eigen uitvindingen voor meer onafhankelijkheid

De focus op gezondheidstechnologie mag relatief recent zijn, dat geldt niet voor het belang dat Philips aan octrooien hecht. "Nederland kende lange tijd geen Octrooiwet", aldus Sergio Derks, conservator van het Philips Museum. "Toen die in 1912 werd ingevoerd, werd het belangrijk voor Philips om een eigen laboratorium te hebben voor zowel toegepast als wetenschappelijk onderzoek. Eigen uitvindingen en octrooien zorgden immers voor meer onafhankelijkheid en versterkten de positie ten opzichte van concurrenten."

Gerard Philips besloot in 1913 tot de oprichting van het Natuurkundig Laboratorium, beter bekend als het NatLab, de voorganger van het huidige Philips Research. Het NatLab kreeg al snel, door baanbrekend fundamenteel wetenschappelijk onderzoek en een grote mate van academische vrijheid, een naam als vooraanstaand onderzoekscentrum. In 1923 gaf Albert Einstein zelfs een seminar in het Eindhovense laboratorium. 

Eerste stapjes in medische technologie

Het onderzoeksterrein omvatte licht, geluid en beeld, en later ook medische technologie: "Toen in de jaren twintig Albert Bouwers aan boord kwam, volgden ook grote innovaties op röntgengebied", aldus Sergio. "Brouwers ontwikkelde onder meer de Metalix-röntgenbuis, met een metalen mantel die schadelijke straling tegenhoudt. Dat was een aanzienlijke verbetering voor medisch personeel en patiënten."

Een paar jaar later maakte de Rotalix-röntgenbuis de weg vrij voor een bredere toepassing van röntgentechnologie. Sergio: "De Rotalix bracht niet alleen botten, maar ook organen zoals de longen en het hart beter in beeld. Daarmee werd het een geducht wapen in de strijd tegen tuberculose, de longziekte die in de vorige eeuw vele slachtoffers maakte. Het principe van de ‘roterende anode’ wordt nu nog steeds toegepast in röntgenbuizen voor medisch gebruik."

Lees ook een eerder interview met Mark Johnson: "Er is geen opleiding tot uitvinder"