“Een van de invloedrijkste publicaties over behandeling van herseninfarct”

Olvert Berkhemer: “Het verschil tussen onze studie en die Amerikaanse studies was dat wij gebruik konden maken van nieuwere technieken. De belangrijkste twee criteria die golden waren dat de patiënt zich binnen zes uur na de symptomen had gemeld op de SEH. En dat op een hersenscan een behandelbare acute stop, een occlusie, te zien was. Nadat de familie of de patiënt toestemming had gegeven voor deelname, bepaalde het lot door middel van computerprogramma wie de intra-arteriële behandeling kreeg. Na drie maanden werden alle patiënten nagebeld en werd een vragenlijst afgenomen over de mate van functioneren.”

Vier jaar lang werkte Olvert aan de studie. “Na de inclusie van de 500^ste patiënt was het moment daar om de onderzoek resultaten te analyseren. Toen wij de resultaten in oktober 2014 presenteerden, ontvingen we een staande ovatie tijdens het congres. Iets wat zeer ongebruikelijk was in de medisch- wetenschappelijke wereld. Er liepen nog vijf andere studies. Omdat onze studie zo ontzettend positief was, hebben die andere studies eerder gekeken naar de data. Die bleken ook positief en toen is er echt doorgepakt: de behandeling werd overal in de westerse wereld uitgerold. Concreet kan dit het verschil betekenen tussen de volgende dag weer lopend naar huis of levenslang in een rolstoel.”

Professor dr. M. Prokop is voorzitter van de jury van de Frederik Philipsprijs. “Dit jaar hadden we buitengewoon veel inzendingen, en ook veel sterke inzendingen. Een stuk of vijftien waren er van hoge kwaliteit. We hadden moeite om ze te laten afvallen. Maar wat Olvert Berkhemer heeft bereikt, is zo overtuigend geweest dat hij wel moest winnen.”

Volgens de heer Prokop is Olverts proefschrift een van de invloedrijkste publicaties op geneeskundig gebied in de afgelopen jaren. “Het heeft het beleid rondom de behandeling van een herseninfarct wereldwijd veranderd. Men kijkt nu naar Nederland als het land dat voor het eerst heeft aangetoond dat een intra-arteriële behandeling bij een herseninfarct wel degelijk succesvol is en grote voordelen kan opleveren voor de patiënt. Door zo’n behandeling hebben patiënten, ongeacht hun leeftijd, een veel grotere kans op volledig herstel en een zelfstandig leven.”

Olvert was niet alleen eerste auteur van de publicatie in het New England Journal of Medicine. De jury vond het ook belangrijk dat hij zelf veel heeft georganiseerd. De heer Prokop: “Hij is degene geweest die ervoor gezorgd heeft dat de trial ook daadwerkelijk plaatsvond. Het onderzoek is gedegen, multicentrisch - dus niet eenvoudig – en goed opgezet.”

Olvert: “Dat was ook een beetje geluk. Door een vader die dol was op computers had ik mezelf leren programmeren. Maar ik heb nooit beseft dat deze bagage van pas zou komen. Bijvoorbeeld bij de database met patiëntengegevens. Door mijn programmeerskills konden we deze helemaal op orde krijgen. Zodra de studie klaar was, konden we de resultaten direct uitdraaien.”

Olvert lijkt met zijn dertig jaar de top al te hebben bereikt, maar hij is nog lang niet klaar met het onderzoek. “Wij hebben het effect bewezen tot zes uur. Er is nu een studie die aantoont dat er ook effect is als patiënten tussen 6 en 24 uur op deze manier behandeld worden. Maar hierin waren alleen mensen met goede hersenscans geïncludeerd. Wij willen een studie doen naar de mensen die buiten deze criteria vallen. Een andere grote studie is het beantwoorden van de vraag of het stolseloplossend middel nog nodig is.”

En wat hij gaat doen met het prijzengeld? “Nou, ik heb een jaartje geneeskunde in Boston gestudeerd, en daar staat nog een forse rekening van open.”