| Huisarts in de lead op jeugdzorg. Hoe krijgt zorggroep Zorroo het voor elkaar? |
Zowel de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie als de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde geven aan dat kwetsbare kinderen vaak niet de psychische hulp krijgen die ze zo hard nodig hebben. Met de hoge wachttijden in de jeugd-ggz ‘staan kinderen in de kou’1. Als tegenwicht lijkt de inzet van jeugdprofessionals in de huisartspraktijk zijn vruchten af te werpen. Juist daar liggen nog extra kansen. In dit stuk deelt Zorggroep Regio Oosterhout & Omstreken (Zorroo) haar visie op jeugdzorg.
We willen u graag informeren en inspireren, dus meld u aan wij houden u op de hoogte van de laatste Medisch Perspectief artikelen.
“De jeugdzorg is een complex vakgebied”, zegt Sabine Braat, relatiemanager welzijn & innovatie bij Zorroo. “Een huisarts moet zich verdiepen om het goed aan te sturen.” De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) hanteert verschillende modellen voor het inrichten van de geestelijke zorg voor de jeugd. Braat: “Veel huisartspraktijken kiezen voor een basispakket huisartsenzorg met een op jeugd gespecialiseerde poh-ggz. Of ze kiezen voor een generalist of psycholoog in de huisartspraktijk. Maar aan deze modellen zitten verschillende haken en ogen. Wij hanteren onze eigen variant.”
Gemiddelde leestijd:
7-9 minuten
Gemiddelde leestijd:
7-9 minuten
Optie 1: een op jeugd-gespecialiseerde poh-ggz in de huisartspraktijk Zorggroepen kiezen vaak voor het model waarbij een op jeugd gespecialiseerde poh-ggz binnen de huisartspraktijken wordt neergezet. Braat: “Door de poh-jeugd in te zetten als poh-ggz kan die in het systeem van de huisarts registeren. Maar binnen deze regeling is helaas minimaal overleg mogelijk met ketenpartners om te komen tot een gezamenlijke visie of voor het ontwikkelen van nieuwe interventies of gezamenlijke scholingen.” Zulke overleggen zijn wel nodig. Vaak wordt het overleg met ketenpartijen deels betaald door de gemeente en deels door de zorgverzekeraar. De financiering hiervoor is beperkt en behoorlijk ingewikkeld. Zo worden de zorgkosten verdeeld met bepaalde percentages en dat moet eerst uitgerekend worden. Naast een complex financiëringsmodel moeten deze poh’s vaak verantwoording afleggen aan meerdere huisartspraktijken en hebben ze niet altijd genoeg bewegingsvrijheid om een kind de juiste zorg te bieden buiten de huisartspraktijk, bijvoorbeeld op het sociaal domein. Braat: “Bovendien accepteerde de zorgverzekeraar bij ons deze oplossing niet, omdat wij het budget van de basis-ggz dreigden te overschrijden met onze pilot.” Zorroo is goed op weg met de basis-ggz en heeft de gemiddelde zorgkosten per ggz-patiënt met 42% teruggebracht vergeleken met het landelijk gemiddelde2. Ondanks dat veel patiënten in de afgelopen jaren een complexere zorgvraag kregen, heeft de zorggroep de hoeveelheid medicatie kunnen reduceren en is het welbevinden en de tevredenheid van de patiënten toegenomen. Een succes om mee door te gaan, dus ging Zorroo op zoek naar een andere, minder complexe manier van financiëring voor jeugdzorg in de huisartspraktijk.
Optie 2: een generalist of psycholoog in de huisartspraktijk Het tweede model van de LHV kiest voor een generalist of psycholoog in de huisartspraktijk. Deze persoon uit de tweedelijn neemt fysiek plaats in de praktijk en heeft een eigen spreekuur. Braat: “Deze zorgverlener registreert niet in het huisartsdossier, want hij is niet in dienst van de praktijk. De regels voor het delen van informatie zijn daarom dus veel ingewikkelder. Dat brengt problemen mee met het overdragen van informatie van zorgverlener op zorgverlener. Zo wordt een uitgebreide brief bijvoorbeeld als bijlage toegevoegd in het systeem van de huisarts en niet aan de tijdlijn. Wij geloven er stellig in dat de huisarts in de lead moet blijven op jeugd, dus we pakken dit bewust anders aan.” Bij Zorroo registeren zorgverleners jeugd-ggz-behandelingen via de SOEP-methodiek in het systeem van de huisartspraktijk, in de eigen ‘taal’. Braat: “Zo heeft de huisarts de gebeurtenissen op de tijdlijn van een patiënt en daardoor een vollediger beeld van wat er speelt rond zijn patiënt.” Dit creëert meer rust en overzicht bij de betrokken zorgverleners. Het alternatief: De Zorroo aanpak met een poh-jeugd op gemeenteniveau in de huisartspraktijk Braat is ervan overtuigd dat het kind de beste zorg krijgt als je de deskundigheid van de huisarts combineert met die van een jeugdzorgmedewerker: “Dat helpt met veelvoorkomende problematiek op het gebied van ggz en scheidingen. We kiezen daarom bij een aantal huisartspraktijken binnen de gemeente voor een poh-jeugd op gemeenteniveau, een alternatief voor de eerdergenoemde modellen”. Deze poh-jeugd valt onder de verantwoordelijkheid van de huisarts, maar wordt in dit geval betaald uit de Jeugdwet. Braat: “Een jonge patiënt komt eerst terecht bij de reguliere poh-ggz. Die kan bij een complexe vraag besluiten de hulp in te schakelen van de poh-jeugd via een scharnier- of meekijkconsult. Hij kan de patiënt ook volledig overdragen. Een huisarts kan ook direct doorverwijzen naar de poh-jeugd bij complexe problematiek.” De basis-ggz bij Zorroo werkt goed, omdat er veel wordt samengewerkt tussen zorgverleners – bij jonge patiënten is dit niet anders. De poh-jeugd is goed op de hoogte van de sociale kaart, heeft korte lijnen met het wijkteam en met de lokale psychologen. Naar de ervaring van Zorroo heeft heeft de poh-jeugd doorgaans meer kennis en middelen tot haar beschikking dan de poh-ggz om de aanpak af te stemmen op een jonge patiënt. Zo kan zij ook iets laagdrempeligs aanbieden, zoals een cursus bij de GGD. De poh-jeugd wordt volledig door de gemeente betaald. “Dat maakt de financiering van de verleende zorg simpeler vergeleken met model 1 (op jeugd gespecialiseerde poh-ggz). Hierdoor houden ook huisartspraktijken die actief werken met de basis-ggz nog ruimte over voor het broodnodige patiëntoverleg. In een klassiek scenario is dat een stuk lastiger,” aldus Braat. Op dit moment is Zorroo de enige zorggroep in Nederland die ervoor kiest om het takenpakket voor jeugdzorg op deze manier in te richten. Zij zit met dit model tussen aanvullend en bijzonder aanbod van het LHV-pakket in.
Door de poh-jeugd in te zetten als poh-ggz kan die in het systeem van de huisarts registeren. Maar binnen deze regeling is helaas minimaal overleg mogelijk met ketenpartners om te komen tot een gezamenlijke visie of voor het ontwikkelen van nieuwe interventies.”
Sabine Braat
Relatiemanager welzijn & innovatie bij zorggroep Zorroo
Meer ruimte voor de gemeente Braat voegt toe dat er meer voordelen zijn aan deze aanpak. In huisartspraktijken in Oosterhout, Dongen Geertuidenberg, Rijen en Drimmelen werkt Zorroo al met een poh-jeugd. “Uit onze pilot in Oosterhout en Dongen blijkt dat de zorg door een verwijzing soms wordt opgehoogd. Als de beschikkingen van de gemeente afwijken van de verwijzing door de huisarts, wordt er een verkeerd beleid ingezet. En dat heeft consequenties voor de behandeling”, aldus Braat. Braat benadrukt dat het kind de juiste zorg moet krijgen. Een huisarts kent zijn patiënt goed en heeft vaak de meeste mogelijkheden om over te gaan tot actie in een behandeling. “In Oosterhout en Dongen sturen we hierop door behandelgegevens uit het Philips systeem te halen, te delen met de gemeente en samen een dashboard medisch sociaal domein op te stellen. Tot nu toe beperkte dit zich tot verwijsinformatie, de gemiddelde behandelduur en, indien nodig, herhaalverwijzingen, de samenwerking met het wijkteam en het voorliggend veld. In 2020 wordt dit uitgebreid met een aantal andere punten, zoals de patiënttevredenheid en de behandelduur. Dat onze poh-jeugd al in dit systeem registreert is handig, want het koppelt met het huisartssysteem. En doordat wij steeds meer zorg verlenen op resultaten, hoeven onze zorgverleners minder te registreren op indicatoren. Dat vinden ze heel prettig.” Minder registratieplicht blijft een spanningsveld, dus het blijft wel noodzaak om goed te overleggen met betrokken gemeente. Concrete afspraken met gemeenten en zorgverzekeraars “In onze ideale wereld richten al onze huisartspraktijken de jeugd-ggz in zoals we dat doen in Oosterhout en Dongen. Maar het blijft lastig om hierover met de verschillende gemeenten en zorgverzekeraars concrete afspraken te maken. Als Zorroo hebben we de moeilijkheid dat we door onze ligging met meerdere gemeenten en verzekeraars te maken hebben. Je kúnt wel afspraken maken met de individuele gemeente, maar ook zij zijn vaak gebonden aan de afspraken van de jeugdzorgregio die niet perse overlapt met de grenzen van de zorggroep. Eén beleid voor de zorggroep afspreken is daardoor ingewikkeld. Maar we kunnen aantonen dat we goedkopere en kwalitatief betere zorg leveren dankzij de inzet van onze poh-jeugd op gemeenteniveau. Bovendien leveren we ook zorg die veel beter is afgestemd op het kind. Kinderen en ouders zijn tevreden. Uiteindelijk moet dat het doel zijn”, sluit Braat af. Zorroo blijft streven naar laagdrempelige zorg voor kinderen, pubers en hun ouders. De nadruk ligt daarom op het uitbreiden van de inzet van de poh-jeugd in alle gemeenten waar Zorroo actief is en op het verbeteren van de samenwerking met de specialistische ggz. Zo hoopt Zorroo te voorkomen dat er onnodig of te lang wordt behandeld in de specialistische jeugdzorg. Daar is GGz Breburg nauw bij betrokken. [1] NOS (2019). Kinderartsen en psychiaters willen andere jeugd-ggz. nos.nl/artikel/2305693-kinderartsen-en-psychiaters-willen-andere-jeugd-ggz-kinderen-staan-in-de-kou.html [2] Zorroo jaarverslag (2018). www.zorroo.nl/over-zorroo/zorroo-jaarverslag-2018/
Meer weten over jeugdzorg?
Lees meer over de activiteiten van Philips op het gebied van de eerstelijn. Wij brengen u graag in contact met onze experts.
Gerelateerde artikelen
Altijd op de hoogte van het laatste nieuws op het gebied van gezondheidszorg? Meld u gratis aan voor de Medisch Perspectief nieuwsbrief.
