Artikel
Behandeling van positionele obstructieve slaapapneu in een nieuw licht
Artikel delen:
In de huidige snel veranderende zorgomgeving is een succesvolle behandeling van slaappatiënten lastiger en duurder dan ooit. Daarom willen we de diagnostiek van complexe slaapstoornissen efficiënter laten verlopen, de behandeling gemakkelijker maken voor patiënten en de continue zorg productiever en rendabeler maken. Neem POSA (positionele obstructieve slaapapneu): dankzij gepubliceerde criteria zijn mensen met POSA aan de hand van een slaaponderzoek te herkennen.1 De prevalentie van POSA wordt mogelijk wel onderschat, misschien omdat dezelfde slaaptraining van oudsher voor alle soorten OSA (obstructieve slaapapneu) is gebruikt. Het wordt tijd dat we POSA van dichterbij gaan bekijken en niet alleen onze veronderstellingen over de diagnose heroverwegen, maar ook een frisse blik werpen op de apparaten die voor positietherapie worden gebruikt. Een van deze apparaten wordt nu gesteund door klinisch bewijs. Sinds de tennisballenmethode voor de behandeling van POSA hebben we een lange weg afgelegd.
Het profiel van de POSA-patiënt
POSA wordt gewoonlijk gedefinieerd als een totale apneu-hypopneu-index (AHI) ≥ 5 en een ratio tussen AHI en AHI in niet-rugligging van ≥ 2.1 Een recent onderzoek door Heinzer, et al., (2018), laat zien dat er exclusief sprake was van POSA bij 36-47% van de proefpersonen met OSA.2 POSA-patiënten zijn vaak jonger, hebben in vergelijking met niet-POSA-patiënten een lagere BMI (Body Mass Index) en een lagere omvang van de hals en taille. Ook de Berlin- en STOP-scores en de prevalentie van hypertensie waren lager.2 In het algemeen is zelfrapportage van de slaappositie in rugligging onbetrouwbaar. Wanneer patiënten werd gevraagd om hun slaappositie te voorspellen, beoordeelde 80% van hen de hoeveelheid slaap in rugligging foutief en werd het aandeel slaap in rugligging met 21,6% onderschat.3
Positietherapie is effectief
Positietherapie is naast gewichtsbeheersing een van de meest gebruikte methoden voor de behandeling van POSA. Er zijn veel slaappositietrainers verkrijgbaar om slaap in rugligging te voorkomen, waaronder de low-tech oplossing met tennisballen die in een zak aan de achterkant van een nachthemd worden vastgenaaid. Wanneer de patiënt op zijn rug begint te rollen, vormen de tennisballen een onaangename hint om te draaien. Geen wonder dat de therapietrouw van deze tennisballenmethode op de lange termijn niet best is (in één onderzoek 6% bij 2-3 jaar).4
Aan de andere kant toonde hetzelfde onderzoek aan dat de therapietrouw aan de slaappositietrainer op korte termijn hoog was (75% tot 95%).5 Deze apparaten worden veel gemakkelijker geaccepteerd door patiënten; ze zijn effectiever in het verlagen van de AHI, het verbeteren van de slaapkwaliteit en de kwaliteit van leven, en ze hebben, vergeleken met de tennisballenmethode, na een maand een hogere therapietrouw.6 Verder is aangetoond dat apparaten voor positietherapie de tijd in rugligging, de AHI, de zuurstofdesaturatie-index en de Epworth Sleepiness Scale verlagen, en dat deze gunstige effecten een langere tijd aanhouden.7
Gesteund door klinisch bewijs
De nieuwe slaappositietrainer NightBalance Lunoa van Philips wordt gesteund door klinisch bewijs:
De NightBalance Lunoa-technologie is bedoeld voor volwassenen met lichte tot matige obstructieve slaapapneu en biedt een langdurige verbetering van de slaapkwaliteit.8
69%
van de volwassenen die de NightBalance Lunoa gebruikten, meldde minder ademonderbrekingen, ademhappen en/of verstikking gedurende de nacht.9
Nieuwsbrief Slaap& ademhaling
Wilt u meer artikelen, nieuws en informatie over slaap en ademhaling van Philips ontvangen?
We willen iets vertellen over sekseverschillen bij de behandeling van obstructieve slaapapneu…
Bij het stellen van de diagnose OSA bij vrouwen, moet u er rekening mee houden dat traditionele screeningsinstrumenten, zoals de STOP-Bang, veel vrouwen mogelijk niet opmerken omdat hun symptomen verschillen van die van mannen.
Over het algemeen melden vrouwen minder snurken en apneus en presenteren zij zich vaker met de niet-specifieke symptomen slapeloosheid, vermoeidheid, slaperigheid, hoofdpijn in de ochtend en stemmingsklachten. Bovendien zijn de bevindingen van slaaponderzoek bij vrouwen vaak anders; bij hen werd minder zuurstofdesaturatie, minder afhankelijkheid van rugligging en een lagere AHI gevonden in vergelijking tot met mannen met een vergelijkbare BMI.10 OSA komt bij premenopauzale vrouwen minder vaak voor dan bij mannen, maar het risico op OSA neemt toe bij zwangere vrouwen en bij vrouwen tijdens de menopauze.
...en een oproep tot actie Het is van essentieel belang om tijdens slaaponderzoeken rekening te houden met deze seksegerelateerde verschillen om de aanwezigheid van een slaapgerelateerde ademhalingstoornis nauwkeurig te kunnen vaststellen. Dit is bij vrouwen extra belangrijk omdat zij een verhoogd risico hebben op hypertensie, verminderd functioneren van het endotheel, arteriële stijfheid, een verhoogde coronaire calciumscore en cardiovasculair overlijden.11 Als zorgprofessionals inzicht hebben in de sekseverschillen in de symptomen en uitkomsten van OSA, kunnen zij vrouwen met slaapgerelateerde ademhalingsstoornissen effectiever screenen, diagnosticeren en behandelen.
1, 2,Discriminating between positional and non-positional obstructive sleep apnea using some clinical characteristics. Oulhaj A, Al Dhaheri S, Su BB, Al-Houqani M. Sleep Breath. 2017 Dec;21(4):877-884. 3Patient-predicted sleep position vs. HST data: a tendency to underestimate supine sleep. Sorscher AJ, Anzivino AP, Mackenzie T. Sleep Breath. 2018 Sep;22(3):625-630. 4Poor long-term patient compliance with the tennis ball technique for treating positional obstructive sleep apnea. Bignold JJ, Deans-Costi G, Goldsworthy MR, Robertson CA, McEvoy D, Catcheside PG, Mercer JD. J Clin Sleep Med. 2009 Oct 15;5(5):428-30. 5Long-term effectiveness and compliance of positional therapy with the Sleep Position Trainer in the treatment of positional obstructive sleep apnea syndrome. van Maanen JP, de Vries N. SLEEP 2014;37(7):1209-1215. 6Sleep position trainer versus tennis ball technique in positional obstructive sleep apnea syndrome. Eijsvogel MM, Ubbink R, Dekker J, Oppersma E, de Jongh FH, van der Palen J, Brusse-Keizer MG. J Clin Sleep Med. 2015 Jan 15;11(2):139-47. 7van Maanen et al, Long-Term Effectiveness and Compliance of Positional Therapy with the Sleep Position Trainer in the Treatment of Positional Obstructive Sleep Apnea Syndrome, 2014 833% increase in PSQI score in 145 men (6 months). The Pittsburgh Sleep Quality Index: A New Instrument for Psychiatric Practice and Research, Buysse 1998; Validation of the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) and the Epworth Sleepiness Scale in Older Black and White Women Beaudreau, 2012 9 Onderzoek van de Nederlandse Apneuvereniging gebaseerd op 75 NightBalance-gebruikers, gedurende gemiddeld 2,2 jaar; 2017 10Sex influences endothelial function in sleep-disordered breathing. Faulx MD1, Larkin EK, Hoit BD, Aylor JE, Wright AT, Redline S. Sleep. 2004 Sep 15;27(6):1113-20. 11Cardiovascular mortality in women with obstructive sleep apnea with or without continuous positive airway pressure treatment: a cohort study. Campos-Rodriguez F1, Martinez-Garcia MA, de la Cruz-Moron I, Almeida-Gonzalez C, Catalan-Serra P, Montserrat JM. Ann Intern Med. 2012 Jan 17;156(2):115-22.
