Samenwerken is cruciaal om de opkomst van kunstmatige intelligentie in gezondheidszorg te versnellen

Samenwerken is cruciaal bij het oplossen van dringende maatschappelijke problemen met data en kunstmatige intelligentie. “Niemand kan het alleen”, zegt Ymke de Jong, Data&AI Partnership Lead bij Philips. Zij sprak in haar keynote tijdens ClinOpsDag 2023 over het belang van co-creatie bij digitale innovaties. “Het moeilijkste is om de technologie te laten werken op een manier die wordt geaccepteerd, vertrouwd en omarmd door mensen. Het is cruciaal om met een multidisciplinair team te werken aan deze technische innovaties.”

ClinOpsDag 2023

Elk jaar vindt de Nederlandse ClinOpsDag plaats; een intensieve netwerk- en scholingdag voor professionals vanuit ziekenhuizen, Clinical Research Organisators, de medical device industrie en farma die werken in het klinisch onderzoek. Ook voor collega’s van Philips die zich bezighouden met klinisch onderzoek is dit een mooie gelegenheid om te netwerken en op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen in dit vakgebied. Dit jaar vond de ClinOpsDag 2023 plaats in het Evoluon in Eindhoven. Het thema was “Back to the future” en dat sloot goed aan bij deze futuristische omgeving. Verschillende sprekers gingen dieper in op de toekomst van klinisch onderzoek door onderwerpen te behandelen zoals Software as a Medical Device en kunstmatige intelligentie.

Narrow AI vs General AI

Veel sectoren ontdekken de mogelijkheden en beperkingen van kunstmatige intelligentie, om processen te versnellen of om tot betere resultaten te komen. Bij het bespreken van AI is het echter cruciaal om het onderscheid te begrijpen tussen narrow AI (gericht op specifieke taken) en general AI (vergelijkbaar met menselijke intelligentie). AI is geen nieuwe technologie. De Jong: “AI bestaat al heel lang. Daarnaast maken we al dagelijks gebruik van narrow AI, zoals bij suggesties tijdens het typen van een e-mail of aanbevelingen op online platforms. In de gezondheidszorg begint narrow AI ook al invloed te hebben, met geautomatiseerde beeldinterpretatie en gepersonaliseerde planningen als voorbeelden.”

Ethisch gebruik

Het is volgens De Jong belangrijk op te merken dat general AI, vergelijkbaar met menselijke intelligentie, nog verre van werkelijkheid is. Ondanks deze beperkingen belooft AI voortdurende innovaties te brengen voor de gezondheidszorg. Volgens haar is er wel een belangrijk voorwaarde waaraan AI moet voldoen om echt van waarde te kunnen zijn. “Het is van het grootste belang dat deze technologieën ethisch en verantwoord worden gebruikt, zodat zorgprofessionals kunnen verantwoord kunnen werken met deze nieuwe technologieën. De huidige discussies rondom wet- en regelgeving zijn daarin erg belangrijk.”

AI in de gezondheidszorg

Technologie en innovaties kunnen helpen om de werkdruk te verlagen door efficiënter te werken en de productiviteit te verhogen. En als dat op de juiste manier gebeurt, kan het ook het werkplezier verhogen onder personeel. En dat is nodig, want de gezondheidszorg bevindt zich momenteel op een kruispunt van uitdagingen: vergrijzing, stijgende chronische ziekten, personeelstekorten en stijgende kosten. De Jong: “Digitale innovaties kunnen een grote bijdrage leveren aan het antwoord op deze complexe problemen.”

Data-overvloed

Het fundament van deze innovaties wordt gevormd door data. Met een overvloed aan gezondheidsgegevens, variërend van medische beeldvorming tot thuismonitoring, lijkt de gezondheidszorg over een grote hoeveelheid aan informatie te beschikken. De digitale transformatie draagt zelfs bij aan een exponentiële groei van gezondheidsdata.

“Er is geen tekort aan data, maar betekent dit automatisch dat de gezondheidszorg er volledig gebruik van kan maken? Het antwoord is natuurlijk: nee. Om het in de woorden van E.O. Wilson, professor emeritus aan Harvard, te zeggen: ‘We are drowning in information, while starving for wisdom’. Dit is waar AI kan helpen”, zegt De Jong. “Met technologieën zoals AI kan de zorgverlener en de patiënt een handje geholpen worden bij het begrijpen van alle gegevens. Hierbij is AI op zichzelf geen oplossing, maar een methode om van data waardevolle inzichten te maken.”

Uitdagingen

Dat klinkt als een mooie toekomst vol innovatie op basis van data, maar de realiteit is net wat anders, waarschuwt De Jong. “Ondanks de belofte van AI in de gezondheidszorg worden er helaas nog steeds weinig AI-oplossingen geïmplementeerd en is de impact op de patiëntenzorg beperkt.” Volgens De Jong is het belangrijk dat de verschillende partijen in het werkveld met elkaar samenwerken en data delen waar dat kan. “Het is hierin van cruciaal belang dat de techniek te aansluit bij de praktijk. Innovaties vinden hun weg alleen naar de markt als ze relevant zijn voor de mensen die het moeten gebruiken. Zij zullen dan ook in elke stap van een succesvolle innovatie betrokken zijn.”

Ze sloot af met belangrijke oproep aan de zaal. De Jong: “Laten we samenwerken om de wereld gezonder en duurzamer te maken.”