Zelf contact kunnen leggen met de buitenwereld is zó belangrijk

Iedereen heeft zich de afgelopen maanden moeten aanpassen aan de corona-maatregelen. De gevolgen daarvan zijn heel zichtbaar, maar er is ook veel leed dat voor het grote publiek verborgen blijft. Bij de Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven (GGzE) kunnen ze daarover meepraten; voor hun bewoners en cliënten zijn de gevolgen groter dan voor de buitenwereld zichtbaar is. 

Met name het wegvallen van contact met vrienden en familie heeft een enorme impact op de GGzE-bewoners. Dankzij een donatie van de Philips Foundation heeft de organisatie honderd tablets kunnen kopen waardoor het contact met de buitenwereld weer binnen handbereik komt.

Contact met de buitenwereld

"Bij de uitbraak van het nieuwe coronavirus ging de aandacht in eerste instantie vooral uit naar ziekenhuizen. Dat is logisch, want de overbelasting van de IC's was een grote zorg voor iedereen", vertelt Joep Verbugt, bestuursvoorzitter GGzE."Daarna kwam het besef dat bewoners van verpleeghuizen ook hard geraakt werden. Gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg kwamen eigenlijk pas daarna. 

Dat is ergens begrijpelijk, maar de impact op onze bewoners en cliënten was veel groter dan de meeste mensen zich realiseren; voor mensen met psychische klachten is contact met de buitenwereld en vrijheid ontzettend belangrijk, voor hun welzijn en herstel. Dat viel allemaal weg."

Op locatie bij de GGzE wonen tussen de 650 en 700 bewoners, deels beveiligd. Daarnaast bedient GGzE nog ruim 13.000 cliënten in de regio die thuisbegeleiding krijgen. 

Joep: "Onze eerste prioriteit na de uitbraak van corona was dat we corona niet op het terrein zouden krijgen. Daarna zijn we al vrij snel gaan kijken hoe we onze cliënten op afstand konden blijven begeleiden. In ons beleidsplan van 2020 was het uitgangspunt dat dit jaar 10 procent van de contacten met cliënten via e-health of beeldbellen zou plaatsvinden. Dat is enorm versneld; in april was dat vier keer zo hoog."

Belangrijke rol voor de familie

Het is de instelling gelukt om snel maatregelen te nemen om het virus van het terrein te weren en om contact van de cliënten met het thuisfront in stand te houden. Toch bleek al gauw dat bewoners op de verschillende afdelingen het heel moeilijk hadden met de situatie. 

"Het was soms echt heel ingewikkeld voor onze medewerkers om mensen te begeleiden", aldus Hans Marechal, Community Ambassadeur bij de GGzE. "Onze bewoners hebben uiteenlopende psychische klachten, je kunt niet altijd goed uitleggen waarom ze bijvoorbeeld ineens geen bezoek meer mogen ontvangen. 

Iedereen reageert op een eigen manier, we hebben ook bewoners die last hebben van paranoia. Daar speelt normaal gesproken de familie een belangrijke rol in om een bewoner weer gerust te stellen. Maar hoe doe je dat als er niemand op de afdeling mag?"

Een eerste oplossing voor deze uitdaging werd gezocht in samenwerking met het bedrijfsleven. "We dachten; misschien kunnen we wat iPads lenen van bedrijven. Toen hoorden we via vrijwilligersorganisatie ‘Samen voor Eindhoven’ dat er vanuit de Philips Foundation projecten werden opgestart om getroffenen van de coronacrisis in de regio Eindhoven te ondersteunen."

Gevoel van eigenregie

GGzE en Samen voor Eindhoven diende een verzoek in om honderd tablets aan te schaffen, zodat elke afdeling over een apparaat zou kunnen beschikken. "Belangrijk daarbij is dat een tablet of de afdeling onze bewoners een gevoel geeft van eigenregie", aldus Hans.

"Je kunt je als buitenstaander haast niet voorstellen hoe belangrijk het is voor onze bewoners om zelf initiatief te kunnen nemen als ze behoefte hebben aan contact met de buitenwereld. Alleen al het idee dat het kan, dat doet al heel veel."

Tablets: duurzame maatregel voor de lange termijn

De aanvraag paste niet precies binnen de doelstellingen van de Philips Foundation: zij probeert wereldwijd blijvende toegang tot goede gezondheidszorg te bevorderen voor degenen die die toegang niet gemakkelijk hebben. Daarbij worden vaak ook capaciteiten en vaardigheden van de medewerkers van het bedrijf ingezet. Echter, de negatieve gevolgen van de coronacrisis voor bewoners van De Grote Beek waren zodanig, dat hier toch deze hulp werd geboden.  

"Onze primaire focus is dat we mensen willen helpen die afstand hebben tot gezondheidszorg. We zijn actief in veel landen op het zuidelijk halfrond, helpen daar om permanente zorgsystemen op te zetten zodat mensen daar toegang krijgen tot zorg", vertelt Margot Cooijmans, directeur van de Philips Foundation. 

"Nederland heeft op wereldschaal in veel opzichten een bevoorrechte positie. Corona liet echter feilloos de zwaktes van ons eigen gezondheidssysteem zien."

"Met name voor kwetsbare groepen in onze samenleving viel ineens van alles weg. Wat je hier bij de GGzE zag gebeuren, is daar een duidelijk voorbeeld van. Voor mensen met een psychiatrische achtergrond is het verschrikkelijk als je ineens geen contact meer kunt onderhouden met de buitenwereld. Het plan om tablets aan te schaffen voldeed aan al onze criteria, omdat het ook nog een duurzame maatregel was voor de langere termijn."

Lees ook andere verhalen van projecten die worden ondersteund door Philips Foundation:

• Een praatje met zorgrobot SARA helpt tegen de eenzaamheid
• Philips Foundation biedt financiële hulp aan ZWiC om zorgverleners te ondersteunen
• Dagbesteding vermindert isolement én zorgbehoefte van ouderen