De microscoop verdwijnt uit de kamer van de patholoog

Hoewel steeds meer pathologie afdelingen over digitale scanners beschikken, werken nog weinig organisaties daadwerkelijk 100% digitaal. Een digitale werkwijze implementeren en efficiënt benutten betekent vele aanpassingen van de processen in het laboratorium en ook veranderingen in de mindset van pathologen: zij moeten immers wennen aan het digitale beeld. Bij zowel het UMCG als de Treant Zorggroep is digitale pathologie de afgelopen jaren een belangrijk speerpunt geworden. “Tijdens de uitbraak van het nieuwe coronavirus (COVID-19) gaf digitalisering pathologen de mogelijkheid om structureel vanuit huis te werken,” zegt dr. Girstė Dagytė, patholoog Treant Zorggroep.

Kunstmatige Intelligentie

“Digitalisering zorgt voor een verandering in de geneeskunde en dus ook in de pathologie. De data van digitale microscopiebeelden kan gebruikt worden om algoritmes te ontwikkelen om de patholoog te ondersteunen bij bepaalde tijdrovende taken, bijvoorbeeld het opsporen van uitzaaiingen in lymfeklieren. In het UMCG is al een begin gemaakt met het gebruik van kunstmatige intelligentie in de dagelijkse praktijk. In de (nabije) toekomst zal het gebruik van digitale pathologie en kunstmatige intelligentie leiden tot snellere en betere pathologie diagnostiek,” zegt dr. Bert van der Vegt, patholoog UMCG.

Interne en regionale samenwerking

Digitale pathologie kan de samenwerking tussen pathologen ook efficiënter maken. Digitale beelden kunnen makkelijker uitgewisseld worden, waardoor snelle onderlinge consultatie mogelijk is. De samenwerking krijgt nog een extra dimensie als verschillende ziekenhuizen elkaar ondersteunen. Een goed voorbeeld is de coöperatie Samenwerkende Pathologie Noord-Nederland waarin het UMCG, de Treant Zorggroep, het Martini Ziekenhuis en Pathologie Friesland samenwerken. Ook de andere partners binnen de coöperatie verwachten op korte termijn volledig digitaal te kunnen werken.

“Binnen de pathologie afdelingen van de Treant Zorggroep en het UMCG zijn de pathologen gewend om dagelijks digitale beelden met elkaar uit te wisselen. Dit is een makkelijke en snelle manier om een complexe casus door meerdere collega’s te laten beoordelen, en zo een nauwkeurigere diagnose te kunnen stellen. In de nabije toekomst wordt deze werkwijze binnen de volledige coöperatie geïmplementeerd. Hierdoor hoeven de coupes niet meer per post te worden verstuurd, waardoor tijd wordt bespaard. Bovendien kan de expertise van pathologen van verschillende locaties in Noord Nederland aan elkaar gekoppeld worden. Deze samenwerking maakt het mogelijk om verder te specialiseren in bepaalde ziektebeelden en nog betere zorg voor de patiënten in de noordelijke regio te realiseren,” zegt Jacko Duker, stafadviseur pathologie UMCG.

100% digitaal award

Philips reikt de 100% digitaal award uit aan elk pathologie laboratorium dat is overgestapt op een 100% digitale werkwijze. De aanpak is 100% digitaal als het laboratorium aan drie criteria voldoet: alle histologie coupes worden digitaal gescand, digitale beoordeling van de beelden is de standaardwerkwijze van het lab en de meerderheid van de pathologen werkt digitaal.