Verantwoord gebruik van AI door te zoeken naar de optimale balans tussen innovatie en duurzaamheid

“Elke keer als je een afbeelding laat maken door AI, dan kost het net zoveel stroom als het opladen van je telefoon. Het is makkelijk om mee te gaan in de hype, maar we moeten ons wel voortdurend afvragen of de voordelen opwegen tegen de impact op energie- en watergebruik. Zeker nu AI steeds meer ingeburgerd raakt in ons dagelijks leven”, aldus Arlette van Wissen, Senior Data&AI Scientist bij Philips.

Samen met het team Responsible AI houdt ze zich dagelijks bezig met hoe Philips AI verantwoord kan inzetten. Niet alleen door na te denken over de mogelijke vooroordelen in datasets, maar ook over gelijkheid, transparantie, eerlijkheid en dus het verbruik. “Ja, er is genoeg te doen, dus het is mooi dat steeds meer mensen zich bezighouden met verantwoorde AI. Hoe meer mensen eraan werken, hoe beter het wordt”, zegt ze.

Volwassen vakgebied

Twintig jaar geleden studeerde Arlette AI en sindsdien is ze werkzaam in het vakgebied. Met gepaste trots kijkt ze naar de ontwikkelingen van de afgelopen tijd. “Het is vooral inspirerend om te zien hoe dingen samenkomen. Het was een lange aanloop, maar we zijn meer volwassen geworden als vakgebied”, zegt ze. “We hebben nu de technologie en de hoeveelheid data om echt een impact te kunnen maken. Er zijn heel veel mogelijkheden om binnen de gezondheidszorg iets goeds met AI te doen, maar we moeten juiste keuzes maken voor hoe we het inzetten.” 

Restricties drijven innovatie

En juist daar wringt de schoen een beetje. Want het maken en gebruiken van de huidige grote AI-modellen kost veel energie. En hoe meer mensen AI inzetten, hoe meer energie ze verbruiken. Volgens Mark Zuckerberg, oprichter van Meta, is de aankomende jaren schaarste van energie de grootste bottleneck voor AI om nog verder te kunnen groeien. Arlette: “Over een jaar zou er te weinig energie kunnen zijn voor deze AI-toepassingen. Dat moet er toch wel een belletje gaan rinkelen dat we hierin nog heel veel te leren hebben. Die restricties maken ook dat we binnen bepaalde grenzen willen optimaliseren en dat drijft innovatie.”

Digitale sustainability

Het is volgens Arlette heel goed te zien dat er nu meer aandacht is voor het verbeteren van de technologie om de ecologische voetafdruk te verkleinen. Aan de ene kant is er een beweging om AI-modellen kleiner en dus zuiniger te maken, aan de andere kant wordt AI toegepast om applicaties en systemen energiezuiniger te maken. Philips zet met MR SmartSpeed in op het verkorten van de scantijd met 65 procent, terwijl een energiebesparing van 32 procent per scan wordt bereikt. Arlette: “Er is een mooi duurzaamheidsprogramma bij Philips en digitale sustainability wordt daarin steeds belangrijker.”

Prikkelen tot nadenken

Het duurzaamheidsaspect van AI is een van de twee ethische dilemma’s die Arlette bespreekt in de brAInpower-expositie in het Philips Museum. In deze expositie wil het gezondheidstechnologiebedrijf bezoekers laten kennismaken met het onderwerp en aan het denken zetten met enkele dilemma’s. Arlette behandelt in haar twee video’s de onderwerpen bias en energie, terwijl haar collega Ger Janssen spreekt over privacy en het mogelijk verliezen van banen. “Het prikkelt echt tot nadenken. Het doel is mensen meerdere perspectieven te bieden, zodat ze een genuanceerd beeld krijgen van de mogelijkheden en beperkingen van AI”, zegt ze.

Optimale balans

Welk dilemma je ook pakt, het gaat altijd om het vinden van de balans tussen uitersten. “Wat die optimale balans is hangt af van het doel dat je nastreeft”, zegt ze. Heel veel uitdagingen zijn namelijk nog niet opgelost. Arlette vindt dat het mooie en het ingewikkelde aan haar rol bij Philips. “Er komen veel ethische kwesties naar voren, die vaak niet door wetgeving worden afgevangen. Als bedrijf moet je daarin wel een positie nemen als je met AI aan de slag gaat. Je doet je best om een systeem of product zo goed mogelijk op de markt te brengen, maar ook daarna moet je altijd bereid zijn te optimaliseren. Door dat continue verbeterproces zet je de patiënt centraal en kun je pas echt de kwaliteit van leven verbeteren.”

Wil je meer wat AI voor jou kan betekenen? Bekijk www.philips.nl/brainpower of bezoek de brAInpower-expositie in het Philips Museum.