Sinds ik in de gezondheidszorg ben gaan werken, heb ik één ding geleerd: hoe eerder de diagnose, hoe meer kans op genezing, of op zijn minst, des te kleiner de impact op de patiënt. Als het gaat om de gezondheid van onze planeet - waarop onze menselijke gezondheid uiteindelijk berust - wijzen de symptomen en het wetenschappelijke bewijs al op een duidelijke diagnose; antropogene opwarming van de aarde. Een opwarming die wij, de mensen, dus hebben veroorzaakt. Steeds extremere weersomstandigheden, die overeenkomen met voorspellingen van klimaatwetenschappers, zorgen nu al voor een dramatische impact op de gezondheidszorg. In de hittegolf van 2003 in Europa bijvoorbeeld, werden meer dan 70.000 sterfgevallen dan normaal geregistreerd. Hoewel klimaatverandering de gezondheidszorg beïnvloedt, werkt het ook de andere kant op. Weinig mensen weten dat gezondheidszorgsystemen verantwoordelijk zijn voor 4% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Dat is meer dan de luchtvaart of scheepvaart. Naar mijn mening is deze sterke onderlinge afhankelijkheid tussen gezondheidszorg en klimaatverandering een unieke kans. Samen kunnen we zowel de klimaatverandering matigen als een positieve invloed hebben op de menselijke gezondheid. Onderzoek laat zien dat het verminderen van de klimaatverandering een positief effect zou hebben op de gezondheid van mensen. Als de opwarming van de aarde onder de 2 graden Celsius blijft, het doel in het akkoord van Parijs, kan dat. Minder CO2-uitstoot van fossiele brandstoffen, gecombineerd met minder kortstondige klimaatverontreinigende stoffen (SLCP's), zoals zwarte koolstofdeeltjes en stikstofoxiden, zou miljoenen sterfgevallen door ademhalingsaandoeningen kunnen voorkomen. Iets dat we allemaal kunnen doen om onze ecologische voetafdruk te verkleinen: minder vlees en meer groenten en fruit eten. Dat zou leiden tot vermindering van hartaandoeningen, obesitas, diabetes en kanker. De daaruit voortvloeiende besparingen in de zorgkosten zouden zwaarder wegen dan de kosten van de maatregelen om klimaatverandering tegen te houden. Beperk de opwarming van de aarde tot 1,5 graad Celsius of minder en de wereld zou ook kunnen blijven voldoen aan de duurzaamheidsdoelstellingen (Sustainable Development Goals – SDG’s) van de VN. Dan heb ik het met name over de doelstellingen gericht op het uitroeien van armoede en het verminderen van ongelijkheid. Op basis van SDG3: ‘Zorg voor een gezond leven en bevorder welzijn voor iedereen van alle leeftijden’ zou het veel gemakkelijker worden om klimaatbestendige gezondheidszorgsystemen te bouwen. We kunnen telehealth gebruiken om de toegang tot zorg te verbeteren, de CO2-voetafdruk van de gezondheidszorg te verminderen en vroegtijdig waarschuwen voor gezondheidsrisico's als gevolg van klimaat gerelateerde gebeurtenissen zoals hittegolven en de verspreiding van infectieziekten. Als we echter toelaten dat de temperatuur meer dan 2 graden Celsius stijgt, weten we dat de gevolgen voor de volksgezondheid rampzalig zullen zijn. Het bouwen van klimaatbestendige gezondheidszorgsystemen vereist stabiele sociaal-politieke structuren maar ook instellingen en infrastructuren. Dat zijn zaken die gemakkelijk kunnen afbreken in een post 2 graden Celsius wereld. Conflicten, gedwongen migratie, armoede en ondervoeding zijn allemaal slecht voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid van mensen. Maar met de stijgende zeespiegel en frequentere extreme weersomstandigheden kunnen alle drie een aanzienlijk deel van de wereldbevolking raken. De grootste impact zal dit hebben op achtergestelde en kwetsbare gemeenschappen die zichzelf niet uit de problemen kunnen kopen.
Momenteel komt ongeveer 4% van de wereldwijde CO2-uitstoot van ziekenhuizen, gezondheidsdiensten en medische toeleveringsketens in de belangrijkste economieën van de wereld. Ze zorgen ook voor een belangrijke deel van kortlevende, maar krachtige, klimaat verontreinigende stoffen. Denk aan zwarte koolstof, methaan, fluorkoolwaterstoffen en anesthetische gassen. Voor een industrie die is gebaseerd op het principe 'first do no harm'*, is het daarom absoluut noodzakelijk dat de gezondheidszorg snel, collectief en wereldwijd optreedt om zijn eigen klimaatimpact te verminderen. We kunnen niet wachten op nationaal beleid. Dat zal zich onvermijdelijk in verschillende snelheden met verschillende agenda's ontwikkelen. We moeten ons wereldwijd verenigen, snel actie ondernemen en het goede voorbeeld geven. We moeten internationale richtlijnen en normen voor duurzame, klimaatbestendige gezondheidszorg ontwikkelen. Dat kan net zoals onze professionele zorgverleners richtlijnen voor best practices ontwikkelen voor de behandeling van patiënten. Er is behoefte aan technologische innovatie, out-of-the-box denken en multidisciplinaire multi-sectorale samenwerking zoals dit nog niet eerder in de industrie is gezien.
Tot voor kort had de gezondheidszorg weinig inbreng in het debat over klimaatverandering. Toch maken twee dingen duidelijk waarom juist een luide stem zou moeten hebben. Ten eerste is de hele zorgsector gebaseerd op een ‘zorgplicht’. Ten tweede heeft iedereen die aan de frontlinie van de gezondheidszorg werkt, zelf de impact gezien van een slechte gezondheid op het leven van mensen. Als het gaat om maatregelen tegen klimaatverandering zijn er weinig of geen industrieën die zo vrij zijn van gevestigde belangen, mogelijk gestrande activa of politieke vooringenomenheid. Er zijn ook weinig bedrijven die zo toegewijd zijn aan op feiten gebaseerde besluitvorming. Het goede nieuws is dat we langzaam onze stem vinden. Vorig jaar zagen we de Call to Action on Climate and Health. Daarin waren organisatie vertegenwoordigd die samen goed waren voor meer dan vijf miljoen artsen, verpleegkundigen en professionals in de volksgezondheid. 17 duizend ziekenhuizen in meer dan 120 landen deden toezeggingen om de matiging van en de aanpassing aan de klimaatverandering te versnellen. Een van die verplichtingen was groene energie gebruiken voor hun faciliteiten. Dat is een mijlpaal die Philips al heeft bereikt in zijn Noord-Amerikaanse en Nederlandse activiteiten. Dat kon alleen door de geaccepteerde waardeketen van generator-leverancier-consument te verstoren.
'Vergroening' in de gezondheidszorg zal talloze andere initiatieven met zich meebrengen. Denk aan het intelligente gebruik van koolstofarme technologieën, koolstofarm gebouwontwerp en -constructie, meer energie-efficiëntie, duurzaam afval, water, transport en anesthetica en een groter gebruik van telehealth. Het vereist koolstofarme toeleveringsketens op basis van circulaire oplossingen die de winning van grondstoffen en de uitstoot van broeikasgassen minimaliseren. Veel van de lessen die moeten worden geleerd zijn sectoroverschrijdend. De implementatie van oplossingen in de circulaire economie die het grondstofverbruik verminderen, is een mooi voorbeeld. Als een van de oprichters in PACE, het platform voor het versnellen van de circulaire economie, heeft Philips zich al gecommitteerd aan het recyclen en/ of hergebruiken van alle grote kapitaalgoederen (medische systemen) die terugkomen van onze klanten. Tegen 2020 zullen we CO2-neutraal zijn. Tegen 2025 zullen we, als onderdeel van het Global Plastics Action Partnership, ons gebruik van gerecycled plastic verviervoudigen tot 7600 ton, 90% van ons operationeel afval recyclen en nul afval naar de vuilstort sturen. Dit zijn veranderingen waarvoor iedereen in de hele waardeketen betrokken moet zijn.
Met zijn zeer complexe en diverse toeleveringsketens en een wereldwijde koopkracht van 8 biljoen US dollar, kan de gezondheidszorg klimaatbeperkende 'hefbomen' in veel verschillende sectoren brengen.
Robert Metzke
Philips Global Head of Sustainability
Met zijn zeer complexe en diverse toeleveringsketens en een wereldwijde koopkracht van 8 biljoen US dollar, kan de gezondheidszorg klimaatbeperkende 'hefbomen' in veel verschillende sectoren brengen. Upstream op het gebied van kunststoffen, farmaceutische producten, chemicaliën en papierproductie. Downstream op het gebied van e-waste recycling en klinische afvalverwijdering, en dagelijks in operationele gebieden zoals energievoorziening en voedselvoorziening. Het is ook een industrie Die baat heeft van het behoud van biodiversiteit omdat het een waardevolle bron is van nieuwe medicijnen en antibiotica. De gezondheidszorg is ook een van 's werelds meest technologisch geavanceerde sectoren. Het is zeer bedreven in het herkennen en benutten van technologie voor patiënten. In iets meer dan tien jaar dreef het een 100-voudige daling van de kosten van genoomsequentie. Dat helpt bij het diagnosticeren en behandelen van ziekten zoals kanker. De zorg gebruikt de nieuwste, veilige communicatie, cloud-gebaseerde computing en AI-technologieën om connected zorgoplossingen te maken die patiënten in elke fase van de zorgcyclus volgen. Het verbindt afgelegen gemeenschappen en gemeenschappen met onvoldoende middelen aan uitzonderlijke klinische expertise aan de andere kant van de wereld. Er is al een sociaal ondernemingsinitiatief in Rwanda. Het gebruikt de telehealth-mogelijkheden van de Philips Lumify, zodat deskundige radiologen in de VS lokale Rwandese artsen kunnen leren hoe ze ultrasound als diagnostisch hulpmiddel kunnen gebruiken. Dankzij monitoringtechnologie op afstand op de intensive care worden patiënten in intensive care-afdelingen in de VS al 's nachts gemonitord door wakkere clinici in Australië.
Het niveau van expertise, samenwerking en toewijding dat nodig is om deze transformaties tot stand te brengen, kan alleen worden bereikt door langetermijnpartnerschappen. Zo creëren we oplossingen en evolueren we in reactie op veranderende omgevingen. Of het nu gaat om het verminderen van de klimaatverandering of het verbeteren van de toegang tot kwaliteitszorg, de gezondheidszorg moet het goede voorbeeld geven. Het moet zijn credo van ‘eerst helpen’ toepassen. Zorgverleners moeten de ethische normen waaraan zij zich in de eed van Hippocrates commiteren, toepassen op zowel de planeet als haar patiënten. Het goede nieuws is dat als we deze principes toepassen om de ergste effecten van klimaatverandering te verzachten, een betere menselijke gezondheid een extra bonus is. Dat doen we door innovatie, verantwoordelijk leiderschap en samenwerking om duurzame klimaatbestendige ecosystemen te creëren. Samen kunnen we niet alleen de klimaatverandering bestrijden. We kunnen de toegang tot kwalitatieve gezondheidszorg uitbreiden en de gezondheidsresultaten voor iedereen verbeteren. *Primum non nocere (ten eerste geen kwaad doen, in ieder geval geen kwaad doen) is in het medisch jargon een advies dat artsen steeds in gedachten moeten houden. Meer weten over Robert Metzke en onze duurzaamheidsstrategie? Lees ook het uitgebreide artikel dat De Groene Amsterdammer hierover schreef.
Pieter de Meer
External Relations Lead Philips Benelux
Tel.: +31 6 25 26 90 65
You are about to visit a Philips global content page
Continue Philips Global Head of Sustainability Mr. Metzke leads Philips’ activities in Sustainability where he drives the company’s strategy towards innovative, sustainable business models and embedding sustainable and circular ways of working across Philips. In particular, Robert and his team are leading all activities with regards to Philips' environmental responsibility, with a focus on climate action, circular economy and expanding access to healthcare in underserved communities, as part of Philips overall purpose to improve people's health and well-being. Before joining Philips, Mr. Metzke worked at McKinsey & Company as a consultant where he gained 5 years of experience in strategy and innovation in the high-tech, healthcare and public sectors. Mr. Metzke has a background in journalism, science publishing (Science/ AAAS) and academic research (physics). He is married, has three children and lives in the Netherlands.
Follow me on