Een duurzaam product maken, dat begint bij design. “Je kunt gebruik maken van duurzame of gerecyclede materialen, maar ook een product zodanig ontwerpen dat de onderdelen eenvoudig te hergebruiken zijn of dat je überhaupt geen nieuw product nodig hebt.”

Samen met haar team is Design Strategist Aylin Groenewoud elke dag bezig om de producten en diensten van Philips nog groener te maken. Van alle verkopen bestaat 70 procent uit groene producten en diensten, 15 procent is zelfs volledig circulair.

Transitie van lineair naar circulair ontwerpen

“Onze opdracht binnen Philips is om de transitie te maken van lineair naar circulair ontwerpen”, vertelt Aylin. Dat gebeurt op verschillende manieren: “We geven trainingen, bedenken nieuwe designmethodieken, maar denken bijvoorbeeld ook samen met ziekenhuizen na over hoe we producten zo kunnen ontwerpen dat ze na gebruik kunnen worden hergebruikt.”

Aylin merkt dat duurzaamheid hoger op de agenda staat dan ooit, ook in de gezondheidszorg: “De afgelopen jaren groeide de bewustwording al. Door COVID is dat alleen nog maar sterker geworden; ziekenhuizen zijn meer gaan nadenken over hoe ze efficiënter kunnen werken. En daar hoort bijvoorbeeld ook bij dat een MRI-systeem langer mee kan gaan en dat je slimmer omgaat met het aankopen van producten.”

Slim design om levensduur te verlengen

EcoDesign is een ontwerpfilosofie die focust op circulaire economie; al bij de eerste ideeën en schetsen van een product moet je nadenken over duurzaamheid: “Deze manier van denken helpt ons heel erg om duurzaamheid in alle aspecten en fases door te voeren: design, productie, verpakking, gebruik, maar vooral ook die fase daarna. Dankzij EcoDesign denken we heel goed na over wat er gebeurt nadat een product aan het einde van zijn levenscyclus is.”

“Je kunt bijvoorbeeld medische systemen modulair ontwerpen, zodat onderdelen eenvoudig kunnen worden hergebruikt of gerecycled. Maar het gaat ook om stimuleren van duurzaam gebruik. Bij de Sonicare-tandenborstel is het bijvoorbeeld belangrijk dat de gebruiker na elke poetsbeurt het borsteltje eraf haalt om te voorkomen dat er lekkage ontstaat. Dan gaat de tandenborstel langer mee. Wij kijken daarom naar manieren om te stimuleren dat gebruikers het borsteltje eraf halen na het poetsen. Ook dat kun je doen met slim design.”

Dat is een radicaal andere manier van denken dan traditioneel design: “Van oudsher dacht je als designer, heel simpel gezegd, niet veel verder dan het moment van verkoop. Ik wil een product maken, daar heb ik deze materialen voor nodig, en dan ging je tekenen. Met als doel dat mensen het wilden hebben. Met EcoDesign ben je dan nog lang niet klaar; je denkt na over duurzaam gebruik en ook over circulariteit.”

Sociale duurzaamheid

Bij Aylin zat de voorliefde voor duurzaamheid er al vroeg in: “Ik heb het onderwerp altijd al belangrijk gevonden. Tijdens mijn studie Industrial Design heb ik een masterstage gedaan in Ecuador om kledingverspilling tegen te gaan; ik heb een app ontwikkeld waarin je kon achterhalen wie je kledingstuk had gemaakt. Je kon daarin bijvoorbeeld zien wie je trui had gebreid en wat zij nog meer had gebreid. Met als doel om bewustwording en betrokkenheid te vergroten. Je gooit een kledingstuk toch niet zo snel na twee keer dragen weg als je weet wie deze gemaakt heeft; sociale duurzaamheid.”

“Ik vind het belangrijk dat ik als designer daaraan bijdraag.” Dat lukt ook: “Zo was ik onder andere al verantwoordelijk voor strategische samenwerkingen met ziekenhuizen op het gebied van duurzame innovatie. Dat hield in dat ik vaak met directieleden en specialisten samen zat om na te denken over het ziekenhuis van de toekomst en hoe ze zouden kunnen verduurzamen.”

Dat deed ze overigens niet alleen in Nederland: “Mijn werk brengt me overal ter wereld; van Engeland tot Canada, Zuid-Afrika en Qatar. Sinds COVID is dat een stuk minder en spreken we ook vaker virtueel af. Dat vind ik ook een goede ontwikkeling; je hoeft niet altijd in het vliegtuig te stappen om samen te werken. Die bewustwording heeft COVID ook aangejaagd.”

Van niche tot mainstream

Duurzaam design heeft zich volgens Aylin ontwikkeld van niche tot mainstream: “Vroeger voelde ik me nog weleens een einzelgänger, maar je ziet nu dat er echt een ontwikkeling gaande is waardoor we dingen anders doen dan voorheen, zowel binnen Philips als daarbuiten. Er is een bewustzijn dat we kunnen veranderen. Als groot gezondheidsbedrijf kunnen wij de toekomst op een positieve manier beïnvloeden.”

“Die bewustwording is er bij jonge, talentvolle designers maar ook in de top van de organisatie is er een groot gevoel van urgentie om voorop te lopen in de duurzaamheidstransitie. Je ziet nu dat we steeds meer gaan kijken naar targets op het gebied van duurzaamheid om die ambities ook echt waar te nemen. Het gaat niet alleen om financiële doelstellingen op korte termijn, maar ook om duurzaamheidstargets op langere termijn.”

Ultieme wens

De ultieme wens van Aylin voor de toekomst? "Dat bedrijven en de Europese overheid de verantwoordelijkheid nemen voor afval, en daar niet de consument verantwoordelijk voor maken.

Een voorbeeld: we zien in de praktijk dat je sommige producten beter aan elkaar kunt schroeven in plaats van lijmen, dat maakt het eenvoudiger om onderdelen te hergebruiken. Maar esthetisch is dat niet altijd de beste keuze – als iets gelijmd is ziet dat mooier uit. Met Europese wetgeving zou je kunnen afdwingen om met schroeven te werken. Nu werkt het zo dat de productie van niet duurzaam ontwerpen gewoon doorgaat, en dat we toch de verantwoordelijkheid bij de consument neerleggen. Ik geloof dat het aan ons als producenten is om dit soort keuzes te maken, dat kunnen we niet van een consument verwachten.”

In de serie ‘duurzaam doen’ laten we de mensen aan het woord die zich binnen Philips elke dag bezighouden met het realiseren van duurzaamheidsdoelstellingen.
 
Lees ook:
 
Philips wil 2,5 miljard levens verbeteren in 2030; hoe en waarom meten we dat? Robert Metzke, Head of Sustainability, legt uit waarom Philips zichzelf duurzaamheidsdoelstellingen stelt en hoe de resultaten worden gemeten en berekend.

Teddy Heerbaart doet er binnen Philips Circular Equipment alles aan om goede onderdelen van medische apparatuur niet verloren te laten gaan, maar juist in te zetten voor de toekomst. “Bij ons krijgt medische apparatuur een tweede, en soms zelfs een derde leven.” 

Making a sustainable product starts with design. "You can use sustainable or recycled materials, but also design a product in such a way that the parts are easy to reuse or that you don't need a new product at all."

Together with her team, Design Strategist Aylin Groenewoud is working every day to make Philips' products and services even greener. Of all sales, 70 percent are green products and services, 15 percent are even fully circular.

"Our task within Philips is to make the transition from linear to circular design," says Aylin. We provide training, think up new design methods, but also, for example, together with hospitals, think about how we can design products so that they can be reused after use."

Aylin notices that sustainability is higher on the agenda than ever, also in the healthcare sector: "Awareness was already growing in recent years. COVID has only reinforced that; hospitals have started to think more about how they can work more efficiently. And that includes, for example, making sure that an MRI system can last longer and that you are smarter about purchasing products."

Thinking about sustainability from the first sketches

EcoDesign is a design philosophy that focuses on circular economy; from the very first ideas and sketches of a product, you have to think about sustainability: "This way of thinking helps us a lot to implement sustainability in all aspect phases: design, production, packaging, use, but especially that phase afterwards. Thanks to EcoDesign, we think very carefully about what happens after a product reaches the end of its life cycle."

"For example, you can design medical systems in a modular way so that parts can easily be reused or recycled. But it's also about encouraging sustainable use. With the Sonicare toothbrush, for example, it's important that the user removes the brush after each brushing session to prevent leakage. Then the toothbrush will last longer. So we are going to look at ways to encourage users to take the brush off after brushing. Again, you can do that with smart design."

That's a radically different way of thinking from traditional design: "Simply put, traditionally as a designer you didn't think much beyond the moment of sale. I want to make a product, I need these materials for that, and then you started drawing. With the goal that people wanted to have it. With EcoDesign, you're then far from finished; you think about sustainable use and also circularity."

Social Sustainability

For Aylin, the love for sustainability was there from an early age: "I have always found the subject important. During my Industrial Design studies I did a master internship in Ecuador to combat garment waste; I developed an app in which you could find out who had made your garment. For example, you could see who had knitted your sweater and what else they had knitted. With the aim of increasing awareness and involvement; you're not so quick to throw away a garment after wearing it twice if you know who made it."

"I think it is important that I can do something with that in my role as a designer." And she succeeded: "I have been responsible for strategic collaborations with hospitals in the area of sustainable innovation. That meant that I often sat down with board members and specialists to think about the hospital of the future and how they could become more sustainable."

She didn't just do that in the Netherlands, by the way: "My work brings me everywhere, from England to Canada, South Africa and Qatar. Since COVID that has become a lot less and we also meet virtually more often. I think that's a good development; you don't always have to get on a plane to work together. That awareness has also driven COVID."

From niche to mainstream

Sustainable design has developed from niche to mainstream, according to Aylin: "I used to feel like a loner sometimes, but now you see a movement that wants to change things, both within and outside of Philips. There is an awareness that we can change. As a major healthcare company, we can influence the future in a positive way."

"That awareness is present in the layer of young, talented designers, but also in the top of the organization there is a great sense of urgency to be at the forefront of the sustainability transition. You now see that we are increasingly looking at targets in the area of sustainability in order to actually realize those ambitions. It's not just about short-term financial targets, but also longer-term sustainability targets."

Ultimate wish

Aylin's ultimate wish for the future? "That companies and the European government take responsibility for waste, and not make consumers responsible for it. It is up to us producers to make choices that a consumer cannot make."