Winnaar Ziedses des Plantes-prijs: Pim Hendriks (LUMC)

“Het is een mooie opsteker voor het onderzoek dat je samen hebt gedaan”, zegt drs. Pim Hendriks, technisch geneeskundige in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC), over het winnen van de Ziedses des Plantes prijs 2024. Hij is een van de twee prijswinnaars op basis van het onderzoek dat zij hebben verricht. “Het is daarnaast bemoedigend, omdat ik in september wil promoveren op dit onderwerp waar ik veel tijd en energie in heb gestoken.”

De carrière van Hendriks richt zich op de behandeling van leverkanker. Hij volgde zijn opleiding in Twente en deed zijn promotieonderzoek naar de behandeling van leverkanker, specifiek de behandeling met ablatie, het wegbranden van kankercellen. Hij werkte vervolgens twee jaar in de kliniek en is momenteel projectleider van het Leiden Image Guided Center, een modern centrum voor beeldgestuurde behandelingen, waar ook de eerste Europese plaatsing van het Philips Angio-CT systeem plaatsvindt.

Kans op terugkeer

In het LUMC hebben ze alles aan boord voor de behandeling van leverkanker. Deze ziekte is echter lastig te behandelen, omdat patiënten vaak ook onderliggende leverproblemen hebben. Deze onderliggende problemen zorgen ervoor dat de kans stijgt dat een tumor weer terugkomt. Hendriks: “In een vroeg stadium van leverkanker is ablatie vaak een goede behandeling. Dat is even effectief als een operatie. Een ander voordeel is dat de opname korter is en patiënten eerder naar huis kunnen. Bij een grotere tumor is de kans op tumorterugkeer naar ablatie groter. In dat geval wordt er eerst gekeken of een patiënt voor operatie in aanmerking komt.”

Gerichte bestraling

Hendriks en het onderzoeksteam wilden onderzoeken hoe zij ablatie zouden kunnen combineren met radio-embolisatie om te kijken of deze twee behandelingen elkaar zouden versterken, met als doel om het recidiefrisico te verkleinen. Radio-embolisatie werkt door het injecteren van een dosis Holmium microsferen om gericht bestraling af te leveren aan tumoren. “Deze behandelcombinatie is niet eerder gedaan”, zegt Hendriks. “We wilden de veiligheid onderzoeken en welke dosis radioactiviteit optimaal is, zodat de behandeling effectief en veilig zou zijn.”

Juiste dosis

Twaalf personen die in aanmerking kwamen voor ablatie namen deel aan het onderzoek. De tumor werd eerst weggebrand, zodat er een ontstekingsreactie zou ontstaan op de plek waar de tumor zat. Op deze plek vormde zich een goed doorbloedde rand rond de ablatiezone. Dit zou precies het gebied zijn waar mogelijk nog restanten van de tumor zouden zitten. Deze rand werd vervolgens behandeld met een dosis radioactiviteit. Bij de eerste twee patiënten dienden ze een lage dosis Holmium toe; de dosis werd bij de andere tien vervolgens verhoogd.

Alternatieve behandeling

En met goed resultaat, volgens Hendriks. “Een jaar na de behandeling is bij geen van de tien patiënten de tumor teruggekeerd. Je zou dat op basis van literatuur wel bij meer dan 20 procent verwachten, gezien de grootte van de tumoren. We kunnen geen conclusies verbinden aan dit kleine onderzoek, maar het is wel een heel hoopvolle uitkomst. Er is natuurlijk nog vervolgonderzoek nodig, maar misschien kunnen we over een tijdje deze behandeling ook als standaard behandelingsoptie meenemen.”

Meer over de samenwerking met het LUMC en MUMC+

Binnen het IMAGIO-consortium werken het LUMC, MUMC+ en Philips ook samen om de diagnose en behandeling van leverkanker te verbeteren met behulp van CT, echografie, precisiemarkering en ablatietechnologie.

Over de Ziedses des Plantes-prijs

Elk jaar reiken de Nederlandse Vereniging voor Interventie Radiologie (NVIR) en Philips de Ziedses des Plantes-prijs uit. De prijs is vernoemd naar prof. dr. B.G. Ziedses des Plantes, één van de grootste pioniers op het gebied van radiologie en uitvinder van de planigrafie, waarmee hij de weg vrijmaakte voor de ontwikkeling van CT en MRI. Met deze prijs wil Philips de innovatie in het vakgebied belonen en stimuleren. De prijswinnaars van dit jaar zijn Pim Hendriks (LUMC) en Fabiano Cavalcante (AUMC).

Lees hier het interview met Fabiano Cavalcante, de andere winnaar van de Ziedses des Plantes-prijs 2024.