Welkom, Majesteit!
De hechte band tussen Philips en het Koninklijk Huis
Op 27 april 2021 bezochten koning Willem-Alexander en koningin Máxima met hun dochters Eindhoven voor Koningsdag. De band tussen het koningshuis en Philips bestaat al lang.
Predicaat Koninklijk Die sterke band komt uiteraard ook tot uiting in de naam van het concern, dat al in 1916 van koningin Wilhelmina het predicaat ‘Koninklijke’ kreeg toegekend. Philips bestond op dat moment vijfentwintig jaar en was uitgegroeid tot grootste particuliere Nederlandse werkgever. De onderneming had bovendien een belangrijk aandeel in de totale Nederlandse export. Toch zou het nog tot 1998 duren voordat ‘Koninklijke’ werd opgenomen in de bedrijfsnaam. Niet dat Philips deze mogelijkheid niet eerder heeft overwogen. Uit de notulen van de directie onder Philips-president Frans Otten blijkt namelijk dat er al in 1940 een naamsverandering werd voorgesteld: van Philips’ Gloeilampenfabrieken N.V. naar Koninklijke Philips Industrieën N.V. Door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verschoof dat plan echter naar de achtergrond.
Logeren in villa De Laak In de tussentijd onderhielden de Oranjes warme banden met het blauwe Philips. Zo waren ze steevast present bij speciale jubilea, zoals het 60-, het 75- en het 100-jarig bestaan van de onderneming. Ook bezochten ze regelmatig Philips-fabrieken tijdens werkbezoeken. Niet alleen in Eindhoven, maar ook in bijvoorbeeld Drachten en Best. Met de families Philips en Otten ontstonden destijds goede en soms zelfs vriendschappelijke relaties, met name met prinses Juliana en prins Bernhard. Zij logeerden na hun bezoek in 1936 in villa De Laak, het woonhuis van Anton Philips.
Oranje-blauwe hoogtepunten In 2016 kwam er voor het laatst een lid van de koninklijke familie op bezoek. Máxima bezocht toen Philips Healthcare en kreeg daar uitleg over innovaties voor verloskundigen in afgelegen gebieden. Ook nam ze een kijkje in een hybride operatiekamer en sprak ze in een fabriekshal met medewerkers over röntgenapparatuur. In datzelfde jaar (2016) reikte Koningin Máxima de Koning Willem I-prijs uit aan Philips. Het bedrijf kreeg deze prestigieuze prijs voor innovatief ondernemerschap in de categorie Grootbedrijf.
Maar er zijn meer oranje-blauwe hoogtepunten die het verdienen in de schijnwerpers te staan: 1927: in het Philips Natuurkundig Laboratorium (NatLab) waren ze in de jaren ’20 druk bezig met korte golf radio-uitzendingen. In 1927 legden koningin Wilhelmina en prinses Juliana er voor het eerst contact met de koloniën in het huidige Indonesië, Suriname en de Nederlandse Antillen. Met 10.000 kilometer was het de grootste afstand van een rechtstreekse radio-uitzending ooit en voor overzeese landgenoten was het de eerste keer dat ze hun koningin en prinses ‘live’ hoorden spreken. Saillant detail: de ruimte van waaruit deze uitzending plaatsvond bestaat nog steeds in filmtheater Natlab, evenals de Koninginnekamer.
1929: Prins Hendrik, de echtgenoot van koningin Wilhelmina bezocht in 1929 verschillende afdelingen van de Philips-fabrieken, nadat hij had overnacht in villa De Laak. In de fabrieken bezichtigde hij ‘met bijzondere belangstelling’ de ballonblaasmachines en ‘onderhield hij zich met verschillende employés op zijn eigen beminnelijke en joviale wijze’, aldus een krantenartikel. Ook nam hij een kijkje in het NatLab.
1936: het jaar waarin de verloofde prinses Juliana en prins Bernhard Eindhoven bezochten. De prinses onthulde het radiomonument, ter ere van de radioverbinding met Nederlands-Indië, en prins Bernhard legde de eerste steen van het Anton Philips Observatorium: de sterrenwacht.
1966: een ander iconisch moment was de opening van een al even iconisch gebouw: het Evoluon, dat door Philips’ eerste designdirecteur Louis Kalff en Leo de Bever werd ontworpen. In 1966 opende prins Bernhard de ‘vliegende schotel’, die ter gelegenheid van Philips’ 75-jarig bestaan aan de stad Eindhoven werd ‘aangeboden’. Volgens initiatiefnemer Frits Philips moest het een ontmoetingsplek worden waar mensen ‘hun kennis, ervaringen, bevlogenheid en inspiratie kunnen delen en uitwisselen’. Inmiddels is het futuristische Rijksmonument een congres- en evenementencentrum, maar tot eind jaren ’80 fungeerde het als educatief technologiemuseum, waar in de hoogtijdagen enorme bezoekersaantallen op afkwamen.
Koningin Beatrix opent het Philips Museum Los van de talloze werkbezoeken aan Philips-fabrieken en -kantoren, heeft ook ons eigen Philips Museum de eer van koninklijk bezoek mogen proeven. Sterker nog, ons museum werd iets meer dan acht jaar geleden officieel geopend door koningin Beatrix. Dit was een van haar laatste werkbezoeken als koningin. Het was een prachtige dag, waarop de vorstin zelfs tien minuten langer bleef dan gepland. Na een optreden door leden van het Philips Symfonie Orkest, waarbij ze een led-peertje in de hand hield dat brandde op de maat van de muziek, werd ze rondgeleid door het museum. Vanzelfsprekend bleef de vorstin stilstaan bij een levensgrote foto van haar moeder en grootmoeder die de koloniën toespraken in 1927. De toespraak zelf was via een microfoontje te horen.
