Interview: ‘Philips Museum is meer dan alleen een eerbetoon aan technologie’

Een techniekmuseum, zonder dat het heel erg gaat over techniek, geschikt voor jong en oud. Olga Coolen, directeur Philips Museum vertelt in de nieuwste editie van FRITS over de rol van het 10-jarige museum in Eindhoven. In haar ogen is het museum een gevarieerd en modern museum waar diverse herkenbare facetten van Eindhovens geschiedenis bij elkaar komen, maar wordt dat binnenkort uitgebreid. “Ik wil het meer state-of-the-art maken en vertellen waar Philips nu mee bezig is.”

Het Philips Museum, gevestigd in de oorspronkelijke fabriek van Philips aan de Emmasingel, opende zijn deuren in 2013. Deze plek markeert het begin van de reis van Gerard Philips naar de ontwikkeling van de gloeilamp in 1891. De fabriek was bijna verdwenen na de Tweede Wereldoorlog, toen de stad Eindhoven overwoog het te slopen als onderdeel van de wederopbouw. Het was echter Frits Philips, een directielid en neef van Gerard Philips, die pleitte voor het behoud van dit historische pand. Hij zag de waarde ervan als de bakermat van het wereldberoemde concern en stelde voor om hier het Philips Museum te vestigen. In 2013 ging deze droom eindelijk in vervulling toen Koningin Beatrix het museum officieel opende voor het publiek.

Nieuwsgierige geesten

De visie van Olga Coolen, die sinds 2012 als directeur aan het roer staat, ging echter verder dan een eenvoudige tentoonstelling voor volwassenen. Het Philips Museum werd snel een plek waar scholen, kinderen en nieuwsgierige geesten van over de hele wereld samenkomen. Hier ontdekken ze niet alleen het verhaal van Philips, maar ook hoe technologische innovaties het dagelijks leven hebben gevormd tot wat het nu is. Dit museum vervult duidelijk een behoefte: het wekt interesse in de geschiedenis van Philips en zijn maatschappelijke betekenis, evenals in technologie-gerelateerde onderwerpen die onze weg hebben geplaveid naar het hedendaagse comfort.

Toewijding

Tien jaar na de opening werken er twintig toegewijde medewerkers en zijn er maar liefst honderdtien vrijwilligers betrokken bij het museum, velen van hen voormalige Philips-werknemers. In 2019, voor corona, bezochten 95.611 mensen het museum en inmiddels is het bezoekersaantal bijna weer terug op dat niveau. Olga benadrukt dat zonder de toewijding van de Stichting tot Behoud van Historische Philips-producten en haar vrijwilligers, evenals de Stichting Philipsfabriekje 1891 die het oorspronkelijke fabriekje beheert, het Philips Museum nooit tot stand zou zijn gekomen.

Betrokkenheid

Het is deze unieke betrokkenheid van voormalige Philips-medewerkers en hun passie voor het behoud van erfgoed die het museum tot een bijzondere plek maken. Olga: “Zij verzorgden op aanvraag rondleidingen. Wij staan in een lange traditie van mensen die vaak jarenlang met liefde het erfgoed hebben beheerd en onderhouden. Ik heb deze zomer ook weer een paar dagen meegedraaid in het museum en dan zie je mensen elkaar na veertig jaar weer ontmoeten. Waar kun je vrijwilligerswerk doen in de wetenschap dat je zeker bekenden tegenkomt? Hier. Dat is toch fantastisch?”

Toekomst

Het Philips Museum is meer dan alleen een eerbetoon aan technologie; het weerspiegelt ook de geschiedenis en de identiteit van Eindhoven. De opkomst van elektrisch licht en de impact daarvan op ons dagelijks leven wordt er uitgebreid belicht. Het museum biedt een unieke blik op de ontwikkelingen binnen Philips, zoals de eerste röntgenbuis uit 1917. Bovendien blijft het museum niet steken in het verleden, maar blijft het relevant door zich aan te passen aan de hedendaagse thema's en technologische ontwikkelingen. In een tijd waarin Philips zich voornamelijk richt op gezondheidstechnologie, geeft het museum een kijkje in het verleden en in de toekomst van de zorg. Binnenkort zal er zelfs een nieuwe expositie over kunstmatige intelligentie (AI) worden geopend, waarin de huidige projecten en ontwikkelingen van Philips en Brainport Eindhoven centraal staan.

Bredere functie

Verder vertelt Olga aan FRITS magazine dat ze de functie van het museum verder wil uitbouwen, zodat het museum de huiskamer wordt van de Brainportregio, waar de verbanden van Philips duidelijk worden gemaakt, bijvoorbeeld met ASML en NXP, en waar ook mensen van die bedrijven zich thuis voelen. ‘We zijn weliswaar een Philips-museum, maar we maken deel uit van één geheel en zijn ook historisch verbonden met elkaar. Veel mensen kennen de verbanden niet. We werken samen, dan zou het toch leuk zijn om alle stukjes van de puzzel hier zichtbaar te maken.’

Inspireren

Het Philips Museum gaat nog een stap verder om jong en oud te inspireren. Educatieve programma's, een interactieve lampjesspeurtocht en minicolleges over innovatieve ontwikkelingen zijn enkele van de activiteiten die bezoekers enthousiasmeren. Olga benadrukt dat ze gedijt op creativiteit en dat Philips een onuitputtelijke bron is voor boeiende onderwerpen en inspiratie.

Afhankelijk

Het museum presenteert zichzelf als een techniekmuseum, maar overstijgt de traditionele opvattingen over techniek. Olga merkt op dat in Nederland de geschiedenis van technologie vaak minder wordt gewaardeerd dan bijvoorbeeld kunstgeschiedenis. Ze benadrukt dat technologie een cruciale rol heeft gespeeld in ons dagelijks leven en dat bijna alles afhankelijk is van technologische ontwikkelingen. Het verhaal van Philips is niet alleen het verhaal van een bedrijf; het is het verhaal van de industrialisatie en hoe deze onze levens heeft gevormd en blijft vormgeven.

Het gehele interview met Olga Coolen door Hans Matheeuwsen lees je in FRITS magazine, editie oktober 2023.

Copyright fotografie: Kees Martens/DCI Media.