De visie van Louis Kalff

De betekenis van Louis Kalff voor Philips kan moeilijk worden onderschat. Negentig jaar nadat Kalff bij Philips begon is zijn invloed nog steeds merkbaar in het product design en de huisstijl van Philips. Hij was niet alleen de man achter het iconische beeldmerk met de golven en sterren, maar zijn afdeling was ook verantwoordelijk voor de esthetische vormgeving van vele Philips-producten. Daarnaast was Kalff de ontwerper van het Evoluon, het beeldbepalende futuristische bouwwerk in het centrum van Eindhoven.

Kalff was van huis uit architect, maar had een grote liefde voor het ontwerpen en tekenen van affiches. In 1924 stuurde hij een vrijpostige brief naar Anton Philips waarin hij naar eigen zeggen schreef dat: “de reclame die door Philips gemaakt werd niet dezelfde standing had als de grootheid en importantie van het bedrijf.” Philips zag wat in deze man en benoemde Kalff op 28 jarige leeftijd tot artistiek directeur van de reclameafdeling.

Zijn eerste taak was meer lijn brengen in de communicatie van Philips. Bij zijn aanstelling in 1925 werd het beeldmerk van Philips op meer dan vijfentwintig manieren geschreven. Kalff introduceerde een jaar later het woordmerk PHILIPS in strakke markante blokletters voor alle communicatie uitingen van Philips.

Gekalfft

Toen Anton Philips besloot om ook radio’s en luidsprekers te maken, werd de reclameafdeling van Kalff ook verantwoordelijk voor het esthetisch ontwerp van deze nieuwe producten. Zo werd een consistente artistieke lijn uitgezet. De meeste radio’s uit de jaren dertig zijn hierdoor van Kalffs hand. Voor decennia werd ieder nieuw product ‘gekalfft’ voordat het op de markt kwam. Kalff hechtte veel waarde in zijn ontwerpen aan functionaliteit en herkenbaarheid. In zijn visie was een goed ontwerp bepalend voor het succes van een product.

Le Corbusier en Esscher

Kalff had veel passie voor lichtontwerp. In 1929 richtte hij het Lichtadviesbureau (LIBU) waarmee hij snel naam maakte op het gebied van het aanlichten van gebouwen. Het LIBU werkte samen met wereldberoemde architecten als Le Corbusier en Frank Lloyd Wright. In zijn lichtontwerpen hield hij sterk rekening met de behoeften van de mensen. Bij het aanlichten van gebouwen maakte hij bijvoorbeeld consequent gebruik van indirect licht.

Philips Paviljoen wereldtentoonstelling Brussel, 1958

Voor de wereldtentoonstelling van 1958 wilde Kalff op artistieke wijze laten zien wat Philips bereikt had op technologisch vlak. Hiervoor gaf hij de architect Le Corbusier en zijn assistent Xenakis de opdracht om een gebouw te ontwerpen waarin bezoekers getrakteerd werden op een spektakel van licht, geluid, kleur en beeld. Het Philips Paviljoen waarin het Poème Électronique te beleven was geldt nog steeds als verplichte kost voor studenten architectuur.

Kalff werkte ook samen met de wereldberoemde graficus M.C. Esscher. Zij kenden elkaar nog uit hun studietijd. In 1951 werd de eerste fabriek van Philips (het huidige Philips Museum) verbouwd tot Licht Demonstratie Laboratorium. Louis Kalff ontwierp het interieur en vroeg aan Escher een plafond te ontwerpen voor het 60-jarig jubileum van Philips. Dit resulteerde in een plafond van ruim 8 bij 9 meter. Op de plafondpanelen vliegen de afgebeelde dieren door de lucht en beïnvloeden met hun doorschijnende vleugels het licht. Helaas is het plafond in 1972 bij een verbouwing ontmanteld.

Met het Evoluon heeft Kalff een blijvende herinnering nagelaten. Het werd gebouwd ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van Philips in 1966. Het futuristische gebouw waarin je direct een vliegende schotel herkend is nog steeds beeldbepalend voor de stad Eindhoven.