Museum

Hans Noach

De Philipslampen beïnvloedden het lot van het gezin Noach

“Het zelf beleven, tijdens een van de meest ingrijpende oorlogen in de laatste honderd jaar, dat heeft onze denkwijze tot op de dag van vandaag blijvend beïnvloed. De Tweede Wereldoorlog is een belangrijke factor bij al wat zich nu nog afspeelt in onze wereld.”

 

Hans Noach wordt op 4 december 1934 geboren in een Philipsgezin. Zijn jeugd is net als die van zijn Eindhovense leeftijdsgenootjes. Buitenspelen in de St. Catharinastraat, de wijk verkennen en naar school gaan. Tot de start van de oorlog. Hans moet samen met zijn twee broers en zuster een Davidster gaan dragen en gaat naar de speciaal opgerichte Joodse school. Terwijl de oorlog uitbreekt, moet moeder Noach veel belangrijke, dappere keuzes maken. Zo mag de destijds 8-jarige Hans zelf kiezen of hij wil onderduiken, of met het gezin mee gaat naar het concentratiekamp.

 

“Je slaat door de oorlog een essentieel deel van je jeugd over. Mijn latere vrouw Ruth moest als joods meisje drie jaar onderduiken, alleen. Mijn vader en alle Joodse Philipsmedewerkers moesten in 1943 mee naar kamp Vught, onder valse voorwendselen. Wij volgden als gezin, onder valse voorwendselen. Ik verloor tijdens als jongen in het kamp iedere verbinding met het leven van een gewoon kind.”

 

De Eindhovense gloeilampenfabriek Philips staat onder toezicht van de Duitse bezetter. Frits Philips gebruikt de belangrijke taak van zijn bedrijf echter als machtsmiddel tegenover de Duitsers. De speciale werkplaats die hij in kamp Vught moet opzetten, gaat dankzij hem samen met (iets) betere arbeidsomstandigheden voor de Joodse gevangenen. Zelfs als de stille sabotageacties ertoe leiden dat de 496 Philipswerknemers alsnog samen met hun gezinnen naar Polen gedeporteerd worden, blijft hun directeur hen op de achtergrond helpen.

 

“Alle kinderen, uitgezonderd dwergen, tweelingen en de Philipskinderen, werden in Birkenau-Auschwitz direct gedood. Ik verbleef in de kinderbarak, waar Dr. Mengele zijn medische experimenten hield. Aangekomen in deze hel veranderen alle gedragspatronen voor eenieder die het hoop te overleven. De ons aangeleerde gevoelens van schaamte en puriteinse opvoeding zijn na aankomst in een dag in de rook van de crematoria van Birkenau opgegaan.”

 

Hans ziet zijn vader en oudere broers na vertrek uit Vught nog eenmaal, als de trein even stopt tijdens de vier dagen durende tocht naar Polen en ze even uit kunnen stappen. Hans en zijn zusje mogen kort voor de bevrijding nog afscheid nemen van hun stervende moeder, het lot van vader wordt pas 45 jaar later duidelijk. Ook hij is in een van de kampen gestorven. Twee broers komen om tijdens een ziekentransport naar Dachau.

 

“Ieder mens is kwetsbaar, maar de vraag is in hoeverre hij het kan overwinnen. Ondanks en desalniettemin alles, zal ik altijd trachten het vertrouwen in de medemens hoog te houden, want anders verlies ik iedere inhoud in mijn leven. Ik heb de gruwelen die zich hebben afgespeeld met eigen ogen gezien, en zie dat deze zich nog steeds afspelen op deze aardbol. Mijn gedachten gaan uit naar al degenen die ervoor gezorgd hebben dat we nu nog steeds de bevrijding kunnen vieren, deze overgrote meerderheid der mensen geeft ons de hoop oprecht, eerlijk en met wederzijds respect samen te leven.”

 

Na de bevrijding door de Russen trekt Hans Noach samen met zijn zusje met een kampgenoot van zijn broers via Roemenië, Polen, Rusland en per boot naar Marseille. Daar worden ze op de trein naar Nederland gezet en opvangen door een oom. Na omzwervingen langs familie in Nederland, vertrekt Hans in 1952 naar Israël. Daar dient hij uiteindelijk enkele jaren dat land, met in zijn handen een Duits wapen met hakenkruis erop.

 

“Dat wapen was een persoonlijke overwinning. De gruwelverhalen over de kampen heb ik altijd voor mezelf gehouden, maar ik heb wel meegewerkt aan een film, die de kinderen in Israël leert over het Nederlandse Jodendom voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Het de oorlog kon gebeuren, daar zijn vele redenen voor.”

 

Frits Philips zorgde er samen met naaste medewerkers voor dat tachtig procent van de Joodse Philipsmedewerkers de oorlog overleefde. Het zevenjarige jongetje Hans Noach stichtte later in Israël samen met de eveneens Nederlandse Ruth Roos zijn eigen gezin. Stichting 18 september kreeg begin september 2020 het verdrietige nieuws dat Hans Noach op 85-jarige leeftijd is overleden. Hij woonde tijdens de oorlog op de Catharinastraat 4 in Eindhoven waar ook Struikelstenen voor zijn ouders en broers zijn geplaatst. Wij wensen zijn dierbaren veel sterkte met dit verlies.

 

Dit verhaal en deze video mogen wij delen van Stichting 18 september.

Delen

Toegankelijkheid

Het Philips Museum is toegankelijk voor rolstoel en scootmobiel.

Geleidehonden toegestaan

Stichting tot Behoud van Historische Philips-producten (SBHP)

Voor het afgeven van oude Philips-producten kun je terecht bij de Stichting tot Behoud van Historische Philips-producten (SBHP) via www.philips-historische-producten.nl of mail naar sbhp@kpnmail.nl.
Historische foto’s, brieven, documenten en brochures van Philips kun je doneren aan ons museum.

Contact

Philips Museum
Emmasingel 31

5611 AZ Eindhoven


Algemeen receptie Philips Museum:
+31 (0)40 235 90 30
info-museum@philips.com


Boekingen en Sales:
+31 (0)6 – 29 12 30 86
boekingen-museum@philips.com

You are about to visit a Philips global content page

Continue

U kunt onze website het beste bekijken met de nieuwste versie van Microsoft Edge, Google Chrome of Firefox.