Motivatie is net zo belangrijk als technologie
Hoe kun je de therapietrouw van patiënten vergroten? Of kinderen beter voorbereiden op een medisch onderzoek zoals een MRI-scan? De afdeling van Marieke van der Hoeven, hoofd Brain, Behaviour & Cognition bij Philips Research, is dagelijks met dit soort vraagstukken bezig. Hun kennis van psychologie en gedrag voegt veel waarde toe en kan de effectiviteit van technologische oplossingen vergroten.
We willen u graag informeren en inspireren, dus meld u aan wij houden u op de hoogte van de laatste Medisch Perspectief artikelen.
Technologie en gedragswetenschappen weten elkaar al geruime tijd te vinden. Maar vaak werd er pas in de laatste fase samengewerkt, bijvoorbeeld aan een gebruikersinterface. Nu werken zij steeds vaker aan het begin van een traject samen. Marieke van der Hoeven juicht het toe: “De psychologische kennis wordt meer geïntegreerd in het geheel. En dat heeft veel toegevoegde waarde.”. Van der Hoeven ging na een studie Bio- en Neuropsychologie aan de Universiteit Utrecht bij TNO aan de slag, aanvankelijk als onderzoeker en later als afdelingshoofd bij TNO Rijswijk. In 2011 maakte zij de overstap naar Philips, waar zij leiding geeft aan een team van 35 experts op het gebied van psychologie en neurowetenschappen. De afdeling doet onder meer onderzoek naar manieren om mensen beter te betrekken bij het bewaken en bevorderen van hun eigen gezondheid.
Gemiddelde leestijd:
4 minuten
4 minuten
Gemiddelde leestijd:
4 minuten
4 minuten
De inbreng van haar afdeling in het innovatieproces van nieuwe producten en diensten van Philips groeit. Over de reden waarom dit nu gebeurt, kan zij kort zijn: “In een woord: data. In plaats van te kijken wat voor groepen mensen in het algemeen werkt, kunnen we nu per individu zien wat werkt. Big individual data, dus. Dat helpt ons om ervoor te zorgen dat slimme technologische oplossingen sneller geaccepteerd raken door patiënten en nog effectiever ingezet kunnen worden.” Acceptatie en gebruik van technologische innovaties in de zorg laat namelijk in veel landen nu nog te wensen over, ook in Nederland zo bleek uit het jaarlijkse Future Health Index dat Philips in juni publiceerde. En dat terwijl technologische innovatie essentieel is om de zorg toegankelijk en betaalbaar te houden. Alle reden dus voor meer focus op aspecten die acceptatie en gebruik kunnen vergroten.
Mensen putten motivatie uit het terugzien van hun resultaten en uit de adviezen die passen bij hun persoonlijke situatie.”
Marieke van der Hoeven
Hoofd Brain, Behaviour & Cognition bij Philips Research
De kracht van een persoonlijke aanpak
Aandacht voor gedrag en persoonlijke voorkeuren werkt, dat zien we terug in de oplossingen die Philips Healthcare heeft ontwikkeld voor patiënten met slaapapneu. Het masker dat ’s nachts moet worden gedragen werkt het beste bij zeer regelmatig gebruik. Juist dat aspect laat vaak te wensen over. Van der Hoeven: “In een grote studie werden persoonlijke feedback rapporten gestuurd met aanbevelingen voor gebruik. De rapporten werden afgestemd op het psychologische profiel en de persoonlijke gebruikerspatronen van het individu.”
Het bleek verrassend goed te werken, de therapietrouw steeg met 25%, de gebruiksduur met 34% en het volhouden van de therapie met maar liefst 61%. “Die resultaten werden nog beter toen de persoonlijke feedback rapporten werden gestuurd in combinatie met een callcenter, gericht op het ondersteunen van mensen tijdens de eerste fase van hun therapie”, aldus Van der Hoeven. “Mensen putten motivatie uit het terugzien van hun resultaten en uit de adviezen die passen bij hun persoonlijke situatie.”
Angst overwinnen met een app
Een soortgelijke persoonlijke aanpak zou op heel veel terreinen winst kunnen opleveren, denkt Van der Hoeven. “Ter ondersteuning van kinderen die een MRI-scan nodig hebben, bijvoorbeeld. De ervaring leert dat kinderen dat heel eng vinden. Dat is zeer onprettig voor hen en leidt tot grote vertragingen op de betreffende afdeling. Wij werken aan een oplossing die op meerdere fronten werkt. Allereerst een educatieve app voor thuis, met informatie en games ter voorbereiding op de scan. Vervolgens kun je kinderen in het ziekenhuis laten wennen aan de procedure door het met een teddybeer en een ‘speelgoed’ MRI-apparaat na te spelen. Tot slot kun je de games die de kinderen thuis in de app hebben gespeeld terug laten komen in de MRI-scanner. In alle stadia verzamel je data, die helpen om de procedure verder te verbeteren en nog patiëntgerichter te werken.”
Zo zijn er tal van toepassingen te bedenken: ondersteuning van cognitieve therapie bij mensen met depressie of coaching/leefstijladvies bij diabetespatiënten. De belangstelling vanuit de gezondheidszorg groeit dan ook snel. Van der Hoeven benadrukt dat het belangrijk is om niet te ver vooruit te lopen op de markt. “De integratie van technologie en psychologie creëert oplossingen die anders werken en op nieuwe verdienmodellen gebaseerd zijn. De meerwaarde moet zo concreet mogelijk gemaakt worden, zoals bij het slaapapneu masker en de MRI-scan voor kinderen. Dan kunnen ontwikkelingen snel gaan.”
What’s in it for me?
Big individual data staat of valt bij de bereidheid van patiënten om data te verzamelen en te delen. Sommige partijen staan daarom sceptisch tegenover oplossingen die daarvan gebruik maken. Van der Hoeven denkt echter niet dat het problematisch hoeft te zijn. “Natuurlijk moet je aantonen dat je zorgvuldig omgaat met data en de privacy van patiënten respecteert. Dat spreekt voor zich. Denk aan het anoniem delen van data, waardoor er geen koppeling kan worden gemaakt tussen data en individu. Zo lang het voor de gebruiker duidelijk is wat het delen van data voor hem persoonlijk oplevert en hij weet dat zijn data veilig is, zie ik geen probleem. Zeker niet bij de jongere generaties: zij zijn allang gewend om data te delen in ruil voor een dienst en wegen het afstaan van gegevens af tegen de voordelen die dat oplevert. Daarom is het belangrijk om het nut van oplossingen concreet te maken, ook voor de eindgebruiker.”
Future Health Index – 2019
Hoe staat het met het gebruik van digitale gezondheidstechnologie in Nederland en andere landen? Lees er meer over in de 2019 Future Health Index.
Gerelateerde artikelen
Altijd op de hoogte van het laatste nieuws op het gebied van gezondheidszorg?
Meld u gratis aan voor de Medisch Perspectief nieuwsbrief.
Meld u gratis aan voor de Medisch Perspectief nieuwsbrief.