| Marlène Hekman: In gesprek met de winnares van de Woldringprijs 2019 |
Philips reikt jaarlijks de Woldringprijs uit aan degene die in Nederland het beste onderzoek heeft afgerond in de Nucleaire Geneeskunde. Eind vorig jaar mocht Dr. Marlène Hekman deze prijs in ontvangst nemen tijdens de najaarsvergadering van de Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (NVNG). De titel van haar onderzoek is “Tumor-targeted Imaging of Cancer with Radiolabeled and Fluorescently labeled Antibodies”, en Pedro Sanches, Clinical Scientist CT/AMI bij Philips ging bij Dr. Hekman langs om het hierover te hebben.
We willen u graag informeren en inspireren, dus meld u aan wij houden u op de hoogte van de laatste Medisch Perspectief artikelen.
Nogmaals gefeliciteerd met het in de wacht slepen van de Woldringprijs! Zou u, voor we in uw onderzoek duiken, kort even uw medisch parcours kunnen toelichten?
Medisch Spectrum Twente. Hier kreeg ik interesse in urologie en na het behalen van mijn master ben ik dan ook aan de slag gegaan in dit domein. Hoe meer ik mij hierin ging verdiepen, hoe meer ik ook interesse begon te krijgen in onderzoek. Dit leidde ertoe dat ik in 2013 in Nijmegen een PhD-onderzoek aanving, waarin ik onderzoek, urologie en nucleaire geneeskunde mooi kon combineren, wat voor mij een ideale combinatie was. Op dit moment ben ik in opleiding tot uroloog in Almelo, waar ik op de polikliniek werk en urologische operaties leer uitvoeren. Dit is erg interessant en leerzaam, maar binnen een perifeer centrum blijft nu natuurlijk minder tijd over voor onderzoek en soms kriebelt dat wel.
Gemiddelde leestijd:
3 - 4 minuten
Wat was dan de exacte insteek van uw onderzoek?
Allereerst wilde ik intra-operatieve dual-imaging technieken naar de kliniek brengen met name om te evalueren wat de mogelijke toepassingen waren binnen oncologie. Ik heb er bewust voor gekozen om te starten bij patiënten met nierkanker. “Intra-operatieve dual-imaging” is een hele mond vol, maar kort gesteld komt het hierop neer: het combineert twee bestaande manieren van medische beeldvorming, namelijk fluorescente en nucleaire beeldvorming, om tijdens de operatie preciezer en juister te werk te kunnen gaan. Dit is een heel interessante combinatie omdat ze beiden hun beperkingen hebben, maar samen versterken ze elkaar. De kracht van nucleaire beeldvorming is dat we, door preoperatief SPECT of PET/CT beelden te maken, de tumor op een niet-invasieve manier kunnen lokaliseren. Fluorescente beeldvorming stelt ons in staat om de tumor, tijdens de operatie, duidelijk af te grenzen, maar bloed of andere obstakels kunnen hier een probleem vormen omdat de penetratiediepte van licht relatief beperkt is. Gelukkig hebben we het radioactieve signaal ook nog, wat we tijdens de operatie goed kunnen detecteren met een gamma probe.
De kracht van nucleaire beeldvorming is dat we, door preoperatief SPECT of PET/CT beelden te maken, de tumor op een niet-invasieve manier kunnen lokaliseren.”
Marlène Hekman
Arts in Opleiding Urologie
Heel interessant, maar wat is dan juist de meerwaarde van deze insteek voor de patiënt of de behandelende chirurg?
Voor een uroloog, maar voor chirurgen in het algemeen, is het vaak moeilijk om tijdens de operatie een tumor te onderscheiden van gezond weefsel. Dit is zeker zo bij laparoscopische ingrepen, waar je het weefsel niet kunt voelen. Soms bestaat dan het risico dat je een deel van de tumor achterlaat. Hier kom je dan pas een week na de ingreep achter, wanneer de patholoog het weefsel onderzocht heeft. Door het combineren van de fluorescente beeldvorming en nucleaire beelden, krijgen we tijdens de operatie al een veel grotere mate van zekerheid of de gehele tumor verwijderd is. Anderzijds is het ook in het belang van de patiënt om niet te veel gezond weefsel te verwijderen. Door beeldvormingstechnieken te gebruiken tijdens de operatie, hopen we ervoor te zorgen dat chirurgen met grotere zekerheid te werk kunnen gaan.
Hoe ging u te werk tijdens uw onderzoek en wat zijn nu al de concrete implicaties voor de praktijk?
We begonnen eerst met preklinische studies in muizen en hier waren de resultaten veelbelovend. Als tussenstap naar de klinische praktijk, hebben we een studie gedaan in menselijke nieren, maar dan buiten de patiënt. Ook dit gaf mooie resultaten. In de laatste fase konden we onze techniek toepassen in patiënten met nierkanker. Dit was meteen de eerste keer dat dit in de praktijk werd gebracht. We hebben de techniek gebruikt in 12 patiënten die werden geopereerd aan een bepaalde vorm van nierkanker, het heldercellig niercelcarcinoom. Zeven dagen voor de operatie kreeg de patiënt het antilichaam toegediend via een infuus, vier dagen voor de operatie werden SPECT CT beelden gemaakt en tijdens de operatie werd gebruik gemaakt van fluorescente beeldvorming en een gamma probe voor het radioactieve signaal. Tussendoor werd gecontroleerd of de patiënten geen bijwerkingen kregen van het antilichaam. Het is ons gelukt om met deze techniek tijdens de operatie de nierkanker duidelijk in beeld te brengen. We zijn optimistisch over de eerste resultaten, maar het is nog te vroeg om dit op grote schaal toe te gaan passen.
Waarom denkt u dat de jury uw onderzoek bekroond heeft met de Woldringprijs?
Ik denk dat er een aantal factoren zijn, ten eerste heb ik in mijn onderzoek alle stappen, van preklinisch tot klinisch, doorlopen. Daarnaast combineert het een aantal medische vakgebieden: van nucleaire geneeskunde, tot urologie en gynaecologie, dus verschillende mensen kunnen er iets aan hebben. Ik denk dat dit allemaal wel een rol gespeeld heeft. Daarnaast was dit de eerste targeted dual-modality imaging studie wereldwijd, dus misschien speelt dit ook wel mee.
En wat nu? Zijn er onderzoekdomeinen waar u graag verder zou op ingaan?
Het lijkt me interessant om op dit onderwerp verder te gaan en te zorgen dat het daadwerkelijk in de praktijk geïmplementeerd kan worden.
DIM reference: 18090-00040353
Philips awards
Wij hechten veel waarde aan een goede samenwerking tussen de medische beroepspraktijk en de medische industrie. Vandaar dat Philips Healthcare jaarlijks de Frederik Philipsprijzen uitreikt aan degene die in Nederland het beste onderzoek hebben afgerond op het gebied van Klinisch Radiologische Beeldvormende en Interventie Technieken. Voor degene die in Nederland het beste onderzoek heeft afgerond in de Nucleaire Geneeskunde wordt jaarlijks de Woldringprijs uitgereikt.
Gerelateerde artikelen
Altijd op de hoogte van het laatste nieuws op het gebied van gezondheidszorg? Meld u gratis aan voor de Medisch Perspectief nieuwsbrief.
