Geschreven door - Dr. Johan Verbraecken, slaapexpert aan het UZ Antwerpen - Dr. Johan Newell, slaapexpert aan het CHU Brugmann, Brussel - David Van Waesberge, Sleep & Respiratory Care Manager Philips Benelux
De mens slaapt in totaal ongeveer één derde van zijn leven. Een gebalanceerde slaap is - naast voldoende beweging en een evenwichtig voedingspatroon - één van dé drie sleutels voor een gezond leven. Toch wijst een recente studie¹ uit dat maar liefst 74% van de Nederlanders minder dan de aanbevolen 8 uur per nacht slaapt. Tijd om die gebrekkige slaapkwaliteit en mogelijke oplossingen eens onder de loep te nemen.
Slaapproblemen en bijbehorende misverstanden
Laten we beginnen met een misverstand de wereld uit te helpen: 6 uur slaap is te weinig. De meeste volwassenen hebben gemiddeld 7,5 uur per dag nodig. Jammer genoeg haalt het merendeel van de Nederlanders het benodigde aantal slaapuurtjes niet. Logisch, als je naar de Nederlandse cijfers kijkt: ● 48% had het afgelopen jaar wel eens moeite om in slaap te komen ● 49% voelt zich minstens één keer per week niet uitgerust ● 18% van de vrouwen die moeite hebben om in slaap te geraken, heeft een partner die snurkt ● 46% van de Nederlanders die moeilijk slapen, vertonen daardoor ergernissen ● 57% van de moeilijke slapers probeert wel eens iets ter verbetering ● 44% heeft moeite met opstaan ● 55% van de mensen onder de 30 voelt zich moe bij het opstaan ● 32% van de Nederlanders voelt zich suf bij het opstaan Bovendien beschouwen topfiguren in het bedrijfsleven weinig slaap als statussymbool. CEO’s lopen er dan ook vaak mee te pronken. Nog erger: Amerikaanse president Donald Trump raadt ons aan het te stellen met een luttele drie uurtjes slaap. Het is dan ook begrijpelijk dat slaapproblemen in veel gezinnen onderschat worden.
We willen u graag informeren en inspireren, dus meld u aan wij houden u op de hoogte van de laatste Medisch Perspectief artikelen.
Laten we beginnen met een misverstand de wereld uit te helpen: 6 uur slaap is te weinig.”
Niet te onderschatten gevolgen
De gevolgen van (chronisch) slaaptekort zijn aanzienlijk. Uit medisch onderzoek bleek eerder dat het gerelateerd is aan psychologische stoornissen zoals depressie, angst en psychose. Wie als volwassene zes uurtjes slaapt per nacht, heeft zonder medische interventie een grotere kans om te overlijden als jonge zeventiger. Minder drastisch, maar minstens zo problematisch zijn de dagelijkse gevolgen. Als je al geen moeite moet doen om wakker te blijven, ondervind je ten minste dipjes. En dat heeft natuurlijk zijn gevolgen voor het concentratievermogen, het geheugen en de mogelijkheid om te leren.
Analyseer je snurkgedrag, om een probleem zo specifiek als slaapapneu te ontdekken.”
Er zijn verschillende oorzaken waarom mensen het toch zover laten komen. Sommige symptomen lijken voor veel Nederlanders onschuldig. Per slot van rekening heeft iedereen weleens last van vermoeidheid, hoofdpijn en een futloos gevoel. Terwijl de kwaaltjes dikwijls voortkomen uit psychische problemen zoals stress. Maar even vaak ligt er een fysiek pijnpunt aan de basis, waar slapend Nederland zich niet bewust van is. Zo lijden niet minder dan 579.000 Nederlanders aan slaapapneu - waarbij de adem tijdelijk hapert of zelfs volledig stilvalt tijdens de slaap. Door onder andere dat gebrek aan bewustwording, behandelen 365.000 patiënten hun aandoening niet. En dat terwijl onbehandelde slaapapneu de kans op een beroerte drie keer zo groot maakt. Analyseer je snurkgedrag, om een probleem zo specifiek als slaapapneu te ontdekken. Want luid snurken, vermoeidheid en een verhoogde bloeddruk zijn niet te missen graadmeters voor slaapapneu. Daarom: als jij de symptomen van slaapapneu herkent, is het belangrijk om snel naar de dokter te gaan. Die zal je in eerste instantie aanraden om je levensstijl aan te passen. Bij ruim 80% van de slaapapneupatiënten is er namelijk sprake van obesitas. Voldoende beweging en beperkt alcoholgebruik kunnen het probleem dus al grondig aanpakken. Maar ook gezondheidstechnologie, die enorm in de lift zit, biedt steeds meer het antwoord op een probleem zoals slaapapneu. Het zogeheten CPAP-systeem (Continuous Positive Airway Pressure), dat bestaat uit een gezichtsmasker met een slang die tijdens de slaap voortdurend voldoende lucht naar de luchtwegen leidt, is door de jaren heen alleen maar compacter en gebruiksvriendelijke geworden. Echter hebben patiënten, zelfs na de diagnose en start van de behandeling, geen garantie op volledige genezing. Therapietrouw, daar gaat het vaak mis. Zo wordt het advies om het masker in 70% van de nachten voor minstens vier uur te dragen, niet altijd opgevolgd.
Vernieuwende én gemakkelijke oplossingen
De medische zorg schreeuwt daarom al langer om een oplossing die de betrokkenheid van patiënten verhoogt. Philips ontwikkelde hiervoor een digitale oplossing. Zo giet het bedrijf de door het apneutoestel verzamelde data in DreamMapper, een app waarmee het patiënten controle geeft over hun behandeling. Die laatste kunnen in één oogopslag zien hoe frequent hun adem stokte, of de slang en het masker goed aangesloten waren en hoeveel uren ze ermee hebben geslapen. Als slaapapneupatiënt is het handig om een helder beeld te krijgen van de geboekte vooruitgang. Inmiddels is gebleken dat de app de betrokkenheid daadwerkelijk verhoogt. Bij gebruik van de app blijft 78% van de gevallen trouw aan hun behandeling.
Een goede nachtrust valt of staat met een aangepaste slaapomgeving.”
Naast deze innovatieve technologie kan je als slaapapneupatiënt of gewoonweg als slechte slaper zelf kleine veranderingen aanbrengen in de slaapkamer. Want vergis je niet: een goede, regelmatige nachtrust valt of staat met een aangepaste slaapomgeving. Heb je al eens nagegaan of de luchtkwaliteit wel goed zit? Zeker mensen die lijden aan astma of allergieën doen er goed aan de lucht in hun kamer te verversen. Een ander aandachtspunt is voldoende verduistering van de ruimte. Daarom raden we ook aan om smartphonegebruik of televisiekijken te vermijden voor het slapengaan. Anderzijds heb je natuurlijk ook verlichting nodig om ‘natuurlijk’ wakker te worden. Zij helpen je om je slaappatroon met natuurlijk licht te regelen.
Meer weten over slaapapneu?
Gerelateerde artikelen
¹ Gebaseerd op resultaten uit een onderzoek door Philips in september 2017 in Nederland, om meer inzicht te krijgen in het slaapgedrag en eventuele slaapproblemen die mensen ervaren. 500 Nederlanders werden ondervraagd. Dit onderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen van de ISO 20252.
