| Deze interventieradiologen wonnen de Ziedses des Plantes-prijs |
"Weten dat een bepaalde behandeling niet werkt kan óók een belangrijke uitkomst zijn."
We willen je graag informeren en inspireren, meld je aan en blijf op de hoogte van de laatste Medisch Perspectief artikelen.
De Nederlandse onderzoeker Ziedses des Plantes was zonder twijfel één van de grootste pioniers op het gebied van radiologie. Zijn uitvinding, de planigrafie, maakte de ontwikkeling van CT en MRI mogelijk. Het is dan ook niet voor niets dat de prijs voor het meest innovatieve onderzoek in de interventieradiologie naar hem is vernoemd. Elk jaar reiken de Nederlandse Vereniging voor Interventie Radiologie (NVIR) en Philips de Ziedses des Plantes-prijs uit. Een gesprek met de winnaars van 2021: Sanne de Boer (Maastricht UMC+) en Caren van Roekel (UMC Utrecht).
Gemiddelde leestijd:
4-6 min
Uit het juryrapport "Sanne de Boer heeft de Ziedses des Plantes-prijs gewonnen met een goed uitgevoerd onderzoek met klinische relevantie. Het onderzoek heeft een conclusie die bruikbaar is in de dagelijkse praktijk van de interventionele radiologie." Hoe ben je in de interventieradiologie terechtgekomen? "Na mijn studie geneeskunde aan de VU in Amsterdam ben ik niet meteen begonnen met werken. Ik ben eerst anderhalf jaar arts-assistent geweest op de afdeling heelkunde om ervaring op te doen en erachter te komen wat ik precies wilde gaan doen. Mijn stiefvader kende bij toeval een interventieradioloog werkende in Nieuwegein (St. Antonius Ziekenhuis red.) en vroeg aan mij of ik het interessant vond om daar eens mee te lopen. Dit beviel me heel goed." Wat trekt je zo aan in het vakgebied? "Het technische aspect van het vak, maar ook het feit dat het vernieuwend is en continu in beweging. De eerste dag dat ik meeliep met Tim Overtoom was ik eigenlijk al meteen gegrepen door het vakgebied. Momenteel ben ik werkzaam als interventieradioloog bij het Maastricht UMC+." Waarover ging je onderzoek? "Ik heb onderzoek verricht naar perifeer arterieel vaatlijden, ofwel hart- en vaatziekten in de bekkenslagader of beenslagader; specifiek naar vernauwingen in de slagader in het bovenbeen. Vaak wordt dit ook wel beschreven als etalagebenen. Patiënten worden vaak gedotterd, als blijkt dat gesuperviseerde looptraining niet het gewenste resultaat heeft opgeleverd. Dotteren is een procedure waarbij de vernauwing in het bloedvat wordt opgerekt middels een ballon om zo ruimte te creëren. Soms wordt er ook een stent geplaatst als het resultaat van de ballon niet voldoende is of om te voorkomen dat er opnieuw een vernauwing ontstaat. Het dotteren en het plaatsen van stents zorgt echter voor een grote stressfactor in het bloedvat. Er kan dan een litteken ontstaan, waardoor het bloedvat opnieuw kan vernauwen, maar dan door het littekenweefsel."
Het mooiste aan het winnen van de prijs, is de erkenning die je krijgt van peers.”
Sanne de Boer
Interventieradioloog
"Ons onderzoek richtte zich op de vraag of de aanmaak van littekenweefsel kan worden gestopt door op de dotterballon een bepaald medicijn toe te passen. Andere onderzoeken hebben aangetoond dat het toevoegen van paclitaxel aan een ballon, een medicijn dat ook wordt gebruikt in chemotherapie omdat het cellen doodt, ervoor zorgt dat een vernauwing minder snel terugkomt. Dit is tot nu toe echter alleen onderzocht bij patiënten met korte vernauwingen. Wij waren geïnteresseerd of dit ook zo zou zijn in lange, complexe letsels in patiënten bij wie tegelijk ook een stent geplaatst werd." Wat was het resultaat van het onderzoek? "Uit het onderzoek is gebleken dat patiënten, met lange en complexe letsels, die gedotterd werden door een ballon waar het medicijn op was aangebracht, het niet veel beter deden dan de controlegroep zonder medicijn. Wellicht dat de eerder aangetoonde toegevoegde waarde van het medicijn teniet werd gedaan door de uitgebreidheid van de letsels en de aanwezigheid van een stent en dus onvoldoende werkt in deze groep patiënten." Hoe heb jij het winnen van de prijs ervaren? "Wat ik zelf het mooiste vind aan het winnen van de prijs, is de erkenning die je krijgt van peers. Overigens heb ik dit onderzoek zeker niet alleen gedaan; de eer komt ook toe aan Jean-Paul de Vries, Daniël van den Heuvel, Jan Albert Vos, Debbie Werson-de Vries en alle andere mensen die ons geholpen hebben bij de uitvoering van dit onderzoek." Ga je in de nabije toekomst nog focussen op een ander onderzoek? "Momenteel ben ik bezig met het afronden van mijn proefschrift, waar de uitkomsten van deze studie ook een onderdeel van zijn. Ik wil in de toekomst ook kijken naar het onderliggende probleem bij patiënten met perifeer arterieel vaatlijden. Waar ik tot nu namelijk mee bezig was, heeft meer te maken met symptoombestrijding, maar nog beter is het natuurlijk om de oorzaken aan te pakken."
"Caren van Roekel is een jonge onderzoeker die aan het begin staat van haar carrière in radiologie. Als PhD heeft ze een belangrijk onderzoek gedaan met een duidelijk een helder doel; een betere selectie van patiënten die mogelijk voordeel hebben van radio-embolisatie-therapie. Ze heeft de prijs gewonnen vanwege de klinische relevantie en toepasbaarheid van het onderzoek, naar een onderwerp dat een hot topic is in interventionele radiologie en oncologie." Hoe ben je in de radiologie terechtgekomen? "Oorspronkelijk had ik eigenlijk in mijn hoofd dat ik uroloog wilde worden. Maar toen ik een coschap radiologie ging doen, viel eigenlijk pas het kwartje. Wat me vooral heel erg aantrok in radiologie, is dat het veel van je vraagt als arts. Je bent continu bezig met puzzelen op basis van wat je kunt zien op een scan en daarmee krijg je heel veel inzicht in het menselijk lichaam." Waarover ging je onderzoek? "Het komt regelmatig voor dat patiënten met darmkanker uitzaaiingen hebben in de lever. Die kun je behandelen met radio-embolisatie, radioactieve bolletjes die tumoren bestrijden. Dat is een relatief nieuwe behandeling; we weten dat het werkt, maar er is nog veel onderzoek nodig om beter te begrijpen hoe we het kunnen optimaliseren. Mijn proefschrift, Personalized radioembolization for colorectal cancer patients with liver metastases, ging over gepersonaliseerde toepassing van radio-embolisatie: wanneer we die het beste kunnen toepassen, in welk stadium, in welke dosis? En, ook belangrijk; welke kwaliteit van leven hebben patiënten na de behandeling?"
Uit het juryrapport
"We zijn al best wel wat te weten gekomen over de juiste dosering, al is daar wel nog vervolgonderzoek in nodig. Maar wat ook belangrijk was, is dat we zagen dat patiënten met uitzaaiingen buiten de lever een veel slechtere prognose hebben na radio-embolisatie dan patiënten die alleen uitzaaiingen in de lever hebben; zij lieten na de behandeling toch nog een progressief ziektebeeld zien." Hoe draagt dit onderzoek bij aan een betere behandeling? "Soms is het ook belangrijk om te weten dat een behaalde behandeling in bepaalde situaties niet werkt. Radio-embolisatie wordt vaak toegepast in een palliatief stadium en dan wil je patiënten niet belasten met behandelingen die waarschijnlijk niet het gewenste effect hebben." Wat betekent het winnen van de prijs voor je? "Ik was heel blij verrast toen ik het hoorde! Het is fijn dat er op deze manier meer ruchtbaarheid wordt gegeven aan het vak en aan deze therapie. Maar ik heb dit onderzoek zeker niet alleen gedaan, mijn begeleiders, prof. Dr. Marnix Lam en Dr. Maarten Smits hebben minstens zo hard eraan gewerkt en me altijd gesteund!"
Wat waren de belangrijkste resultaten?
Op de hoogte blijven van Philips Healthcare?
Schrijf je in en ontvang maandelijks de Medisch Perspectief-nieuwsbrief.
