Er is een revolutie nodig in de gezondheidszorg: geen technologische maar een culturele. Zorgprofessionals en patiënten moeten anders gaan denken en innovatie omarmen. Dan pas kan de positieve kracht van technologie volledig benut worden.
Stel voor je voor: je bent een van de eerste kolonisten op Mars. Het leven op de rode planeet is prima totdat je plotseling ziek wordt en met spoed hulp nodig hebt van specialisten op Aarde. Je verzoek om hulp doet er uren over de desbetreffende mensen te bereiken en het duurt minstens zo lang voordat je hun antwoord ontvangt. Stel je voor hoe gefrustreerd je zou zijn als je zo lang zou moeten wachten en zo afhankelijk was van anderen. “Dat is hoe veel patiënten zich voelen in ons huidige zorgsysteem”, zegt dr. Bertalan Meskó, Directeur van The Medical Futurist Institute and Private Professor aan Semmelweis University, Hongarije. “En het is tijd voor verandering - nu!” Technologische ontwikkelingen kunnen zeker hieraan bijdragen maar de benodigde revolutie is niet technologisch maar cultureel van aard. Meskó: “Wij mensen zijn de bottleneck. Wij staan in het algemeen niet open voor innovatie. De revolutie in de gezondheidszorg die we zo hard nodig hebben moet met ons en onze mindset beginnen. We moeten open staan voor de mogelijkheden die technologie creëert. Pas als we de technologie omarmen, kunnen we die naar onze hand zetten en de mens daarbij echt centraal stellen.
Er is een culturele revolutie nodig in de gezondheidszorg.”
dr. Bertalan Meskó
Directeur van The Medical Futurist Institute and Private Professor aan Semmelweis University, Hongarije
Patiënt-centraal
Bij deze grote shift moet de patiënt centraal staan, de ‘point of care’ worden, benadrukt Meskó. “De gezondheidszorg moet rondom de patiënt en wat hij nodig heeft, georganiseerd worden. Zo zou iedereen die nieuwe zorgoplossingen ontwikkelt die oplossingen ook zelf moeten testen op gebruiksgemak en comfort. Dan weten ze hoe de patiënt ze zal ervaren. In alle aspecten van de gezondheidszorg moet er vanuit de patiënt worden gedacht en ontworpen. Technologie kan daar zeker bij helpen. Denk aan het inzetten van drones voor het afleveren van medicijnen en andere hulpmiddelen in een land als Rwanda of de inzet van draagbare oplossingen voor echografie zoals Philips Lumify voor zorg op afgelegen locaties. Maar eenvoudige, low-tech oplossingen kunnen net zo goed werken. Artsen in een ziekenhuis in Nijmegen maakten behandelruimtes patiëntvriendelijker door met gekleurde tape strepen op de grond te maken en zo verschillende zones te creëren. High-tech of low-tech, elke goede oplossing begint met het luisteren naar de patiënt. Daarom zouden alle zorgcentra zoals ziekenhuizen en klinieken een patiënten-adviesraad moeten hebben, die feedback geeft op directieniveau. De ontwikkeling naar patiënt-centrale zorg vraagt ook om verandering bij patiënten. Zij moeten zich ontwikkelen en empowered raken. “Wij zijn allemaal groot gebracht met het idee dat de gezondheidszorg er alleen is voor als je ziek bent”, licht Meskó toe. “Je bezoekt een arts, hij zorgt voor een oplossing en klaar ben je. De patiënt van de toekomst houdt zich voortdurend met gezondheidszorg bezig. Hij is en blijft onderdeel van het geheel. Hij vertrouwt er niet blindelings op dat de arts alles weet en een oplossing zal bieden maar is een gelijkwaardige en actieve partner die data verzamelt, vragen stelt en suggesties doet.”
Tijd voor interactie dankzij technologie
Meskó is een grote pleitbezorger van de rol die technologie hierin kan spelen. Als arts en patiënt smart technologie slim gebruiken, ontstaat er meer tijd voor interactie tussen beiden. En dat is waar de meeste patiënten naar op zoek zijn. “Ik ben zelf een patiënt van de toekomst. Ik heb grote belangstelling voor mijn gezondheid en verzamel zelf data over een aantal aspecten, zoals slaap, beweging en stress. De eerste twee huisartsen die ik had, gaven van tevoren aan dat ze prima overweg konden met een patiënt die actief bezig was met zijn gezondheid. Maar gaandeweg raakten beiden behoorlijk gefrustreerd door al mijn vragen. Driemaal is scheepsrecht en met mijn huidige huisarts heb ik een prima klik. We zijn een echt team en werken samen aan het actief bevorderen van mijn gezondheid en welzijn. Het klinkt zo logisch: het is mijn gezondheid, natuurlijk moet ik een stem daarin hebben. Maar helaas zijn artsen en andere zorgprofessionals nooit getraind om patiënten zo te benaderen. Zij zijn opgeleid met het idee dat zij direct een oplossing moeten hebben voor elk probleem, van iedere patiënt. Zij denken dat zij onfeilbaar moeten zijn ook al is het fysiek onmogelijk om honderd procent op de hoogte te zijn en blijven van alle nieuwe onderzoeken en ontwikkelingen in hun vakgebied. Maar ja, het idee van de alleswetende arts is hardnekkig. De arts-patiënt relatie in deze vorm heeft zijn beste tijd gehad. Het is tijd om ‘m opnieuw te definiëren.” Opleiding en training hebben dus een belangrijke rol in de revolutie binnen de gezondheidszorg. Meskó geeft zelf les aan geneeskundestudenten hoe technologie in te zetten om partner van de patiënt te worden. “De nieuwe generatie artsen staat ervoor open. Zij vinden het niet raar om te zeggen tegen een patiënt: ik weet het even niet maar ik ga graag met je op zoek naar een oplossing. We moeten hen helpen om de kracht van nieuwe technologie op de juiste manier te benutten en samen met de patiënt die reis te beginnen.”
Het is tijd om de arts-patiënt relatie opnieuw te definiëren.”
dr. Bertalan Meskó
Directeur van The Medical Futurist Institute and Private Professor aan Semmelweis University, Hongarije
Veranderen of verdwijnen
Het is niet te laat om te veranderen – maar de verandering moet wel snel plaatsvinden. Zo niet, zegt Meskó, dan loopt de traditionele gezondheidszorg het risico dat zij zichzelf overbodig maakt. “Op een dag zullen patiënten zich realiseren dat de zorg die zij ontvangen niet optimaal is. Zij zullen op zoek gaan naar alternatieven en die zijn online op tal van manieren voor handen. Zo kan ik bijvoorbeeld een monster van mijn tumor DNA opsturen naar een firma in België, die de DNA kan sequensen en mij laten weten welke klinische trials er zijn gericht op mijn vorm van kanker. En dat kan ik allemaal doen zonder bij wie dan ook op het spreekuur te verschijnen.” Meskó benadrukt: het is geen science fiction. Het zijn reële opties en het aantal nieuwe mogelijkheden neemt exponentieel toe. “Zorgprofessionals moeten ervoor zorgen dat de reguliere zorg aantrekkelijk blijft voor de patiënten die erin blijven vertrouwen. Kortom: zij moeten ervoor zorgen dat zij klaar zijn voor de patiënt van de toekomst.”
