Dec 10, 2021 door Arjan Karens
Leestijd: 4 - 6 minuten
Alles wat je altijd al wilde weten over zelfmanagement
We kunnen het ons nu niet meer zo goed voorstellen, maar de introductie van internetbankieren leverde aanvankelijk best wat weerstand op. Want: zou je vanuit huis wel dezelfde service kunnen krijgen als van de oude, vertrouwde baliemedewerker in je bankfiliaal? Het ging toch altijd goed zo, waarom zouden we dat willen veranderen? Je hoeft niet voor alles naar de huisarts. Denk aan het doorgeven van metingen, kleine vragen tussendoor, of het aanpassen van een telefoonnummer; dat kan net zo gemakkelijk vanaf huis, digitaal. Zorg op afstand ondersteunt de patiënten in het nemen van de regie over hun zorgproces en inzicht in hun dossier, wat een eerste stap in de richting van zelfmanagement is. Het bekendste platform voor zelfmanagement is de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO), een portal waar patiënten zelf hun medische gegevens kunnen inzien en, afhankelijk van de aanbieder ook kunnen communiceren met een huisarts of andere zorgverlener. Philips Engage kun je zien als een PGO+: het digitale platform biedt laagdrempelige mogelijkheden voor contactmomenten met een Praktijkondersteuner Huisartsenzorg (POH), maar ook om zelf thuis uitgevoerde meetmomenten in te voeren. De meeste metingen kun je als patiënt prima vanaf de bank doen, op de momenten dat het je zelf uitkomt. Ook kun je apparaten aansluiten die meetgegevens doorgeven; van smartwatches tot slimme sensoren.
Het bezoek aan de huisarts zit in nu dezelfde fase. Een patiënt hoeft al lang niet meer voor elke vraag of meting naar de huisartspraktijk; dankzij technologie die zorg op afstand mogelijk maakt, kunnen patiënten zelf de regie nemen over hun eigen zorgproces.
De overgang van huisartspraktijk voor elk contactmoment naar meer zorg op afstand levert wel wat vragen op en kan alleen slagen met goede afstemming tussen alle betrokkenen, zoals huisarts, praktijkondersteuner en patiënt. Daarom: de meest gestelde vragen over zelfmanagement (en de antwoorden daarop).
Wat is zelfmanagement?
Hoe werkt zelfmanagement?
Zorg op afstand draagt zo bij aan de bevordering van zelfmanagement; patiënten hebben hierdoor veel meer inzicht in hun eigen data en dus gezondheid. Het geeft de patiënt meer regie.
Ontdek het zelf
Philips ondersteunt zorgprofessionals met een breed portfolio van IT-oplossingen die zijn ontworpen voor krachtige beeldvorming. Lees meer over het digitale ecosysteem van Philips.
Deel dit artikel
Vond u dit interessant?
Abonneer u nu op de Medisch Perspectief nieuwsbrief en ontvang maandelijks relevante artikelen over technologische innovaties in de zorg. Al ruim 9000 vakgenoten gingen u voor.
Arjan Karens Philips Connected Care
Voor wie is zelfmanagement geschikt? Elke patiënt met een basisniveau van digitale vaardigheden kan starten met zorg op afstand; wie een smartphone kan bedienen, is ook in staat om met een PGO om te gaan. Engage is, vanwege de mogelijkheid om meetmomenten in te voeren, daarnaast ook erg geschikt voor patiënten met een chronische aandoening. Dankzij zorg op afstand hoeven deze patiënten niet meer voor elk meetmoment naar de praktijk. Wat vinden patiënten en zorgverleners? Steeds meer huisartsenpraktijken zijn inmiddels met een platform voor zorg op afstand aan de slag, dat ook zelfmanagement ondersteunt. Zoals Het Dok in Urk: “We merkten dat de zorgvraag steeg en dat het moeilijk was om huisartsen bereid te vinden om aan die vraag te kunnen voldoen. Je kunt meer ondersteuning regelen door POH’s, verpleegkundig specialisten en assistenten. En: we kunnen de zelfredzaamheid van patiënten versterken door meer zorg op afstand te bieden met goede ondersteuning. In de tweede lijn zijn er veel ontwikkelingen om zorg op afstand te regelen, maar voor de grote groep bij de huisarts hebben we niets. Terwijl ouderen prima in staat zijn tot telebankieren en veelal ook een smartphone hebben.” Lees hier meer over de ervaring van Huisartspraktijk Het Dok op Urk met Engage. Hoe overtuig je patiënten van zelfmanagement? Aan zorg op afstand zitten al veel voordelen voor patiënten; ze hoeven minder vaak naar de huisarts, kunnen vaker meten en daardoor meer inzicht krijgen in ontwikkeling van meetwaardes, wat de eerste stappen zijn van zelfmanagement. Het is wel belangrijk dat deze voordelen ook duidelijk worden benoemd, en dat zorgverleners in woorden en gedrag laten zien dat ze het gebruik belangrijk vinden. Nog een paar tips om patiënten aan boord te krijgen: - Biedt ondersteuning: Help ze de eerste keer om in te loggen op het platform. Neem hiervoor de tijd, het is belangrijk om mensen goed te laten zien hoe het platform werkt, wat ze ermee kunnen en wat de wederzijdse verwachtingen zijn. - Wees transparant: leg uit wat het voordeel is voor de praktijk en wat je doet met berichten en metingen in het systeem. - Monitor actief: Als je ziet dat bepaalde patiënten al drie weken geen waardes hebben doorgegeven, check dan even of alles goed gaat. - Reageer tijdig: Als een patiënt digitaal een vraag stelt, geef dan tijdig antwoord, liefst ook via de app. - Bekrachtig gebruik: Reageer positief als meetgegevens worden doorgegeven. Dat geeft patiënten het gevoel dat hun input wordt gezien. Hoe overtuig je praktijkondersteuners van zelfmanagement? Misschien nog wel een belangrijkere vraag; hoe zorg je ervoor dat POH’s het concept van zorg op afstand omarmen? Zij zijn uiteindelijk degenen die het vaakst rechtstreeks met patiënten schakelen om ondersteuning te bieden bij zelfmanagement. Onderzoek van Philips laat zien dat de mate van ondersteuning en betrokkenheid die de POH ervaart vanuit de zorggroep/praktijk van groot belang is voor het eigen enthousiasme en gebruik. Bovendien laten de resultaten zien dat er een sterk verband is tussen het enthousiasme en de stimulans van de POH en de tevredenheid en ervaren voordelen van patiënten. Andersom: als de POH het gebruik niet stimuleert, is de meerderheid van de patiënten niet van plan om het platform te blijven gebruiken. Een paar tips om de POH aan boord te krijgen: - Communiceer duidelijk wat de zorggroep/praktijk wil bereiken met zorg op afstand en wat er van de POH verwacht wordt - Bied de juiste ondersteuning en bouw evaluatiemomenten in - Maak de POH ervan bewust dat haar positieve houding een voorwaarde is voor succesvol gebruik door patiënten.
Hoe bekostig je zelfmanagement? Het invoeren van zelfmanagement is niet gratis. Het levert wel een oplossing voor een van de belangrijkste uitdagingen van de komende jaren; de druk op de huisartspraktijk in beheersbaar houden. In het begin vraagt de uitrol van zorg op afstand zeker extra tijd, door begeleidingen van patiënten. Die verdient zichzelf op de langere termijn echter terug; als patiënten meer aan zelfmanagement gaan doen, dan verlicht dat de druk op de zorg. Vergelijk het met internetbankieren; ook dit was aanvankelijk voor veel klanten van banken even wennen, maar nu is het de normaalste zaak van de wereld geworden (en een hele efficiënte manier van werken). DIM nr: 18090-00081190
