Alarmmoeheid internationaal erkend als groot risico op fouten
ICU in Nieuwegein drong onnodige alarmmeldingenterug met 40%
Wist u dat er op een bed in een ICU gemiddeld 300 alarmsignalen per dag afgaan? Dat betekent dat een verpleegkundige om de 3 à 4 vier minuten in actie moet komen. Een groot deel van deze alarmmeldingen is echter irrelevant. Daardoor kan er alarmmoeheid ontstaan, met alle gevaren van dien voor de patiënt. De ICU van het Sint Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein heeft het voor elkaar gekregen om de irrelevante alarmmeldingen met 40% te verminderen. Met als resultaat: een prettiger werkomgeving, meer rust voor de patiënt en áls het alarm gaat, weet de verpleegkundige dat actie geboden is.
Op de ICU maakt alles lawaai: ventilatoren, bloeddrukmonitors, hartslag- en saturatiemeters, hartmonitoren. Al deze apparaten hebben een alarmsignaal. Sommige signalen zijn onbelangrijk, sommige gaan per ongeluk af, sommige worden niet eens gehoord – en sommige waarschuwen dat er een kritische verandering in de toestand van de patiënt is opgetreden. Geen alarmen horen Geluidsoverlast is schadelijk en kan het herstel van de patiënt in de weg staan. Het blijkt dat de geluiden op de ICU de normen van de Wereldgezondheidsorganisatie overdag overschrijden met 35 decibel en ’s nachts met 30 decibel. Veel lawaai hindert de nachtrust, vertraagt het herstel van een patiënt en geeft een nerveus en opgejaagd gevoel. Zorgverleners kunnen geïrriteerd raken, overspoeld als ze worden door de geluidjes en de bliepjes. Op de lange termijn veroorzaakt dat desensitisatie, waardoor ze minder alarmen horen. Dit heet ‘alarmmoeheid’, die ertoe kan leiden dat zorgverleners de instellingen veranderen, het geluid aanpassen of zelfs apparatuur uitzetten. Meaningful Alarm Project Het ICU-team van St. Antonius in Nieuwegein was zich de risico’s van alarmmoeheid goed bewust en toen zij in 2012 hun nieuwe pand betrokken, equipeerden zij de ICU met het patiëntmonitorsysteem IntelliVue van Philips. Daarmee werden de irrelevante alarmen al meteen minder. Om te kijken of er nog meer verbetering mogelijk was, werd een nulmeting uitgevoerd. Daarbij schakelde het team de hulp in van de consultants van het Clinical Transformation and Education (CTE) Team van Philips. Voor het zogenaamde ‘Meaningful Alarm Project’ werd een team gevormd van ziekenhuismensen en Philipsmedewerkers. De doelstelling was ambitieus: 30% minder alarmmeldingen per bed per dag. De consultants van Philips zorgden voor alle benodigde objectieve data en boden ondersteuning bij het implementeren van de veranderingen.
Eenvoudige oplossingen Eerst was het nodig precies te weten hoeveel alarmen er nu eigenlijk afgaan. Tot grote verbazing van het team waren dat er ongeveer 300 per bed per dag! De data lieten ook zien hoe de medewerkers op deze alarmen reageerden. Met brainstormsessies, observaties en enquêtes identificeerde het team mogelijke oorzaken. De oplossingen lagen vervolgens voor de hand. Een daarvan was de instelling van de patiënt-bewakingsmonitor. De kritische grens stond ingesteld op 110 bpm. Uit de data bleek dat veel patiënten regelmatig een hartslag van 111 bpm hebben. Dan ging het alarm af, terwijl er geen enkel risico was. Door het systeem in te stellen op 115 bpm werd het aantal irrelevante alarmen aanzienlijk teruggedrongen zonder dat er iets in de kwaliteit van zorg veranderde. Een andere verbetering was het alarm van de patiënt-monitor op pauze te zetten tijdens een routineprocedure, bijvoorbeeld bloedafname. Alleen al door deze simpele ingrepen werd het aantal alarmen per bed per dag al na vier dagen teruggebracht met 30%.
“Een van de conclusies was dat het verpleegkundig personeel behoefte had aan praktische tips en training in omgaan met de monitor.”
Monitortraining De volgende stap was dat het team de onderliggende oorzaken van de alarmmeldingen onder de loep nam. Een van de conclusies was dat het verpleegkundig personeel behoefte had aan praktische tips en training in omgaan met de monitor. Het bleek namelijk dat veel irrelevante alarmmeldingen voorkomen kunnen worden door aan het begin van een dienst iedere patiëntmonitor te resetten. Om vervolgens kritisch te kijken naar de alarmgrenzen: welke grenzen zijn zinvol bij deze patiënt? Ook heeft de ICU van ‘alarm education’ een standaardmodule gemaakt in de opleiding van ICU-verpleegkundigen. Daarnaast zijn zij gaan werken met super users, die andere verpleegkundigen trainen.
Ten slotte ontdekte het team dat alle monitors ingesteld zijn op het standaardpatiëntprofiel. Cardiologische patiënten hebben echter andere parameters. Door verschillende profielen aan te maken voor verschillende categorieën patiënten kun je veel onnodige alarmen voorkomen. Grote gevolgen Door dit alles namen de irrelevante alarmen af met 40%. Daardoor is het veel rustiger op de zaal. Patiënten klagen minder over het geluid. En wat het allerbelangrijkste is: de medewerkers weten dat áls ze een alarm horen, ze in actie moeten komen.
Lees meer over onze alarmbeheeroplossingen.
Waardoor zoveel irrelevante alarmen?
Het probleem is niet dat de apparatuur niet goed werkt. De apparatuur werkt vaak te precies. Een paar veelvoorkomende redenen voor een vals alarm:
Alarmmoeheid een internationale zorg
