Medisch Perspectief


Zorg om de hoek met eHealth

Is de wachtkamer straks verleden tijd? Als het aan Leonard Witkamp, bijzonder hoogleraar Telemedicine, ligt, is dat zeker het geval. Hij ziet volop mogelijkheden om met behulp van technologie de zorg dichterbij de patiënt te brengen – zelfs thuis.

Zo’n 200.000 van de 800.000 diabetici in Nederland hoeven niet langer jaarlijks naar de oogarts voor controle. In plaats daarvan kunnen ze nu gewoon een afspraak maken bij een opticien om de hoek en daar hun ogen laten checken. Ziet de opticien iets afwijkends, dan vraagt hij een oogarts op afstand mee te kijken. Dat gebeurt in zo’n 20 procent van de gevallen. Uiteindelijk wordt slechts 4 procent van alle mensen doorverwezen naar de oogpoli: dat betekent 8.000 in plaats van 200.000 patiënten bij de oogarts. De winst die dit oplevert in tijd, efficiëntie en gemak voor de patiënt, is volgens Leonard Witkamp precies waar Telemedicine omdraait: “Door inzet van intelligent internet wordt zorg tijd en plaats onafhankelijk, komt het dichterbij de patiënt en kan het tegen lagere kosten geleverd worden.”

Het is een logisch vervolg op de ontwikkeling die we al eerder zagen bij banken en in de reiswereld. In deze sectoren zorgde de intrede van ‘smart’ technologie voor een ware revolutie: denk bijvoorbeeld aan internetbankieren of online inchecken met een e-ticket. Ook de medische wereld staat een (r)evolutie te wachten, volgens Witkamp.
 

Snel duidelijkheid

Die revolutie is overigens allang begonnen voor Witkamp en zijn team – zij zitten er dagelijks middenin. Naast zijn bijzonder hoogleraarschap aan het AMC is Witkamp namelijk directeur van KSYOS TeleMedisch Centrum, een instelling voor medisch specialistische zorg die zich richt op ontwikkeling, onderzoek en invoering van Telemedicine in de reguliere zorg. “We werken samen met zo’n 11.000 zorgverleners in Nederland, België, Duitsland en Engeland aan projecten op het gebied van bijvoorbeeld cardiologie, oogheelkunde en GGZ-zorg.”

“De medische wereld staat een (r)evolutie te wachten”

Een van de grote successen is TeleDermatologie. Veel patiënten gaan naar hun huisarts met een moedervlek of andere huidafwijking. Vaak stuurt een huisarts de patiënt door naar het spreekuur van de dermatoloog maar in 75 procent van alle gevallen blijkt een doorverwijzing helemaal niet nodig. Een huisarts die werkt met TeleDermatologie verwijst niet meteen door maar maakt een foto van het verdachte moedervlek en stuurt deze via internet naar een dermatoloog voor beoordeling. Binnen 5 uur krijgt de patiënt de uitslag en weet de huisarts of hij moet doorverwijzen. “Dit is voor iedereen veel efficiënter: de dermatoloog, de huisarts en de patiënt”, vertelt Witkamp. “Bovendien leren huisartsen zoveel van het terugkoppelingsproces dat het aantal keren dat de dermatoloog geraadpleegd moet worden, over tijd sterk afneemt.”

Blended care

In de geestelijke gezondheidszorg bestaat de mix van face-to-face en virtuele zorg al langer. Binnen deze zogeheten ‘blended care’ bezoekt een cliënt een psycholoog in de huisartsenpraktijk en werkt hij tevens online aan opdrachten en vragenlijsten of neemt hij deel aan fora. Onderzoek van KSYOS laat zien dat dit uitstekend werkt: cliënten zijn sneller van hun problemen af.

Dat ziet ook Bart Vemer, GZ-psycholoog die sinds 3 jaar een online praktijk voor Nederlandse expats heeft: Aeffectivity therapie + coaching. De goede ervaringen die hij opdeed met blended care zette hij met succes om in een eigen methode, waarbij face-to-face vervangen wordt door videobellen. Vemer: “Praten door middel van een videoverbinding is even wennen maar binnen 10 minuten zijn de meeste mensen om. Het is namelijk helemaal niet zo afstandelijk als het lijkt. Ik merk ook dat de meeste cliënten opener durven te zijn dan wanneer ik fysiek met ze in de kamer zou zitten. En door de combinatie met online vragenlijsten, opdrachten en een dagboek heb ik het gevoel dat ik veel dichterbij ze sta dan als ik ze een keer per week voor een sessie zou ontvangen.” De online vragenlijsten hebben nog een voordeel volgens Vemer: “De formulieren worden veel vollediger ingevuld en ik kan mijn eigen bevindingen toetsen aan de resultaten en analyse van het diagnostische programma. Dit zorgt voor een veel zuiverder en completer beeld.”

Ziekenhuizen zullen veranderen

“Er is volop bewijs dat Telemedicine de kwaliteit en efficiency van de zorg verbetert”, aldus Witkamp. “Maar er zijn uitdagingen. Zo is er nog een wereld te winnen op het gebied van gebruiksgemak: het kost artsen en burgers nu nog teveel inspanning om data te verzamelen en analyseren. Ook zijn veel van de huidige gezondheidsapps meer gadgets dan waardevolle medical devices. Ik zou willen pleiten voor een meer gecontroleerd proces voor het op de markt brengen van dergelijke apps.”

De invoering van Telemedicine op brede schaal is echter onvermijdelijk en zal voor een cultuuromslag zorgen, zegt Witkamp. ”Ik durf te stellen dat er over 30 jaar geen ziekenhuizen in de huidige vorm meer zijn in Nederland. De polikliniek zal grotendeels worden opgenomen in de eerstelijns zorg, bij huisartsen of laagdrempelige klinieken. Producten als het mobiele echoapparaat Lumify dragen hieraan bij.”

“Telemedicine moet net zo vanzelfsprekend worden als online tickets boeken.”

Innovatiekracht benutten

We staan nog maar aan het begin van deze veelbelovende ontwikkeling. Nederland is voorloper binnen Europa maar benut slechts een fractie van de potentie. Witkamp: “Ik zou Telemedicine veel hoger op de agenda van beleidsmakers en verzekeraars willen zien – met bijbehorende budgetten. Want daar waar budget is, kan groei ontstaan. Nederland loopt voor en zou de innovatiekracht moeten stimuleren. Je dwingt iemand die op reis wil gaan toch ook niet meer om naar het reisbureau in het centrum te fietsen om daar z’n KLM-tickets op te halen? Telemedicine zal net zo vanzelfsprekend worden!”

Overal echo’s maken

 

De noodzaak om naar het ziekenhuis te gaan voor een eenvoudige echo is binnenkort wellicht verleden tijd. De introductie van het draagbare echoapparaat Lumify van Philips zal steeds meer zorgverleners in staat stellen om in de eigen praktijk of thuis bij de patiënt een echo te maken. “In Lumify is de technologie van echografie doorontwikkeld, waardoor alles past in de zogeheten transducer, het apparaat waarmee je over het lichaam strijkt. Het beeld kan via een app worden weergegeven op een tablet of smartphone”, aldus Kors van Wyngaarden, Medical Officer Digital Health bij Healthcare informatics Solutions & Services van Philips. Naast ultramobiliteit – de transducer past met gemak in een tas – biedt Lumify een online omgeving waarin zorgprofessionals worden ondersteund door een netwerk van specialisten, in het ziekenhuis en daarbuiten. Dit maakt het gebruik gemakkelijk en betrouwbaar.

KSYOS onderzoekt nu hoe het de Lumify in kan zetten in haar netwerk van huisartsen en medisch specialisten. In zulke vormen van samenwerking ligt de toekomst van de zorg, volgens Van Wyngaarden. “Alle partijen – ziekenhuis, (huis) arts, overheid en patiënt – hebben hierin een rol te spelen. Door de krachten te bundelen, kunnen we mede met dit soort oplossingen de zorg efficiënter maken en meer handen houden waar ze echt nodig zijn: aan het bed."

 

Meer informatie over Lumify.

 

Bronvermelding: dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met NRC Branded Content. Lees het artikel hier op NRC.nl.

Geen silo's.
Geen grenzen.

 

Wij verbinden data, technologie en mensen met elkaar. Naadloos.

Contactinformatie

* Dit veld is verplicht

*

Contact details

*
*
*

Bedrijfsgegevens

*
*
*

You are about to visit a Philips global content page

Continue

You are about to visit a Philips global content page

Continue

U kunt onze website het beste bekijken met de nieuwste versie van Microsoft Edge, Google Chrome of Firefox.