Digitale zorg, wat betekent dit voor jou?
De ontwikkeling was al jaren gaande in andere sectoren maar nu komt ook in de gezondheidszorg de regie steeds meer te liggen bij het individu. Dat werd ook weleens tijd, vindt Lucien Engelen, directeur Radboudmc REShape Center en een van de aanjagers van innovatie in de Nederlandse zorg.
Er is een aantal trends in de zorgsector waarbij duidelijk wordt dat de patiënt (of beter: het individu) steeds meer regie krijgt en meer kan kiezen. Als eerste noemt Lucien Engelen delocalisering. Nu vind je de gezondheidszorg vooral in instellingen: ziekenhuis, huisartsenpost, apotheek. Dat verandert. Wat routine is, kan – vaak met de hulp van technologie – makkelijker, goedkoper en dichter bij huis. In supermarktketen WallMart zijn inmiddels klinieken gevestigd, en Amazon wil medicijnen per drone gaan bezorgen. “In het Radboud gaan we ervan uit dat we 70 procent van de routinedingen straks simpelweg niet meer doen”, zegt Engelen. “Die doet de patiënt zelf: thuis of onderweg. In plaats van ‘hospital-to-the-home’ spreken wij al van ‘hospital-to-the-phone’. Je smartphone wordt de hub voor de zorg.”
Baas over eigen data
Een tweede belangrijke trend is de democratisering van data. Ook in de gezondheidszorg komt data in handen van de gebruiker, en dat zal voor eenzelfde omslag zorgen als in de reisbranche of de muziekindustrie, voorspelt Engelen. Dat data in de gezondheidszorg niet in handen van de patiënt is, vindt Engelen absurd. “Stel dat je naar de balie van je bankkantoor zou moeten om je saldo op te vragen en dat daar iemand zit die zegt: ‘Nee hoor, dat krijgt u niet, u kunt daar niet mee omgaan’. Belachelijk!” In de toekomst wordt ook in de zorg de burger de baas over zijn data. We kunnen dan data uit onze stappenteller, bloeddrukmeter, weegschaal verzamelen en aanbieden aan een zorgverlener. “De macht lag bij de professional en die komt bij de patiënt – waar het hoort. De patiënt moet zelf overzicht hebben over zijn data en die kunnen delen met wie hij wil.”
De patiënt moet zelf overzicht hebben over zijn data en die kunnen delen met wie hij wil.''
Digital first
Dat past ook bij de derde trend: de gezondheidszorg wordt steeds meer digitaal. Engelen: “De mantra bij Radboudumc is: digital first, physical next. Voor mensen die het willen én kunnen bieden we eerst digitale zorg aan. De tijd die we daarmee vrijspelen zetten we in voor mensen die persoonlijke begeleiding nodig hebben.” Adaptatie van die digitalisering is overigens een drempel, ziet hij. Niet in de laatste plaats bij professionals zelf. “Hoewel iedereen in de zorg zelf zijn bankzaken online regelt, online reizen boekt en boodschappen bestelt, blijven veel van diezelfde zorgverleners ervan overtuigd dat dit in hun sector niet werkt.”
Prosumer-technologie
Tot slot verandert er veel in de markt die de gezondheidszorg is. En gaat er nog veel meer veranderen. Bedrijven als Apple en Google begeven zich al op die markt en dat zorgt voor grote verschuivingen. Daar kunnen consumenten en patiënten ook voordeel van hebben, meent Engelen. De komst van nieuwe bedrijven brengt immers ook nieuwe ideeën mee, die zeer bruikbaar kunnen zijn. “Als Apple erin slaagt mij onrustig te maken omdat ik nog niet de nieuwste iPhone heb, doen ze kennelijk iets goed”, zegt Engelen. “Diezelfde technieken zou je kunnen inzetten om bijvoorbeeld de therapietrouw van patiënten te bevorderen. De scheiding tussen technologie voor consumenten en voor professionals vervaagt. We gaan naar prosumer-technologie. Apple en Google hebben zelfs een platform waarop patiënten zelf onderzoek kunnen initiëren.”
Ook in de zorg wordt de burger baas over eigen data''
Echt holistische zorg
De grote uitdaging voor de zorg is om de silo’s te verlaten en geen onderscheid meer te maken tussen bijvoorbeeld huisartsenzorg of ziekenhuiszorg. Volgens Engelen gaat technologie ons helpen die scheidingen te doorbreken: “We krijgen academische, topklinische en ‘supermarktzorg’, zorg thuis en via de telefoon. Over 5 jaar zal dat duidelijk zichtbaar zijn in Nederland. Dankzij de data die de patiënt zelf genereert, krijgen we zijn persoonlijk profiel scherp – wat is voor dat individu de normale bandbreedte van hartslag en bloeddruk, bijvoorbeeld? De patiënt is geen opgedeeld product. Een tijd geleden werd er veel gesproken over holistische zorg. Dankzij nieuwe technologie wordt dat nu echt mogelijk.”
Lucien Engelen is directeur van het REshape Center, de ‘innovatievrijstaat’ van Radboudumc. Hij is aanjager van innovaties in de gezondheidszorg in meerdere hoedanigheden: ook als ‘imagineer’ bij Nictiz (het expertisecentrum voor standaardisatie en eHealth) en sinds 2011 docent bij Exponontial Medicine van SingularityU, waarin onder meer Google en NASA als oprichters bij betrokken zijn. Recent opende de eerste innovation hub buiten de VS haar deuren in Eindhoven, het Radboudumc is hier in de persoon van Engelen als trekker voor het health-deel bij betrokken. Philips is één van de sponsors van dit initiatief.
Veilig data opslaan en delen
Hereismydata™ is een concept van het Radboudumc REShape Center in samenwerking met onder meer Philips. Het is een veilig platform waarin je eigen gezondheidsdata uit allerlei zorgsystemen op kunt slaan en delen met wie je wilt. Je kunt er daarnaast persoonlijke data uit apps en apparaten zoals smartphones en activity trackers in verzamelen, over bijvoorbeeld gewicht, hartslag en activiteit. Zo krijg je een compleet beeld en blijf je zelf eigenaar van je data. Binnen het project worden producten ontwikkeld zoals de ‘zorgpatch’ waarmee je 24/7 metingen kunt doen van je lichamelijke gesteldheid. Engelen: “In ons concept Hereismydata hebben we een proof of concept gelanceerd – samen met Deloitte en SNS-bank – om met je random reader van je bank, ook de toegang tot je zorgdata te regelen. Waarom zou je in een miljoenen verslindend project een nieuw chipkaartje moeten ontwikkelen? Maar liefst 93 procent van alle Nederlands gebruikt dit al!”
Bronvermelding: dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met NRC Branded Content. Lees het artikel hier op NRC.nl.
Geen silo's.
Geen grenzen.
Wij verbinden data, technologie en mensen met elkaar. Naadloos.
