Breast is best. Daar zijn zowel de Wereldgezondheidsorganisatie, Unicef als de wetenschappelijke wereld het over eens. Fabrikanten van kunstvoeding zijn zelfs verplicht om het op de verpakking te vermelden. Maar waarom is dat? En wat zijn de gezondheidsvoordelen van borstvoeding voor zowel moeder als baby?
We legden deze vragen voor aan Susan Merkus, lactatiekundige bij kraamzorgorganisatie de Kraamvogel.
Moedermelk is een ideale voedingsbron voor je baby. Naast levende afweerstoffen, die je baby beschermen tegen ziektes en infecties, bevat het ook veel vetten, mineralen, koolhydraten, vitaminen, enzymen en hormonen. Alles om je kindje een gezonde start te geven. ‘De natuur heeft het goed geregeld’, zegt Susan. ‘Bijna elke vrouw is in staat om borstvoeding te geven. En het maagdarmstelsel van je baby is zo ontworpen dat het moedermelk makkelijk kan verteren. Zo krijgt je kindje de kans om een sterk afweersysteem op te bouwen.’
‘Alleen moedermelk is volledig afgestemd op de behoeften van je kindje”
Susan Merkus
Lactatiekundige bij de Kraamvogel
Natuurlijk worden ook borstgevoede kinderen weleens ziek, zegt Susan. Maar door de levende afweerstoffen in moedermelk is de kans wel kleiner dát ze ziek worden. En als ze ziek zijn, verloopt het meestal minder ernstig en zijn ze sneller op de been. ‘Sommige baby’s zijn gevoelig voor eczeem, oorontstekingen of luchtweginfecties. Moedermelk houdt dit niet altijd tegen, maar met kunstvoeding is de kans dat deze aandoeningen zich openbaren groter. Ook voor een gezonde darmflora is moedermelk ideaal. Het is licht verteerbaar en zorgt voor een beschermend laagje in de darmen, waardoor bacteriën en virussen minder makkelijk voor infecties kunnen zorgen.
Overigens profiteren ook volwassenen van de moedermelk die ze als kind hebben gedronken. Uit onderzoek* blijkt dat ze later minder kans hebben op allergische aandoeningen, hart- en vaatziekten, leukemie, suikerziekte, overgewicht en chronische darmziekten. En ook voor jezelf levert het geven van borstvoeding voordelen op. Zo herstel je sneller van je bevalling, ben je sneller op gewicht en beschermt het mogelijk tegen ovariumkanker.
Susan werkt sinds 1999 als lactatiekundige IBCLC. Haar werk bestaat vooral uit het bezoeken van moeders met vragen en problemen rondom de borstvoeding. Ook ondersteunt ze de kraamzorg met scholing en werkt ze regionaal samen met ketenpartners om zaken rondom borstvoeding, in het belang van moeder en baby, af te stemmen.
Voor Susan was het geven van borstvoeding een logische keuze. Zelfs toen bleek dat ze niet voldoende moedermelk had om haar kinderen volledig te voeden. ‘Acht maanden heb ik borstvoeding gecombineerd met bijvoeding. Deze periode was voor mij heel waardevol. Borstvoeding is meer dan alleen voeding geven. Het biedt ook geborgenheid, vertrouwen en intens contact met je kindje.
Ondanks alle voordelen, haken veel vrouwen toch na enkele dagen, weken of maanden af. Borstvoeding geven gaat tenslotte niet altijd vanzelf en het kan tijd en energie kosten om het onder de knie te krijgen. Ook is er de afgelopen decennia veel kennis verloren gegaan. ‘Vrouwen weten vaak niet wat normaal babygedrag is’, vertelt Susan. ‘In veel landen gaat de baby nog in de draagdoek op de rug en mag hij drinken wanneer hij wil. In de westerse wereld zijn we echter gesteld geraakt op voedingsschema’s en snelle doorslapers, wat funest kan zijn voor het slagen van de borstvoeding. Terwijl je juist door het voeden op verzoek je kind ook op emotioneel vlak de beste start geeft.’
Borstgevoede kinderen ontwikkelen zich emotioneel vaak sterk, juist omdat ze altijd op de borst kunnen terugvallen.”
Borstvoeding levert namelijk niet alleen lichamelijke voordelen op, stelt Susan. ‘Moedermelk is meer dan alleen voeding. Het is ook contact, binding en hechting met je kind. Die emotionele factoren zijn erg belangrijk. Als je baby aan de borst drinkt, komt het hormoon oxytocine vrij. Dat wondermiddeltje heeft op zowel jou als je kindje een kalmerende invloed en zorgt ervoor dat jullie band nóg sterker wordt. In westerse landen heeft troosten aan de borst lang een negatieve lading gehad. Je zou je kind verwennen en afhankelijk maken. Maar uit onderzoek blijkt telkens weer dat borstgevoede kinderen zich emotioneel sterk ontwikkelen, juist omdat ze altijd op de borst konden terugvallen. Ga maar na, in Afrikaanse landen worden baby’s aangelegd wanneer ze daar behoefte aan hebben. En daar bestaat het fenomeen ‘huilbaby’ niet.’
