Rond de 80 procent van alle moeders start met het geven van borstvoeding. Een prachtig getal, dat in de twee weken na de geboorte echter behoorlijk keldert. De redenen? Twijfels over voldoende melk, pijn bij het voeden en problemen met aanlegtechnieken. Allemaal zaken die je met deskundige begeleiding prima kunt verhelpen, betoogt lactatiekundige Erna Schuiteman.
Tijdens die eerste weken is het roze wolkje soms ver te zoeken. Je ligt vaak in de kreukels, de hormonen razen door je lijf en dan is er ook nog zo’n klein hummeltje dat om de haverklap wil drinken. Een echt ritme is er niet en je vraagt je regelmatig af of je ooit de deur nog uitkomt. Heel normaal, volgens Erna. ‘Die eerste vier tot zes weken zijn gewoon pittig, daar moet je je aan overgeven. Het wordt rommelig, chaotisch en soms heb je het gevoel dat je alleen maar met voeden bezig bent. Reken erop dat het een paar weken duurt voordat jij en je baby samen een manier van voeden hebben gevonden die bij jullie past. En bedenk dat het de investering dubbel en dwars waard is. Moedermelk blijft de beste voedingsbron voor je baby, met gezondheidsvoordelen voor zowel je kindje als jezelf. Tijd, rust en ongestoord samenzijn zijn de belangrijkste stappen op weg naar borstvoedingssucces.’
Tijd, rust en ongestoord samenzijn zijn de belangrijkste stappen op weg naar
borstvoedingssucces”
Erna Schuiteman
Lactatiekundige bij de Kraamvogel
Een van de grootste boosdoeners bij borstvoedingsproblemen? Dat is het vasthouden aan voedingsschema’s om een ritme ‘af te dwingen’. ‘In Nederland horen moeders vaak na drie weken: ‘Slaapt hij al door?’. Dat is jammer, want zo wordt het beeld in stand gehouden dat baby’s snel moeten doorslapen. Voor een baby is het echter heel normaal om zich om de twee tot vier uur te melden voor een voeding. Ook ’s nachts. Voor de hersenontwikkeling is het zelfs beter als je kindje regelmatig wordt aangelegd en kleinere voedingen binnenkrijgt. En je vermindert zo het risico op wiegendood, dat ook met een te lange, diepe slaap in verband wordt gebracht. Los daarvan is het natuurlijk een beetje raar om een baby te laten huilen omdat er niet precies vier uur tussen twee voedingen zit. Ook wij drinken wanneer we dorst hebben en wachten niet tot de klok slaat. Wat dat betreft zijn baby’s net mensen!’
Wat je wel moet doen om de borstvoeding goed op gang te helpen? Veel aanleggen tijdens die eerste weken en je baby het ritme laten bepalen. ‘We hebben de neiging onze baby’s te onderschatten. Je kindje is namelijk prima in staat om zelf aan te geven wanneer hij voeding nodig heeft. En dat niet alleen: als hij vaker wil drinken, helpt hij op die manier je melkproductie omhoog. Met een natuurlijke benadering geef je ruimte aan die aangeboren instincten. Leg hem dus aan de borst als hij dat wil, ook al heeft hij nog maar kortgeleden gedronken. En laat hem overdag tussen voedingen niet langer dan drie uur slapen, zeker niet als de melkproductie nog niet gestabiliseerd is. Hoe meer je met zijn ritme meegaat, hoe soepeler de borstvoeding gaat.’
Erna Schuiteman werkte vanaf 1992 als kraamverzorgende en volgde tussen 2009 en 2010 de opleiding tot lactatiekundige aan de Hogeschool van Utrecht. Inmiddels werkt ze als vrijgevestigde lactatiekundige IBCLC samen met verschillende verloskundigenpraktijken en kraamzorginstellingen, voor ouders bij wie de borstvoeding niet soepel verloopt. ‘Na mijn eigen borstvoedingsperiode wilde ik meer voor voedende moeders kunnen betekenen. Vaak kom ik moeders tegen die helemaal verkrampt zitten ingebouwd tussen kussens en geen idee meer hebben hoe ze hun baby moeten voeden. Dan ga ik altijd terug naar de basis. Rust, lijfelijk contact en het vertrouwen dat je baby zelf zijn weg naar de borst zal vinden.’
Drie maanden na de geboorte valt er ook een dip te bespeuren in het aantal vrouwen dat borstvoeding geeft. ‘Het combineren van werk en borstvoeding kan uitdagend zijn’, beaamt Erna. ‘Veel vrouwen weten niet wat hun rechten zijn. Zo mag je tot negen maanden een kwart van je werktijd betaald besteden aan borstvoeding. Ook moeten werkgevers een afgesloten kolfruimte hebben of moeten ze vrouwen de gelegenheid bieden om hun baby thuis of op de opvang te voeden. Het is natuurlijk wel slim om de mogelijkheden tijdens je zwangerschap al te bespreken, zodat er geen onhandige situaties ontstaan. Zo heeft je werkgever ruimschoots de tijd om zaken te regelen als dat nodig is.’
Overigens moet je volgens Erna niet gek staan te kijken als je baby na drie maanden ’s avonds of ’s nachts opeens weer vaker aan de borst wil. ‘Ik noem dat huidhonger of zin in mama. Je kindje is eraan gewend om jou om zich heen te hebben en ‘live’ te mogen drinken aan de borst. Dan is zo’n omschakeling natuurlijk erg verwarrend. Bedenk dat het van korte duur is en geef toe aan zijn behoeften. Leg hem een keertje extra aan en zorg ervoor dat hij zich getroost en veilig voelt. Des te sneller went hij eraan en keert de rust terug.’
Laat je kolfritme op het werk aansluiten op je voedritme thuis. Zeker in het begin.”
Extra aanleggen is bovendien goed om je melkproductie op peil te houden. De ene moeder is er wat gevoeliger voor dan de andere, maar ook voor je borsten is het een hele omschakeling. Het is dan ook slim om, zeker in het begin, je kolfritme op het werk aan te laten sluiten op je voedritme thuis. ‘Als je productie stabiel is, kun je er op het werk wat meer tijd tussen laten. Dan kolf je ’s middags bijvoorbeeld een uurtje later, zodat je er uiteindelijk op uitkomt dat je thuis driemaal voedt en op het werk tweemaal kolft.’
Lees hieronder verder ↓
