‘Virtuele tours openen werelden die er voorheen niet waren’

Een compleet museum gevat in 3D. Hoe is dat zo gekomen?

‘Toen het Philips Museum door de coronacrisis de deuren moest sluiten, kwam een van de medewerkers met een inventief idee op de proppen. Waarom zouden we het complete museum niet vangen in 360-gradenbeelden? Zo gezegd, zo gedaan. Maar wat we niet hadden verwacht, was hoe fantastisch gedetailleerd die hoge resolutie foto’s waren. Daar moesten we iets mee en zo werd het idee van een virtuele tour geboren.

In juni hebben we de expositie Eendracht maakt macht virtueel geopend en wat later heb ik de ambassadeur van Cyprus virtueel door ons museum rondgeleid. Die vrouw was laaiend enthousiast en vanaf dat moment is het balletje verder gaan rollen. Ga maar na, alleen al binnen Philips hebben we wereldwijd duizenden collega’s die nooit naar Eindhoven komen, maar ons verhaal wél willen horen en zien. Als bedrijfsuitje of als intermezzo bij online conferenties is zo’n virtuele tour dan natuurlijk ontzettend leuk. En verder is het een mooie kans voor particuliere bezoekers die, ondanks alle coronamaatregelen, tóch graag ons museum willen ervaren.’

Wat kunnen bezoekers van een virtuele tour verwachten?

‘Als je inlogt op onze virtuele tour zit een museumgids aan de knoppen van de rondleiding. Deze gids leidt jou het door het virtuele museum, dat is opgebouwd uit haarscherpe 3D-beelden, en vertelt allerlei verhalen over de oprichting van Philips: van historische hoogtepunten tot de mooie verhalen van nu. Het voelt alsof je zelf door die ruimtes wandelt: je loopt door de gangen en je kunt zelfs, wat normaal niet mag, over het hekje van de werkplaats springen en in het eerste fabriekje van Philips rondneuzen.

We hebben de rondleiding verrijkt met extra beelden en informatie en als bezoeker kun je in de chat vragen stellen, net zoals je tijdens een echte rondleiding zou doen. Heel interactief dus, en ideaal voor een teamuitje, inspiratiesessie of een onderbreking van een werkdag. Of gewoon als bezoeker thuis, op de bank op een donderdagavond.’

Wat zijn de perks van een virtuele tour in vergelijking met een normaal museumbezoek?

‘Nou, dat sprongetje over het hek van de oude fabriek dat ik net noemde. Maar we fantaseren ook over het collectiedepot in de stad. Dat depot ligt op een industrieterrein waar normaal gesproken niemand komt. We hebben er onlangs foto’s gemaakt en die zouden we graag in de tours verwerken, zodat mensen daar ook eens een virtueel kijkje kunnen nemen.

Natuurlijk, je kunt mensen tijdens een rondleiding wel in een bus laden, maar dat blijft vrij bewerkelijk. Op deze manier kunnen we dingen laten zien die tijdens een normaal museumbezoek onbereikbaar zijn. Net als dat we oude tentoonstellingen in de tours op kunnen nemen. Zo ben ik blij dat de fotograaf destijds opnamen heeft gemaakt van Vinyl. Hoe leuk is het om een expositie te bezoeken die je nooit meer in het echt kunt bekijken? Voor mij geeft dat een extra exclusief tintje.’

Op 25 februari starten jullie met de virtuele tours. Wordt het een echte vuurdoop?

‘Nee hoor, tijdens de Dutch Design Week hebben we al een virtuele tour georganiseerd over de geschiedenis van design bij Philips. En tijdens de kerstvakantie deden we mee met het #Eindhovenfestival, dat we met verschillende culturele instellingen in Eindhoven hadden opgetuigd.

Op basis van alle digitale producties van musea, theaters en poppodiums hebben we toen een tiendaags programma op poten gezet. We lieten mensen op bepaalde tijdstippen inloggen, zodat de collectieve beleving van een festival overeind bleef. Weet je, er is zoveel mooie, digitale content. Dat moeten we gebruiken om mensen middenin de lockdowns tóch een culturele ervaring te bieden.’

Wat zit er nog in de pijplijn? Zijn jullie de tours verder aan het ontwikkelen?

Jazeker, er is nog zoveel mogelijk. Zo was Vinyl in het fysieke museum best compact. Dat kon ook niet anders, want we hadden simpelweg niet meer ruimte. Maar virtueel kun je zo’n expositie natuurlijk zo groot maken als je zelf wilt. Door extra ruimtes in 3D-animaties op te bouwen, bijvoorbeeld. Je kunt zelfs een compleet 3D-museum uit de grond stampen dat er fysiek nooit gaat komen. Dat soort fantasieën gaan wel door mijn hoofd, ja.

En verder denken we ook aan manieren om bestaande tours te verfijnen en uit te breiden. Zo bereiden we een pilot voor met een middelbare school om de tour te verrijken met interactieve quizvragen. En we hebben de intentie om samen met andere musea uit de Brainport-regio te onderzoeken wat we samen kunnen ontwikkelen. Zoals een tour met een verdiepende slag over de geschiedenis en toekomst van Brainport. We blijven bouwen aan innovatieve manieren om ons verhaal te vertellen.’

Hoe denk je dat de toekomst van de cultuursector eruit gaat zien?

‘De behoefte aan een live ervaring blijft, dat verdwijnt echt niet. Maar daarnaast zullen veel meer mensen een concert, theaterzaal of museum via de laptop of televisie gaan bezoeken. Je moet niet vergeten dat zo’n virtueel uitstapje voor veel mensen een uitkomst is. Omdat ze slecht ter been zijn, omdat het evenement te ver weg is of omdat het evenement zo populair is dat het binnen no time is uitverkocht. Deze ontwikkelingen maken cultuur bereikbaarder. En ze nemen de drempels weg die soms onbedoeld worden opgeworpen.

Daarom zou ik het fantastisch vinden als meer culturele instellingen mee zouden doen. Dans- en theatergezelschappen doen het al, zoals het International Theater Amsterdam. Maar musea blijven nog een beetje achter. Ik zou ze dan ook willen oproepen om gewoon te beginnen. Wij kunnen bij zo’n virtuele tour meer dan duizend man kwijt, dat is toch geweldig? En voor onze speciale tour voor oppasopa’s en -oma’s van Philips-medewerkers hebben zich al negenhonderd mensen ingeschreven. Hoe meer musea meedoen, hoe normaler het wordt. En hoe meer mensen kunnen genieten van al die culturele rijkdom.’

Tot slot. Hoe kijk je terug op de laatste maanden?

‘Natuurlijk willen we niet dat deze coronacrisis nog heel lang duurt. Maar het heeft ons wel de kans gegeven om virtuele tours te maken en mensen dingen te laten zien die anders niet bereikbaar waren. En in dat licht moet je het zien. Een virtuele tour is geen mager alternatief voor een fysiek museumbezoek. Het opent werelden die er voorheen niet waren. Zelf heb ik bijvoorbeeld ontzettend veel zin in het Guggenheim vanaf de bank. Zo komen al die schatten uit New York opeens heel dichtbij.

Ik hoop dat het vanzelfsprekend wordt dat mensen op een verloren donderdagavond zeggen: ‘Goh, wat zal ik vanavond eens gaan doen? Weet je wat, ik ga een museumpje pakken!’. En dat er dan een ontzettend ruim aanbod is om uit te kiezen. En verder is een groot deel van de lol natuurlijk dat je ergens deel van uitmaakt. Wat dat betreft blijft een virtuele tour een collectieve ervaring, zoals een concert of een voorstelling. Alleen zit je zelf op de bank en komen al die werelden naar jouw huiskamer toe. Ook weleens fijn!’