De transitie naar een circulaire economie aanwakkeren
Het huidige lineaire economische model van ‘winnen – produceren – weggooien’ levert afval op in de vorm van bijproducten waar niemand iets mee kan, omdat voor verreweg de meeste producten geldt dat ze niet van het begin af aan zijn ontworpen om opnieuw in een cyclus terecht te komen. Het bedrijfsleven, dat zeer ontvankelijk is voor de fluctuaties op de grondstoffenmarkt, is zich hier terdege van bewust, en staat te popelen om nieuwe manieren te onderzoeken om te kunnen floreren zonder volledig afhankelijk te zijn van het verbruik van eindige hulpbronnen. Nu we het potentieel van een circulair model hebben bewezen door de nettobesparingen aan materiaal in onze economische rapporten te kwantificeren, zijn we getuige van een aanzienlijke golf van interesse vanuit de industrie. Centraal hierbij staat een potentiële systeemverschuiving richting een circulair model waarin zowel technische als biologische materialen voortdurend stromen: aan de ene kant blijven metalen en polymeren in kringen rondgaan en worden ze steeds opnieuw ingezet zonder aan kwaliteit in te boeten, terwijl aan de andere kant organische elementen weer veilig aan de natuur worden toevertrouwd om opnieuw natuurlijk kapitaal te helpen opbouwen. Een randvoorwaarde daarbij is uiteraard een zorgvuldig ontwerp, zodat producten bijvoorbeeld eenvoudig uit elkaar kunnen worden gehaald en schadelijkheid wordt geëlimineerd. Maar denk ook aan de logistiek die opnieuw moet worden ingericht, het volgen van materiaalstromen met behulp van IT-systemen, en bedrijfsmodellen die meer uitgaan van het verkopen van diensten dan van producten. Binnen de CE100-groep – die is opgericht op aandrang van onze partners wereldwijd – worden al deze ideeën verkend. De derde editie van onze Annual Summit staat in het teken van de evolutie van een kader dat steeds verder wordt verfijnd naarmate het in een groeiend aantal sectoren wordt toegepast. Door opinieleiders, pioniers uit de praktijk en vertegenwoordigers van nationale en stedelijke overheden bij elkaar te brengen, wordt op het evenement de balans opgemaakt van de voortgang die is bereikt, en worden de deelnemende partijen geholpen om vooruit te kijken, zodat ze voorop kunnen blijven lopen.
Door handvatten en barrières te identificeren, synergiën te creëren en te leren hoe ze moeten samenwerken, brengen de deelnemende partijen in een pre-concurrerende omgeving in feite in de praktijk wat Roger Highfield (redacteur van het tijdschrift New Scientist) de 'snuggle for existence' noemt – een creatieve samenwerking waarop de meeste langdurige en bestendige systemen zijn gebouwd en berusten. Het denken in systemen is een van de belangrijkste bouwstenen wanneer het gaat om het ontwikkelen van een visie op de circulaire economie, aangezien het in isolatie optimaliseren van producten en diensten alleen maar leidt tot fragmentatie en verkokering. Op die manier kunnen zeker interessante resultaten op de korte termijn worden geboekt, maar als we weg willen van de mechanismen voor waardecreatie die vooral zijn gebaseerd op uitputtende processen, is het noodzakelijk dat alle economische partijen nadenken over hoe ze met elkaar om willen gaan en ze de volledige waardeketen opnieuw uitvinden – van de chemische eigenschappen van materialen tot lifecycle-management, en van de relatie tussen producenten en gebruikers tot accountingstrategieën. Er is nog heel veel dat we moeten leren, en we zijn pas net bezig om het enorme aantal onderwerpen dat de circulaire economie bestrijkt scherp op het netvlies te krijgen. Doordat we toonaangevende experts bij elkaar kunnen brengen en kunnen rekenen op de steun van betrokken partners, kunnen we er echter voor zorgen dat deze cruciale economische transitie momentum blijft verzamelen.
