Samen innoveren we Nederland

Op 30 november sprak Frans van Houten, CEO van Philips, in Felix Meritis in Amsterdam de EW Economielezing 2020 uit. In zijn lezing met de titel Samen innoveren we Nederland deed Van Houten onderzoek naar de concurrentiekracht van Nederland, om vervolgens zijn visie te ontvouwen voor een welvarende toekomst van ons land. De weg daarnaartoe draait volgens Van Houten om gerichte investeringen in kansrijke groeigebieden, die in vijf tot zes innovatieve ecosystemen tot bloei kunnen komen – ondersteund door een effectief functionerend Nederland en een verenigd Europa.

Van Houten sprak vanwege de coronacrisis het grootste deel van zijn gehoor online toe – en met dat feit opende hij dan ook zijn lezing. We leven in verre van normale tijden, zei hij, maar de crisis heeft ons ook iets moois geleerd: dat als het moet, we in Nederland snel kunnen veranderen. Dat was de inleiding tot zijn pleidooi om verandering altijd te omarmen, om nieuwe zeeën te gaan bevaren. 

Nederland in het mondiale krachtenveld

Want Nederland is met zijn exporteconomie kwetsbaar voor vier mondiale krachten, zo stelt Van Houten. Technologische, geopolitieke, ecologische en sociale ontwikkelingen tasten de houdbaarheid van onze traditionele verdienmodellen aan. Internet en kunstmatige intelligentie zetten hele bedrijfstakken op hun kop en vragen snel aanpassingsvermogen van traditionele bedrijven. Amerika en China komen voor zichzelf op, en Europa dreigt in het gedrang te komen. En de klimaatverandering gaat door, terwijl in alle westerse samenlevingen de materiële en sociale kloof niet kleiner wordt.

Langs de economische meetlat

Geen goed nieuws voor onze verdienmodellen rondom het motto ‘Nederland distributieland’, aldus Van Houten, die daarom vindt dat ons land op tijd op zoek moet naar de verdienmodellen van de toekomst. Daartoe legde hij Nederland langs de economische meetlat van het World Economic Forum. Op de Global Competitiveness Index van het WEF staan we momenteel op een vierde plaats, maar hij voorspelt dat we met ongewijzigd beleid snel terrein zullen verliezen. Op de indicatoren van de toekomst – ICT-adoptie en onderwijs – scoren we juist ondermaats.

Via ecosystemen inzetten op groeigebieden

Van Houten heeft een oplossing: Samen innoveren op basis van onze sterkten. Winnen is kiezen en investeren. Hij pleit daarom voor een gerichte keuze van ons land voor vijf of zes kansrijke groeigebieden, die zich versneld kunnen ontwikkelen via innovatieve ecosystemen. Zijn bedrijf Philips maakt deel uit van het high tech ecosysteem dat nu al in Nederland bestaat – Brainport Eindhoven. Maar er zijn er méér in Nederland die kunnen bouwen op technologie en kunstmatige intelligentie om daarmee Nederland in hun sector op de kaart te zetten.

Een effectief functionerend Nederland in een verenigd Europa

Nederland analyserend volgens het WEF-model concludeert Van Houten dat Nederland de weg naar boven kan vinden door gericht te investeren in deze groeigebieden. Daarnaast kan ons land die groei verder bevorderen door in te zetten op het beste onderwijs en een leven lang leren, een breed toegankelijke gezondheidszorg om onze mensen lang fit te houden en de beste digitale en fysieke infrastructuur van Europa. Eén essentiële voorwaarde ligt buiten Nederland: een Europa met geharmoniseerde regels en één thuismarkt, waardoor Europese bedrijven het met gelijke kansen kunnen opnemen tegen hun Amerikaanse en Chinese concurrenten.

Duurzaamste economische motor ter wereld

De droom van Van Houten is een Nederland als de duurzaamste economische motor ter wereld en dé innovatieregio van Europa, waar we in welvaart kunnen leven volgens de Europese normen waar we trots op zijn – een droom waarvan niemand wordt uitgesloten.

Een bevlogen oproep aan alle partijen: doe mee!

Dan moeten we wél in actie komen, zo sloot Van Houten af. Het plan is mooi, nu de uitvoering nog. En daarvoor moeten we bereid zijn om niet alleen te veranderen als het moet. De wil is er, zo constateert hij op basis van de enquête Namens Nederland, een van de initiatieven van NL2025, de beweging waarvan Van Houten aanjager is. Hij eindigde zijn optimistische EW Economielezing 2020 dan ook met een bevlogen oproep aan alle partijen: overheid, ondernemers, investeerders, denkers en doeners. Samen gaat het ons lukken, zo was het stellige geloof van de Philips-voorman, om Nederland naar een welvarende toekomst te leiden.



Kijk hier de NPO talkshow OP1 (vanaf 18:30 minuten) terug van maandag 30 november waar Frans van Houten te gast was om verdere uitleg te geven over zijn visie op de innovatiekoers van Nederland.