Nieuwscentrum
world sleep day global L

mrt 12, 2019

"We moeten onze slaap serieus gaan nemen"

Gemiddelde leestijd: 5-7 minuten

Een interview met Dr. Johan Newell, slaapgeneeskundige bij het UVC Brugmann ziekenhuis in Brussel

Naar aanleiding van World Sleep Day hield Philips een wereldwijd onderzoek naar slaapgedrag en de slaapkwaliteit van 11.006 mensen in 12 landen, waarvan 750 mensen in Nederland. De cijfers laten weinig aan de verbeelding over: we vinden slaap allemaal belangrijk, maar onze slaapkwaliteit laat vaak te wensen over. We spraken met Dr. Johan Newell, slaapgeneeskundige bij het UVC Brugmann ziekenhuis in Brussel, om beter te begrijpen wat er achter deze cijfers schuil gaat en hoe we ons gedrag hierop kunnen aanpassen.

Ongeveer de helft van de ondervraagde personen geeft aan dat ze niet goed slapen. Wat is de meest voorkomende slaapstoornis en wanneer kan je eigenlijk spreken over een slaapstoornis? 

Slapeloosheid blijft veruit de meest voorkomende slaapstoornis. We maken allemaal weleens korte periodes van slapeloosheid mee, maar voor 10 tot 15% van de bevolking is dit een chronisch probleem. In veel gevallen komen onze klachten voort uit (on)bewuste keuzes: we slapen te weinig of kiezen ervoor om minder te slapen om meer uit onze dag te halen. Daarnaast speelt slaaphygiëne een grote rol. Smartphones in bed of het aanhouden van onregelmatige dag-nachtritmes ondermijnen de slaapkwaliteit. 

 

Toch hebben ook veel slaapstoornissen een medische oorsprong. Ademhalingsproblemen zoals apneu of nachtelijke beenbewegingen kunnen er allemaal voor zorgen dat de slaapkwaliteit achteruit gaat. Hoewel de slaap in al deze gevallen verstoord is, is het vooral deze laatste categorie waar er gespecialiseerde medische behandeling nodig is. 

 

Tegelijkertijd zijn er nog altijd een aantal misvattingen over slaap. Zo houden sommige mensen er een ander slaappatroon op na tijdens het weekend, terwijl de slaapbehoefte hetzelfde blijft. Ook het idee dat we slaap kunnen “inhalen” klopt maar gedeeltelijk. Op zeer korte termijn kan je inderdaad een aantal korte nachten compenseren met een dutje of wat langer uitslapen, maar chronisch slaaptekort, opgebouwd gedurende weken of maanden, is onmogelijk om in te halen.

Toch blijkt uit de cijfers dat de overgrote meerderheid van de respondenten weet dat slaap invloed heeft op hun gezondheid. Als dit besef er is, waarom wordt er dan toch weinig actie ondernomen?

We moeten onze slaap serieus gaan nemen én daarnaar handelen. We weten bijvoorbeeld allemaal dat roken slecht is voor de gezondheid, dat sporten gezond is en dat appen of bellen achter het stuur levensgevaarlijk is. Maar toch is er een groot aantal mensen die het gedrag niet aanpast op basis van deze kennis. Blijvende gedragswijzigingen hebben tijd nodig en vereisen meer dan kennis.

 

Veel kan zonder begeleiding thuis al gebeuren. Zo moet de slaapkamer echt een “slaap”-kamer zijn, een ruimte die dient om te slapen en voor intimiteit, andere stimulerende activiteiten zoals televisie kijken horen daar niet thuis. Op een vast tijdstip opstaan, lichte maaltijden eten, stimulerende substanties als cafeïne vermijden en voldoende bewegen zijn allemaal stappen richting een betere slaap. Indien dat alles geen verbetering biedt moet er met de huisarts gekeken worden naar mogelijke oplossingen. Als ook dat niks oplost, moet de stap naar een gespecialiseerd slaapcentrum en -specialist gezet worden, omdat op dat moment een gespecialiseerde aanpak vereist is. 

45% van de respondenten die aangeven moeilijk in slaap te komen, denkt dat stress hier een belangrijke rol in speelt. Heeft stress echt zo veel invloed op onze slaap en wat kunnen we hieraan doen? 

Zeker. Wanneer we gestrest zijn maakt ons lichaam een hele reeks stoffen aan die onze slaap kunnen verstoren. We komen minder goed in slaap of we slapen minder vast, dat kan irritatie en spanning met zich meebrengen. 

 

De meest permanente oplossing hiervoor is logischerwijze het wegnemen van de stressfactoren, maar dit is niet altijd even makkelijk. Toch kunnen er stappen genomen worden. Overdag ademhalingsoefeningen doen kan ervoor zorgen dat we opgebouwde spanning makkelijker los kunnen laten. Ook het bijhouden van een dagboek, met daarin twijfels en gedachtes, kan helpen.

 

Maar als dit niet helpt moet er opnieuw gekeken worden naar mogelijke onderliggende oorzaken. Met of zonder stress, te vaak zien mensen slaap als iets vanzelfsprekend. Desondanks heeft slaap een te grote impact op zowel onze mentale- als fysieke gezondheid om hier niet bewust mee om te gaan. 

Welke rol kan technologie spelen in het verbeteren van onze slaapkwaliteit en waar ziet u hiervoor de grootste mogelijkheden?

Technologische ontwikkelingen kunnen mogelijk op relatief korte termijn een significante plaats innemen bij zowel de diagnose als behandeling van verschillende slaapstoornissen. 

 

Zo zijn er bijvoorbeeld al goede apps die mensen kunnen begeleiden bij het omgaan met stress, gevalideerde onlinecursussen voor mensen die lijden aan chronische slapeloosheid en toestellen die de hoeveelheid diepe slaap bij gezonde slapers kunnen vergroten. Ook zijn er activity trackers die met behulp van verfijnde algoritmes mensen kunnen helpen om gedurende een langere periode een inschatting van de slaapstructuur te maken en het dag-nachtritme te monitoren.  

 

Tenslotte is het wachten op simpelere en goedkopere toestellen die in de eerste lijn kunnen worden ingeschakeld voor de screening van slaapapneu.

Tot slot: wat vindt u de meest verrassende cijfers uit dit onderzoek? 

Ondanks een sterk toegenomen media-aandacht voor slaap, zijn de basisregels van slaaphygiëne nog steeds niet goed bekend bij een groot deel van de bevolking. 

 

Als er zich toch een ernstiger slaapprobleem voordoet, zijn zowel patienten als artsen zich nog altijd te weinig bewust van het bestaan van gespecialiseerde slaapcentra en -specialisten. Zij kunnen helpen bij de oplossing van het probleem.

Delen op sociale media

Onderwerpen

Contact

Media Assets

Foto Dr. Johan Newell, Somnoloog bij het UVC Brugmann

Dr. Johan Newell, slaapgeneeskundige bij het UVC Brugmann ziekenhuis in Brussel

(Meer) gerelateerd nieuws

You are about to visit a Philips global content page

Continue

U kunt onze website het beste bekijken met de nieuwste versie van Microsoft Edge, Google Chrome of Firefox.